Bergtegundir

Question 0

Berg er flokkað eftir uppruna í:

Answer 0

Storkuberg, setberg og myndbreytt berg.

Question 1

Útskýrðu berg:

Answer 1

Berg er fast efni myndað úr einni eða fleiri steindum.

Question 2

Lýstu storkubergi:

Answer 2

Myndað við storknun kviku.

Question 3

Lýstu setbergi:

Answer 3

Hörðnuð bergmylsna.

Question 4

Lýstu myndbreyttu bergi:

Answer 4

Umkristallað berg.

Question 5

Hvað er blöðrótt storkuberg?

Answer 5

Myndast þegar kvika berst til yfirborðs og storknar svo hratt að gosgufur lokast í kvikunni. Þegar kvikan hefur storknað losna lofttegundirnar og eftir sitja litlar blöðrur.

Question 6

Hvað er straumflögótt storkuberg?

Answer 6

Myndast rennsilsrákir í kvikunni sem er enn á hreyfingu eftir að hún er byrjuð að storkna.

Question 7

Hvað er stuðlað storkuberg?

Answer 7

Þegar kvikan storknar minnkar rúmmál efnissins og kraftar sem myndast losna auðveldast með því að mynda marghyrnt sprungumynstur (5-6 hyrnt). Stuðlar eru hornréttir á kólnunarflötinn.

Question 8

Lýstu glerkenndu bergi:

Answer 8

Kvikan storknar svo hratt að kristallar ná ekki að vaxa.

Question 9

Lýstu dulkornóttu bergi:

Answer 9

Kristallar eru svo litlir að þeir sjást ekki.

Question 10

Lýstu smákornóttu bergi:

Answer 10

Kristallar litlir (mm) en sýnilegir.

Question 11

Lýstu stórkornóttu bergi:

Answer 11

Kristallar það stórir að þeir sjást greinilega (cm).

Question 12

Lýstu dílóttu bergi:

Answer 12

Geist ef kvikan byrjar að storkna djúpt í jörði þannig að stakar steindir vaxa í henni. Ef kvikan nær upp á yfirborð þá storknar afgangur kvikmunnar hratt og myndar fínni korn á milli dílanna.

Question 13

Hverju er storkuberg flokkað eftir?

Answer 13

Efnasamsetningu kvikunnar og storkunarstað.

Question 14

Kvikan er basísk ef…

Answer 14

…minna en 52% SiO2.

Question 15

Kvikan er ísúr ef…

Answer 15

…52-63% SiO2.

Question 16

Kvikan er súr ef…

Answer 16

…meira en 63% SiO2.

Question 17

Lýstu djúpbergi:

Answer 17

Bergið storknar djúpt í jörðu.

Question 18

Hver eru algengustu dæmin um djúpberg?

Answer 18

Gabbró, díorít og granít.

Question 19

Lýstu gabbró:

Answer 19

Basískt berg, stórkornótt.

Question 20

Lýstu díorít:

Answer 20

Ísúrt, getur verið stór- eða smákornótt.

Question 21

Lýstu granít:

Answer 21

Súrt, stórkornótt, ljósgrátt eða rauðleitt.

Question 22

Hvað er gosberg?

Answer 22

Berg sem storknar á yfirborði.

Question 23

Hver eru algengustu dæmi um gosberg?

Answer 23

Basalt, íslandít og líparít.

Question 24

Lýstu basalti:

Answer 24

Basískt berg, helsta afbrigði er þóleít.

Question 25

Lýstu íslandít:

Answer 25

Ísúrt berg.

Question 26

Lýstu líparíti:

Answer 26

Súrt, dulkornótt. Algengt í megineldstöðvum. Helstu afbrigði eru hrafntinna og baggalútur.