A investigación do desenvolvemento e dos procesos de ensinanza e aprendizaxe Flashcards
Pasos do método científico
- Formular unha pregunta de investigación: baseada en investigacións previas, algunha teoría, ou unha reflexión e obxervación persoal. Debe ser relevante no ámbito de estudo
- Hipótese: predición específica que pode ser demostrada e falisificada
- Comprobación da hipótese: Deseñar unha investigación que demostre se a hipótese é verdadeira ou falsa
- Conclusións
Estratexias básicas de obtención de datos (nomear)
Observación, entrevistas, cuestionarios, métodos psicofisiolóxicos e descricións etnográficas
Tipos de observación
- Observación naturalista
- Observación estruturada
Observación naturalista. Pros e contras
Obsérvanse as persoas no seu hábitat natural.
Pros: Permite estudar o comportamento como ocorre na realidade. Más fácil en bebés e nenos porque non fan falla habilidades lingüísticas.
Contras: Dificultade para observar condutas pouco frecuentes e que se poden ver influídas pola presenza do observador
Observación estruturada. Pros e contras
O investigador crea unha situación que evoca a conduta, nun laboratorio ou un entorno controlado.
Pros: Cada participante ten a mesma oportunidade de manifestar a conduta. Permite estudar condutas pouco frecuentes no ambiente natural, e contrólanse mellor os estímulos.
Contras: No laboratorio, os suxeitos poden comportarse dunha forma diferente que na vida diaria
Limitacións xerais do método de observación
A conduta está limitada pola influencia do observador, cuxa presencia fai que as persoas actúen dunha forma máis positiva e aceptable socialmente. Pódese solucionar con vídeos ou afacéndoos á presenza do observador.
Sesgo do observador
Sesgo do observador
Tendencia do observador a rexistrar o que espera atopar en vez das condutas reais dos suxeitos
Entrevistas
- Recóllense datos facendo preguntas directas
- As preguntas pódense repetir se o entrevistado non a comprende
Que formación se lle esixe ao entrevistador?
Máis formación canto menos estruturada sexa a entrevista
Tipos de métodos de entrevista
- Método clínico ou entrevista semiestruturada
- Entrevistas estruturadas
Método clínico. Pros e contras
O entrevistador ten unha hipótese e orienta a entrevista para verificala. As preguntas vanse axustando ás respostas do suxeito.
Pros: é un procedemento moi flexible, e é máis doado coñecer o significado das preguntas xa que éstas se adaptan ás respostas
Contras: Precísase moita experiencia do investigador, e é difícil analizar os datos e comparar aos suxeitos
Entrevistas estruturadas. Pros e contras
As preguntas selecciónanse previamente e son independentes das respostas, que poden ser abertas ou pechadas. Semellantes aos cuestionarios.
Pros: Permiten resolver posibles dúbidas e comparar de forma sinxela as respostas dos suxeitos.
Contras: Limita a resposta a un marco preestablecido no que os suxeitos poden dar respostas desexables e aceptables, pero imprecisas ou falsas
Cuestionarios
Documentos que recollen as preguntas sobre o obxecto de estudo de forma organizada e esscrita. Vantaxes e limitacións como as das entrevistas estruturadas
Test
Probas deseñadas para revelar características persoais concretas. Son instrumentos estandarizados e validados
Autoinformes
Instrumentos nos que se pide información sobre percepcións, pensamentos, sentimentos, actitudes, crenzas…
Estudos de casos
Recollen información dun só suxeito. Constitúen un método de estudo que emprega varios instrumentos (entrevistas, observacións, tests…)
En que casos se empregan estudos de casos?
En casos de enfermidades ou trastornos pouco comúns
Pros e contras dos estudos de casos
Pros: útiles en casos singulares nos que os aspectos cualitativos e idiosincráticos son fundamentais
Contras: Non son xeralizables a outros casos
Métodos psicofisiolóxicos
Exploran a relación entre aspectos psicolóxicos e biolóxicos do organismo, analizando en que medida se traducen certas condutas en reaccións fisiolóxicas cuantificables
Indicadores máis empregados nos métodos psicofisiolóxicos
Parámetros fisiolóxicos
Tipos de parámetros fisiolóxicos
- Actividade do SNA: ritmo cardíaco, presión sanguínea, respiración, dilatación pupilar, condución eléctrica da pel…
- Actividade cerebral: electroencefalograma
Pros e contras dos métodos psicofisiolóxicos
Pros: Permiten estudar as capacidades sensoriais en bebés.
Contras: Requiren un alto grao de inferencia e diferentes factores poden influir na resposta fisiolóxica
Descricións etnográficas
Método descritivo e cualitativo que tenta comprender os valores, tradicións e procesos sociais únicos das culturas e subculturas
Que método se emprega nas descricións etnográficas?
A observación participante, na que o investigador convive coa comunidade cultural
Que datos se obteñen da observación participante?
Datos heteroxéneos: observación naturalista, conversacións con membros da cultura, etc.
Pros e contras das descricións etnográficas
Pros: proporciona unha descrición máis rica das culturas.
Contras: É un método moi subxectivo no que as conclusións poden estar influidas polos valores e o marco teórico do investigador, cuxa presenza altera a situación
Para que se usan os estudos correlacionais e experimentais?
Para descubrir relacións
Estudos correlacionais
Comparan distintos grupos de datos para examinar as relacións entre eles, co método estatístico: o coeficiente de correlación (+-1,00) indica a magnitude e dirección da relación entre as variables
Pros e contras dos estudos correlacionais
Pros: Permiten establecer comparacións entre variables para saber a probabilidade de que se deban ao azar.
Contras: Non permiten determinar relacións de causa-efecto entre as variables
Estudos experimentais
Método de investigación onde se manipulan variables e se rexistran os efectos, o que permite estudar as causas dunha conduta de maneira precisa. Poden ser de laboratorio, de campo ou naturais ou cuasi-experimentais
Pros e contras dos estudos experimentais
Pros: Permiten determinar relacións causa-efecto entre variables.
Contras: Estes datos obtidos nun ambiente artificial poden non ser xeralizables
Variables usadas nos estudos experimentais
Variable dependente (VD) e independente (VI)
Que se emprega para estudar as variables nos estudos experimentais?
O control experimental, que son as medidas adoptadas para asegurar que os factores estraños que poidan influír na VD están controlados. Fórmanse o grupo experimental e o grupo control.
A probabilidade de que as diferenzas se deban ao azar é menor do……..
5%
Deseños de investigación empregados en Psicoloxía do Desenvolvemento e da Educación
Lonxitudinais, transversais, secuencias, de intervalo temporal, microxenéticos
Cal é o mellor deseño de investigación do desenvolvemento e da educación?
Ningún é bo ou malo a priori. O que o fai bo é a súa capacidade para responder axeitada e eficazmente ás preguntas que se fai o investigador
Deseños lonxitudinais
Estúdanse os mesmos suxeitos varias veces durante un período de tempo. Todos son da mesma xeración, polo que foron expostos aos mesmos eventos socioculturais.
Pros e contras dos deseños lonxitudinais
Pros: Permiten estudar a estabilidade ou o cambio ao longo do tempo, analizando o cambio intraindividual.
Contras: Son deseños moi custosos, sobre todo se o período examinado é longo. As mostras poden perderse ou morrer, e o feito de que os suxeitos se saiban observados ou examinados pode cambiar os resultados. Os cambios interxeracionais poden tamén limitar as conclusións só á xeración estudada
Deseños transversais
Estúdase a suxeitos de distintos grupos de idade nun mesmo momento temporal, para ver como cambian as condutas. Deben ser o máis semellantes posible en todo menos na idade
Pros e contras dos deseños transversais
Pros: É un método rápido e económico para obter datos evolutivos en pouco tempo e examinando a moitos suxeitos.
Contras: Non informan sobre a estabilidade ou cambio co tempo, é dicir, non estudan o cambio intraindividual. Ademais, os problemas de homoxeneidade entre os grupos poden causar unha confusión entre efectos de idade e de xeración
Deseños secuenciais
Permiten estudar a influenza dos factores sociohistóricos no desenvolvemento. Selecciónanse suxeitos que estiveron expostos ao factor sociohistórico que interesa estudar, e suxeitos que non estiveron expostos. Estes deseños poden ser transversais ou lonxitudinais.
Pros e contras dos deseños secuenciais
Pros: Axudan a descubrir se os efectos de cohorte (xeración) inflúen nos resultados, e se os cambios evolutivos dunha cohorte son semellantes aos das outras.
Contras: Poden ser caros e requerir moito tempo, sobre todo o deseño lonxitudinal secuencial
Deseños de intervalo temporal
Estúdanse suxeitos dunha determinada idade en diferentes momentos históricos, é dicir, estúdanse xeracións diferentes.
Pros e contras dos deseños de intervalo temporal
Pros: Permiten analizar a influencia do cambio histórico-cultural sobre idades concretas.
Contras: Aportan moi pouca información evolutiva (sobre o cambio ontoxenético)
Deseños microxenéticos
Os suxeitos son estudados exhaustivamente durante un período curto, a medida que se realizan cambios no desenvolvemento. Son estudos lonxitudinais a curto prazo.
Obxectivo: analizar a xénese das capacidades humanas.
Emp´reganse na perspectiva vigotskyana, por exemplo, na análise da actividade adulto-neno construíndo un puzle
Consideracións éticas na investigación
- Consentimento informado
- Confidencialidade
- Protección contra posibles danos físicos ou psicolóxicos
- Explicación dos enganos
- Coñecemento dos resultados
