9. mondaandoeningen Flashcards

1
Q

RAS =

A

= Recurent Apthous Stomatitis

= ulceraties die niet door trauma veroorzaakt zijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

kenmerken aften (2)

A
  1. zijn niet besmettelijk

2. worden NIET veroorzaakt door bacterie of virus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

welk verband is er tussen aften en en hogere SES

A

de prevalentie van aften is hoger bij groepen met een hogere SES

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

wat is de de meest voorkomende klacht bij aften?

A

pijn bij het eten van scherpe/ zure voeding

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

2 typen aften =

A
  1. minor aften

2. major aften

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

minor aften (2) =

A
  1. < 10mm

2. geneest spontaan binnen 2 weken (RAS)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

major aften (2) =

A
  1. > 10mm

2. genezing duurt meer dan 2 weken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beinvloedende condities aften (5)

A

ontstaan in periode van verminderde weerstand =

  1. stress
  2. beschadiging slijmvlies
  3. roken
  4. auto-immuunziekte
  5. voedingsdeficiëntie
  6. coeliakie (glutenintolerantie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wat is één vd eerste klinische symptomen bij (minor) aften?

A

coeliakie (glutenintolerantie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

mogelijke oorzaak aften

A
  1. voedselovergevoeligheid (koemelk, kaas, gluten, noten, chocolade, bepaalde kleurstoffen en conserveermiddelen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wat heeft GEEN effect op het voorkomen van aften en en de duur vh bestaan?

A

inname van multivitaminen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wat kun je zeggen over voedingsdeficiëntie en aften?

A

Vit. B12, Fz en ijzertekort bij 20% v clienten met aften

-> vit B12 inname lager

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

behandeling aften (4)

A

(commerciële gels)

  1. Kruiden: Tijm (thee/spoelmiddel)
  2. Vit B12 suppletie
  3. zink-suppletie (RAS)
  4. bosbes verzacht de pijn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

mondbranden =

A

onaangenaam branderig gevoel in de mond (punt en zijkant), zonder exacte oorzaak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

oorzaak mondbranden (4)

A

multifactorieel :

  1. onderliggende ziekte
  2. psychologische factoren
  3. vitamine tekort
  4. post-menopauzaal
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

prevalentie aften =

A

20-30% van tijd tot tijd last van (aantal x/jaar)

hogere prevalentie bij hogere SES

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

prevalentie mondbranden

A
  1. algemeen 1-15% (75% vrouwen)

2. post-menopauzaal 18-33%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

types mondbranden (3)

A

type 1. pijnvrij ontwaken - geleidelijke toename
type 2. symptomen zijn continu aanwezig
type 3. komen en gaan

19
Q

mondbranden, type 1 (4) =

A
  1. pijnvrij ontwaken - geleidelijke toename
  2. 35%
  3. vaak medische factoren (DM,menopauze,anemie,medicatie etc )
  4. geassocieerd met deficientie van zink, ijzer, vit. B1-B2-B6-B12
20
Q

mondbranden, type 2 (3)=

A
  1. symptomen zijn continu aanwezig (incl hinder bij slapen)
  2. 55%
  3. vaak psychologische factoren (angst, depressie, stress, fobieën)
21
Q

mondbranden, type 3 (4)

A
  1. mondbranden komen en gaan
  2. 10%
  3. allergenen - voedselovergevoeligheid? (sorbinezuur, benzoëzuur, kaneel, nicotinezuur)
  4. tandheelkundige materialen
22
Q

glossitis =

A

tongontsteking

23
Q

glossitis, kenmerken en klachten (3)

A
  1. tong is glad, glanzend en rood van kleur, evt wit beslag
  2. eventueel jeuk of branderig gevoel
  3. atrofie indien de papillen verschrompeld zijn (glad en paarsrood)
24
Q

glossitis, oorzaken (4)

A
  1. meestal chronische candida-infectie
  2. coeliakie (glutenintolerantie)
  3. ijzer of vitaminetekort (Fz, B2, B3, B6,B12, biotine)
  4. bestraling
25
voedingsadvies bij glossitis (3)
1. candida-groei beperken (gezonde voeding, suikers beperken) 2. zichtbare tekorten wegwerken (/bloedanalyse) 3. pijnlijke tong behandelen zoals pijnlijke mond: vermijd scherpe/zure/zoete/hete/etc.. + vermijden v alcohol
26
voedingsadvies bij pijnlijke mond (5)
1. ijskoude dranken, kamillethee en bosbessensap verzachten pijn (koolzuurhoudende ook; indien NIET pijnlijk!!) 2. GEEN ingemaakte zure groenten, zure dressing, zure fruitsoorten/sappen, zure zuivel 3. harde producten kunnen slijmvlies irriteren (beter gekookt, gepureerd, pasta's) 4. gezouten/gerookte producten kunnen slijmvlies irriteren (liever smeuïge vleeswaren) 5. groene keukenkruiden vaak geen klachten, andere vaak te scherp + beperk zout + verzachten met room
27
cheilitis angularis =
beschadiging vd mondhoeken, gescheurd of ontstoken, pijnlijk en/of irritant
28
cheilitis angularis, klachten en kenmerken (3)
1. pijnlijke/brandende/jeukende mondhoeken 2. korstvorming 3. rode geïrriteerde huid
29
cheilitis angularis, oorzaken (5)
1. iets scherps eten 2. teveel moeten openen (bv ortho-beh.) 3. herpes simplex, candida 4. roken en uitgedroogde lippen (bv medicatiegebruik of contactallergie) 5. VIT B6 en B12 tekort, ijzertekort
30
cheilitis angularis, risicogroepen (4)
1. patienten met te lage (of geen) gebitsprothese 2. syndroom v Down (incidentie 25%) 3. anorexia nervosa (incidentie 60%) 4. auto-immuunziekte (vb crohn en DM1)
31
waarom vormen patienten met een te lage (of geen) gebitsprothese een risicogroep voor cheilitis angularis?
- > mondhoeken hangen over elkaar - > speeksel lekt uit mondhoeken: nog natter en gevoeliger - > ontstaan v ontsteking
32
waarom vormen patienten met een auto-immuunziekte een risicogroep voor cheilitis angularis?
-> verhoogde vatbaarheid voor schimmelinfectie -> meer kans op cheilitis angularis (vb crohn en DM1)
33
behandeling cheilitis angularis =
oorzaak achterhalen 1. vitaminen en mineralen deficiëntie oplossen (anemie 10-30%, B2,B3,B12) 2. indien gelinkt aan contactallergie, oplossen (22-34%) 3. indien gelinkt aan candida-infectie, oplossen 4. indien zink-deficiëntie /zink-opnamestoornis
34
mogelijke kenmerken zink-deficiëntie/ zink-opnamestoornis (5)
1. cheilitis angularis 2. ontsteking ellebogen en knieën 3. haaruitval 4. nageldystrofie 5. oogontsteking
35
koortslip =
= herpes labialis | -> veroorzaakt door HSV ; besmettelijk!!
36
andere naam koortslip =
herpes labialis
37
prevalentie koortslip
- > 80% is drager v HSV | - > 10-20% vd dragers ontwikkelt koortslip
38
koortslip, kenmerken en klachten (3)
1. branderig, tintelend gevoel op mondslijmvlies of lippen (evt gezwollen klieren en schrale keel) 2. ontstaan blaasjes in mond, tong, lippen en huid rond mond (klein, gevuld m doorzichtig gele vloeistof) 3. na genezing ontstaat gelige korst (herstel 1-2 weken)
39
koortslip, oorzaken en uitlokkende factoren (4)
1. HSV1 doorgegeven (zoenen, delen bestek /servies) 2. HSV2 (genitale herpes, orale seks) 3. -> uitbraak v HSV bij verminderde weerstand 4. uitlokkende factor = weer (kou, overmatige blootstelling zon) 5. uitlokkende factor = arginine (aminozuur) (noten, bieten, erwten, spruiten, chocolade etc)
40
koortslip, risicogroepen
1. HSV is gevaarlijk voor zuigelingen! Kan hersenvliesontsteking tot gevolg 2. HSV is gevaarlijk voor mensen met verminderde weerstand (HIV, kankerbehandeling, orgaantransplantatie)
41
voedingsadvies bij koortslip
1. lysine heeft antagonistische werking (Dierlijke en plantaardige producten) 2. zink 3. vitamine C (fruit!)
42
adviezen ter preventie/uitbreiding koortslip (8)
1. sunblock bij blootstelling zonlicht 2. hou de lippen vet ivm uitdroging 3. vermijd direct contact met herpesblaasjes (niet krabben korst) 4. handdoeken/kussenslopen uitkoken na gebruik 5. waakzaam bij orale seks 6. deel geen drink-/eetgerei 7. makeup voorzichtig aanbrengen 8. bij kans op uitbraak voeding met arginine vermijden, suppletie Vit. C, lysine en zink
43
koortslip, wanneer doorverwijzen naar huisarts? (3)
1. kind <6jaar bij vermoeding eerste besmetting 2. patienten bij wie frequentie v uitbraken hoog is (>5x/jaar) 3. als koortslip zich openbaart bij mensen met verminderde afweer of eczeem