ASS: etiologie

Question 1

Wat is de evolutie in etiologie (oorzaak) van ASS?

Answer 1

• vroeger: kille opvoeding
• kritisch kijk op oorzaken: vaccins, eiwitten, regen?
• heden: neurobiologisch en genetisch onderzoek
  => de precieze oorzaak van ASS moet nog gevonden of bevestigd worden!

Question 2

Wat zegt neurobiologisch onderzoek over de oorzaak van ASS?

Answer 2

• wordt niet veroorzaakt door een neurodegeneratief proces
• fysisch opvallend: hersenvolume en schedelomtrek groter
• neuropsychologisch opvallend:
• verhoogde dichtheid van neuronen in limbisch systeem (neuronen kleiner)
• afwijkingen: limbisch systeem, cerebellum, frontale cortex, amygdala

Question 3

Wat is synaptic pruning en hoe linken we dit met ASS?

Answer 3

= het proces waarbij overtollige synaptische verbindingen in het zenuwstelsel worden geëlimineerd om de efficiëntie van neurale communicatie te verbeteren
- bi ASS zou dit snoeiproces te weinig gebeuren

Question 4

Wat weten we over ASS en spiegelneuronen?

Answer 4

personen met ASS zouden een verminderde werking van de spiegelneuronen hebben

Question 5

Wat weten we uit genetisch onderzoek bij ASS?

Answer 5

• erfelijk: ééneiige tweeling, familiale belasting (90%)
• indien ASS een erfelijkheid zou hebben van 90%, zou ASS moeten dalen in de bevolking
• multigenetische aandoening onder invloed van meerdere factoren:
• copy number variants
• deleties of duplicaties
• epigenetica:
• van genotype naar fenotype
• invloed omgeving? (leeftijd ouders, prematuriteit, IVF, toxische stoffen)
• veel onderzoek, veel resultaten, weinig sluitend materiaal
• wisselwerking tussen aanleg en biologische omgeving?
• verstoorde hersenfunctie

Question 6

Wat is de prevalentie van ASS?

Answer 6

• heel veel verschillende cijfers:
• van 0.2% tot 6% en meer
• hulpverlening?: ook kinderen zonder label, maar met een bepaalde nood hebben recht op ondersteuning
• 4x meer bij jongens

Question 7

Welke differentiaaldiagnoses kunnen we linken met ASS?

Answer 7

• hechtingsstoornis
• taalontwikkelingsstoornis
• defecten van zintuigen
• verstandelijke beperking
• persoonlijkheidsstoornis

Question 8

Leg uit: ASS en hechtingsstoornis?

Answer 8

• gelijkenissen:
• in zichzelf gekeerd
• weinig aandacht voor de ander
• autostimulatie
• nood aan anamnese (opvoedingssituatie)
• verschillen:
• verwaarlozeing
• wisselende responsiviteit
• in aanleg aangepaste empathie
• pleeggezin of behandeling: ‘verdwijnen’ van autistiforme kenmerken

Question 9

Leg uit: ASS en STOS

Answer 9

• gelijkenissen:
• taal- en communicatieproblemen
• sociaal geïsoleerder
• verschillen:
• non-verbale communicatie
• interactie
• fantasie (symbolisch spel)
• geen stereotiep gedrag

Question 10

Leg uit: ASS en defecten van zintuigen?

Answer 10

• doofheid
• slechtziendheid

Question 11

Leg uit: ASS en verstandelijke beperking?

Answer 11

verschillen:
- non-verbale communicatie
- harmonisch intelligentieprofiel (algemeen laag)
- minder strakke nood aan voorspelbaarheid en structuur

Question 12

Leg uit: ASS en persoonlijkheidsstoornis?

Answer 12

• Schizofrenie
• OCD
• Psychose

Question 13

Aan de hand van welke 3 theorieën kunnen we ASS beter begrijpen?

Answer 13

• Theory of Mind
• Executieve functies
• Centrale Coherentie

Question 14

Leg uit: Theory of Mind bij ASS?

Answer 14

• personen met ASS zouden een verarmde of zelfs afwezige ToM hebben
• blijken toch beter te scoren dan verwacht
• ze hebben wél een ToM, maar kunnen deze moeilijker toepassen in concrete contexten

Question 15

Leg uit: executieve functies bij ASS?

Answer 15

• personen met ASS vertonen problemen met gebruik van EF
• verklaart rigiditeit en stereotiep gedrag
• begeleiding: aanleren van scripts en stappenplannen (belang van context!)

Question 16

Wat is centrale congruentie?

Answer 16

= de natuurlijke tendens van de informatieverwerkingsprocessen om de samenhang tussen meerdere stimuli te zoeken en informatie te kunnen integreren, om dan betekenis te verlenen in de welbepaalde context

Question 17

Leg uit: centrale congruentie bij ASS?

Answer 17

• verliezen zijn vaak in aparte betekenissen en details
• missen het groter geheel

Question 18

Wat kunnen we besluiten uit onderzoek naar bovenstaande theorieën?

Answer 18

• personen met ASS scoren vaak beter dan verwacht op onderzoek naar ToM, EF of CC, maar vallen dan wel uit in dagdagelijkse situaties

Question 19

Wat is contextblindheid?

Answer 19

= de moeite die mensen met autisme hebben om sociale, emotionele en situationele contexten te begrijpen en te interpreteren

Question 19

Hoe speelt contextblindheid een rol bij ASS?

Answer 19

• eerste spontane onbewuste waarnemingsvaardigheden?
• context scannen en correct inschatten => stimuli interpreteren en betekenis verlenen
• externe en interne context
• interpretatie van oneindig veel stimuli: maakt wereld bevattelijk
• context correct inschatten
• erg belangrijk in sociale situaties
• non-verbaal
• intonatie
• groepsdynamica
• scripts
• onhaalbaar in onze complexe maatschappij
• constante aanpassing => probleem bij ASS
• bemoeilijkt de sociale interacties bij ASS
• trainingsprogramma’s => gecontextualiseerd
• omgeving:
• verhelder steeds de context
• richt aandacht op wisselende betekenissen
• richt aandacht naar relevante contextgegevens

Question 20

Wat is de rol van omgevingsinvloeden op ASS?

Answer 20

• ASS:
• interactie tussen aanleg en omgevingsfactoren (risicofactoren in de biologische omgeving)
• omgeving zoals gezin, school, peers, … ‘geen’ rol in ontstaan
• omgeving wel rol in omgang met stoornis
• moeilijke thuissituatie => grotere uiting van kenmerken en minder leerkansen
• inzicht in stoornis: erg belangrijk
• culturele achtergrond: oorzaken van de stoornis…

Question 21

Wat zijn risico- en beschermende factoren bij ASS?

Answer 21

risicofactoren:
- biologische aard
beschermende factoren
- leefbaar maken, niet neutraliseren
- capaciteiten (compensatie)
- vroege detectie (=> vroege behandeling)
- goede omgang door de omgeving