Antibiotica

Question 1

Verschil tussen grampositieve en negatieve bacteriën

Answer 1

Grampostieve bacteriën: dikke celwand (peptidoglycanen)

Gramnegatieve bacteriën: dunnere celwand met hieromheen buitenmembraan (lipopolysachariden)

Question 2

4 belangrijke groepen bacteriën

Answer 2

1. Grampositieve kokken: streptokokken en stafylokokken
2. gramnegatieve staven: E. coli, H. influanze, proteus mirabillis, pseudomonas aerigonisa
3. Grampositieve staven: coryne bacteriën, clostriidum, lactobacilluis
4. Gramnegatieve kokken: meingokok en gonokok

Question 3

Algemene vuistregels omtrent het gebruik van AB

Answer 3

1. Alle antibiotica geven GI bijwerkingen: buikpijn en diarree door verstoring van de darmflora
2. De meeste AB worden renaal geklaard
3. Alle antibiotica hebben een klinische relevante interactie met coumarines (versterkt effect door verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende koorts)

Question 4

Eigenschappen beta-lactam antibiotica

Answer 4

Bactericide werking doo verstoring synthese celwand

Question 5

Subgroepen beta-lactam antibiotica

Answer 5

1. Penicilinen
   - Smalspectrum: benzylpeniciline en flucloxaciline
   - breedspectrum: amoxiciline, augmentin, piperaciline-tazobactam
2. cefalosporine (alleen iv)
   - 1e generatie = cefalozine
   - 2e generatie = cefuroxim
   - 3e generatie = ceftizidim+ ceftriaxon
3. Carbapenems = meropenem

Question 6

Indicatie penicilines

Answer 6

• Grampositieve bacteriën (s. pneumoniea, viridans, beta-hemolytisch)
• S. aureus = flucloaxacilline
• MRSA = vancomycine of teicoplanine

Question 7

Bijwerkingen penicilinen

Answer 7

• Diarree -> c. difficile kan ontaarden in pseudomembraneuze colitis (metronidazol)
• Overgevoeligheidsreacties (huidreactie)
• anafylactische shock

NB: in 5% kruisreactie met cefalosporinen
NB: bij lymfatische leukemie en mononucleosis ontwikkelt 90% een huideruptie

Question 8

Eigenschappen verschillende generaties cefalosporinen

Answer 8

1e generatie - smal spectrum
⇥ G+ bacteriën zonder β-lactamase
⇥ e.g. cefazoline

2e generatie
⇥ Effectief tegen β-lactamase + bacteriën en heeft meer effect op G- bacteriën
⇥ e.g. cefuroxim

3e generatie - breed spectrum
⇥ Vooral effectief tegen G- bacteriën
⇥ Moet vaak i.v.
⇥ e.g. ceftazidim, ceftriaxon

Question 9

Eigenschappen carbapenems

Answer 9

• Breedspectrum, actief tegen bijna alle soorten G+, G- en anaerobe bacterien
• reserve AB zoals ESBL

Question 10

Werkingsmechanismen tetracyclinen (doxycycline en tetracycline)

Answer 10

Bacteriostatische werking door remming eiwitsynthese

Question 11

Bijwerkingen tetracyclines

Answer 11

• Verkleuring en hypoplasie van gebit en groei interferentie botten (CI = kinderen <8 jaar en zwangerschap)
• fotosensibilisatie

Question 12

Contra-indicaties tetracyclinen

Answer 12

Zwangerschap

Kinderen <8 jaar

Question 13

Interactiess tetracylinen

Answer 13

1. Verminderde absorptie in combinatie met aluminium, calcium, ijzer, magnesium preparaten (onoplosbare complexen)
   - minimaal 3 uur voor of 2 uur na preparaat innemen (ferro tijdelijk stoppen

Question 14

Eigenschappen aminoglycosiden (gentamicine en tobramycine)

Answer 14

Bactericide werking door blokkade interactie mRNA en ribosomen (eiwitsynthese)

Parenteraal toedienen

Effect op gramnegatieve staven, smalspectrum

Question 15

Bijwerkingen aminoglycosiden (gentamicine en tobramycine)

Answer 15

Irreversibele doofheid (ototoxisch)

Reversibele nierfunctiestoornis (nefrotoxisch)

NB: spiegelbepaling in serum

Question 16

Werkingsmechanisme macroliden (claritromycine en azitromycine)

Answer 16

Werking op eiwitsynthese

Werking op grampositieve bacteriëm (s. aureus, pneumokokken en intracellulair voorkomende verwekkers (legionella, chlamydia, mycoplasma)

Question 17

Bijwerkingen macroliden (claritromycine en azitromycine)

Answer 17

• Remt CYP3A4 waardoor remmen abraak andere geneesmiddelen zoals statine -> rhabdomyolyse)
• QTc verlenging (torsades de pointes)

Question 18

Werkingsmechanisme sulfonamiden/trimethoprim (co-trimoxazol)

Answer 18

Verhindert bacteriële synthese van dihydrofoliumzuur waar door bactericide werking

Question 19

Bijwerkingen sulfonamiden (cotrimoxazol)

Answer 19

• In combinatie met methotrexaat verhoogde kans op megaloblastaire anemie door beenmergsuppressie
• Versterkt effect VKA (CYP2C9 werkt minder en hogere vrije fractie van Vitamine K in bloed
• Hyperkaliëmie: remming epitheliale Natrium kanalen in de nier (Ras remmer, ARB, aldosteron antagonist)

Question 20

Werkingsmechanisme chinolonen (ciprofloxacine)

Answer 20

DNA synthese geremd door remming DNA gyrase

Werkzaam op gramnegatieve bacteriën

Question 21

Bijwerkingen en interacties chinolonen

Answer 21

1. Verminderde absorptie bij zink, calcium, magnesium, aluminium, ijzer
2. QTc verlenging

Question 22

Tekenen van weefselinvasie

Answer 22

• koorts
• koude rillingen
• misselijkheid
• pijn in flank of perineum

Question 23

Behandeling ongecompliceerde UWI

Answer 23

1. nitrofurantoine 2 dd 100 mg 5 dageb
2. fosfomycine 3 g 1x
3. trimethoprim 1 dd 300 3 dagen

Question 24

Weefselinvasie UWI

Answer 24

1. Ciprofloxacilline 2dd500 mg 7 dagen
2. Augmentin 3 dd 500/125 10 dagen
3. Cotrimoxazol 2 dd 960 mg 10 dageb

Question 25

Middelen bij anaerobe infecties

Answer 25

Metronidazol (alcohol afraden tot 48 uur) (remming aldehyde dehydrogenase)

Question 26

Er is behandeling gestart maar de behandeling slaat niet aan. Wat zijn de oorzaken:

Answer 26

• resistentie
• onjuiste diagnose
• niet infectieuze oorzaak (maligniteit, lymfoom, auto-immuun, bijwerking)
• infectie haard is moeilijk te bereiken: DM, abces, epyeem, corpus alienum, prothese, katheter, ahrtklep, bot, brein