BIOELEMENTUAK Flashcards
zer dira bioelementuak?
- elem kimiko
- materia bizia osatu
- 25/118 taula periodiko
BIOELEM PRIMARIOAK
azaldu
- ugarienak (%96)
- egoera erreduzitutik oxidatura erraz (C/N - O/H afinitate handia)
** metabolismorako garrantzitsuak** - atomo txiki/arin= lotura kobalente egonkor
CHONPS
Karbonoaren egitura bereziaren zergatia
egitura tetraedrikoa
1. Z=6 -> 1s2-2s2-2p2
2. bigarren geruzako orbitalak HIBRIDATU
3. sp3 x 4 orbital
ONDORIOAK:
1. azken geruzan 4 e- = 4 lotura posible
2. beste atomoekin lotzeko erreztasuna
3. biomolekula organikoen oinarria
KARBONOAREN 3 egitura espazialak
- HIBRIDAZIO TETRAEDRIKO= 4 bakun (109’5º)
- HIBRIDAZIO TRIGONAL= 1 bikoitz + 2 bakun
- HIBRIDAZIO DIAGONAL
KARBONOAREN LOTURAK
- C-C loturetan bira
- bikoitz/hirukoitz = sendoago
- molek eskeletoa C kateak : lineal,adarkatu ,zikliko
- TALDE FUNTZIONALAK (7)
BIOELEMENTU SEKUNDARIOAK
zer dira?
- proportzio txikian
- funtzionamenduaz arduratu (prozesu desberdinen parte)
- ionizatuta agertu
Na, K , Mg, Cl, Ca
SEK. ADIBIDEAK eta FUNTZIOAK
- Na/K = nerbio bulkada transmisioa
- Na,K,Cl = oreka osmotikoa
- Mg: klorofilaren osagai + entzimetan
- Cl: OREKAN MANTENDU (URA)
- odolaren ur kopuru
- likido interstiziala - Ca:
- osagaia: hezur,maskor,oskol
- gihar uzkurdura
- polen hodia eratu
OLIGOELEMENTUAK
zer dira ?
- % 0.1 behera
- gabezia= gaixotasuna
- gehiegi= intoxikazioa
2 MOTA
1. beharrezkoak= izaki bizidun orok behar
2. aldakorrak = organismo espezifikoek behar soilik
Mn,Cu,Zn,Co,Fe
Al,V,B,I,Mo,Si
Mn
hazkuntza faktore
kofaktore entzimatiko
Cu
hemozianina (hemoglobina de los bichos)
Zn
enzimetan
Co
B12
+
enzizmen
osagaia
Fe
osagai
mioglobina
hemoglobina
zitokromo proteina
F
osagai
dentina
hezurrak
Al
KOFAK
Loa erregulatu
Li
neurotransmisore funtzioa
(depression lithium)
I
tiroxina sortu =
metabolismoa erregulatzen duen hormona
SI
Landare zurtoin
ALGEN oskolak (diatomea)
