Begrippen Hoofdstuk 3: anatomie Flashcards
complete zenuwstelsel
het elektriciteitssysteem van het lichaam. Op te delen in het centrale en perifere
ruggenmerg
zenuwbaan binnen in de ruggengraat
spinale ganglia
clusters van cellichamen van sensorische neuronen die zich buiten het ruggenmerg bevinden
hersenzenuwen
12 zenuwen direct uit het brein
afferente zenuwen
sturen informatie naar het brein vanuit zintuigen
efferente zenuwen
sturen informatie van het brein naar het lichaam
somatische zenuwstelsel
sensor motorfuncties; intentionele bewegingen en waarnemingen
autonoom zenuwstelsel
automatische processen connecties met het hart, darmen en andere organen
parasympatische zenuwstel
ondersteunt vegetatieve, minder dringende processen (craniosacrale systeem)
sympathisch zenuwstelsel
bereid je voor op activiteit (fight/flight) response
lamina
een laag van cellichamen gescheiden van andere cellichamen door een laag axonen en dendrieten
column
verzameling cellen, loodrecht ten opzichte van de oppervlakte van de cortex, met gelijksoortige eigenschappen
tract (witte stof baan)
een bundel axonen in het centrale zenuwstelsel
nerve
een bundel axonen in het perifere zenuwstelsel
nucleus
cluster van cellichamen in het centrale zenuwstelsel
ganglion
een cluster van cellichamen, meestal buiten het CSZ
gyrus
een uitstulping op het oppervlak van het brein
sulcus
een vouw of groef tussen twee gyrus
grijze stof
cellichamen
witte stof
axonen met myeline
dorsaal
richting de rug, weg van de ventrale buikzijde
ventraal
richting de buik, weg van de dorsale rugzijde
anterieur
naar de voorkant
posterior
naar de achterkant
superieur
boven iets anders
inferieur
onder iets anders
lateraal
naar de zijkant, weg van het midden
mediaal
naar het midden, weg van de zijkant
proximaal
dichtbij iets anders
distaal
verder weg van iets anders
ipsilateraal
aan dezelfde kant van het lichaam
contralateraal
aan de andere kant van het lichaam
coronaal/frontaal vlak
perspectief van voren of achter
saggitaal vlak
perspectief vanaf de zijkant
horizontaal/transversaal vlak
perspectief van boven of onder
medulla oblongata
verdikte extensie van het ruggenmerg, verbindt de hersenstam met het ruggenmerg. Draagt bij aan vitale reflexen
pons
verdikking vlak boven de medulla
cerebellum
kleine hersenen. Belangrijk voor de controle van beweging, balans, coördinatie, aandacht, visuele en auditieve stimuli en timing
inferieure colliculi
draagt bij aan het gehoor
superieure colliculi
draagt bij aan het zicht
tegmenten
bevat de kernen van de derde en vierde hersenzenuw en gedeeltes van de reticulaire formatie
substantia nigra
draagt bij aan het opstarten van bewegingen
olfactory zenuw
reukvermogen
optische zenuw
visie
oculomotor zenuw
controle van oogbewegingen en samentrekking van de pupillen
trocholear zenuw
controle van de oogbewegingen
trigeminal zenuw
gevoel in het gezicht en controle over de kaakspieren
abducens zenuw
controle van oogbewegingen
faciaal zenuw
smaak op twee derde van de tong, controle van gezichtsuitdrukkingen, huilen, speeksel en verdunning in de bloedvaten van het hoofd
statoaucoustisch zenuw
gehoor en evenwicht
glossopharyngeal zenuw
smaak en andere sensaties in de keel, controle over slikken, speeksel en keelbewegingen tijdens het praten
vagus zenuw
gevoel in de nek, controle van de keel en zenuwen die naar andere organen lopen
accessory zenuw
controle van nek en schouderbewegingen
hypoglossaal zenuw
controle van de tongspieren
corpus callosum
verbinding tussen de twee hersenhemisferen
thalamus
verzameling van kleine kernen met sensorische bewegingsdelen
hypothalamus
belangrijk voor gedragsregulatie. stuurt informatie naar de hypofyse
hypofyse
hormoonproducerende klier
basale ganglia
putamen, nucleus caudatus en globus pallidus
basale ganglia
primaire een motorfunctie, betrokken bij starten beweging. betrokken in leren van motor sequenties. tijdgevoel en ritmegevoel
hippocampus
belangrijk voor geheugen en herinneringen
ziekte van Huntington
verslechterde beweging, depressie en tekortkomingen in geheugen, redeneren en aandacht
cerebrospinale vloeistof
beschermt het brein tegen plotselinge schokken. Zorgt voor een zekere veerkracht waardoor het gewicht van de hersenen makkelijker te dragen is
ventrikels
vier met vloeistof gevulde kanalen in de hersenen die in verbinding staan met het centrale kanaal in het ruggenmerg
meniges
membranen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven met pijnreceptoren
primaire sensorische gebieden
informatie van specifieke zintuigen wordt verwerking in primaire gebieden
occipitalkwab
belangrijk bij het verwerken van visuele informatie
parietaalkwab
integreert lichaamsinformatie met visuele informatie
somatosensorische homunculus
lichaamsrepresentatie op de somatosensorische strip in partiële cortex: somatotopie
temporaalkwab
begrijpen van gesproken taal
kluver-bucy syndroom
afstomping van emoties, het verliezen van angst en neiging om alles in je mond te stoppen
frontaalkwab
precentrale gyrus en prefrontale cortex
prefrontale cortex
ondersteunt het werkgeheugen, planning, responsinhibitie, beweging en maken van beslissingen
prefrontal lobotomie
een chirurgische operatie waarbij de connectie tussen de prefrontale cortex en de rest van de hersenen (bijna helemaal) verbroken wordt
ablatie
het verwijderen van een hersengebied
leasies
beschadiging van een hersengebied
transcraniele magnetische stimulatie
interfereert met de activiteit van een specifiek gebiedje: stimuleert een leasie
elektro-encefalografie (EEG)
elektrodes in een scalp, meten kleine elektronische stroompjes op de hoofdhuid
megnetoencephalographie (MEG)
meet magnetische velden gerelateerd aan diezelfde actiepotentialen
positron-Emission Tomografie (PET)
meet verval van geïnjecteerde radioactieve stof, laat zien waar het bloed heengaat
Functionele Magnetic Resonance Imagery (fMRI)
meet veranderingen in zuurstofniveau als gebieden actief worden
Computerized Axial Tomography (CT of CAT)
toont hersenstructuur d.m.v. Rontgenstralen en een geïnjecteerde contrastvloeistof
Magnetic Resonance Imagery (MRI)
maakt hoog-resolutie 3d beelden van de hersenen
frenologie
het gedrag relateren aan schedelanatomie