9. mondaandoeningen Flashcards

1
Q

RAS =

A

= Recurent Apthous Stomatitis

= ulceraties die niet door trauma veroorzaakt zijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

kenmerken aften (2)

A
  1. zijn niet besmettelijk

2. worden NIET veroorzaakt door bacterie of virus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

welk verband is er tussen aften en en hogere SES

A

de prevalentie van aften is hoger bij groepen met een hogere SES

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

wat is de de meest voorkomende klacht bij aften?

A

pijn bij het eten van scherpe/ zure voeding

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

2 typen aften =

A
  1. minor aften

2. major aften

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

minor aften (2) =

A
  1. < 10mm

2. geneest spontaan binnen 2 weken (RAS)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

major aften (2) =

A
  1. > 10mm

2. genezing duurt meer dan 2 weken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

beinvloedende condities aften (5)

A

ontstaan in periode van verminderde weerstand =

  1. stress
  2. beschadiging slijmvlies
  3. roken
  4. auto-immuunziekte
  5. voedingsdeficiëntie
  6. coeliakie (glutenintolerantie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wat is één vd eerste klinische symptomen bij (minor) aften?

A

coeliakie (glutenintolerantie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

mogelijke oorzaak aften

A
  1. voedselovergevoeligheid (koemelk, kaas, gluten, noten, chocolade, bepaalde kleurstoffen en conserveermiddelen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

wat heeft GEEN effect op het voorkomen van aften en en de duur vh bestaan?

A

inname van multivitaminen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wat kun je zeggen over voedingsdeficiëntie en aften?

A

Vit. B12, Fz en ijzertekort bij 20% v clienten met aften

-> vit B12 inname lager

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

behandeling aften (4)

A

(commerciële gels)

  1. Kruiden: Tijm (thee/spoelmiddel)
  2. Vit B12 suppletie
  3. zink-suppletie (RAS)
  4. bosbes verzacht de pijn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

mondbranden =

A

onaangenaam branderig gevoel in de mond (punt en zijkant), zonder exacte oorzaak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

oorzaak mondbranden (4)

A

multifactorieel :

  1. onderliggende ziekte
  2. psychologische factoren
  3. vitamine tekort
  4. post-menopauzaal
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

prevalentie aften =

A

20-30% van tijd tot tijd last van (aantal x/jaar)

hogere prevalentie bij hogere SES

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

prevalentie mondbranden

A
  1. algemeen 1-15% (75% vrouwen)

2. post-menopauzaal 18-33%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

types mondbranden (3)

A

type 1. pijnvrij ontwaken - geleidelijke toename
type 2. symptomen zijn continu aanwezig
type 3. komen en gaan

19
Q

mondbranden, type 1 (4) =

A
  1. pijnvrij ontwaken - geleidelijke toename
  2. 35%
  3. vaak medische factoren (DM,menopauze,anemie,medicatie etc )
  4. geassocieerd met deficientie van zink, ijzer, vit. B1-B2-B6-B12
20
Q

mondbranden, type 2 (3)=

A
  1. symptomen zijn continu aanwezig (incl hinder bij slapen)
  2. 55%
  3. vaak psychologische factoren (angst, depressie, stress, fobieën)
21
Q

mondbranden, type 3 (4)

A
  1. mondbranden komen en gaan
  2. 10%
  3. allergenen - voedselovergevoeligheid? (sorbinezuur, benzoëzuur, kaneel, nicotinezuur)
  4. tandheelkundige materialen
22
Q

glossitis =

A

tongontsteking

23
Q

glossitis, kenmerken en klachten (3)

A
  1. tong is glad, glanzend en rood van kleur, evt wit beslag
  2. eventueel jeuk of branderig gevoel
  3. atrofie indien de papillen verschrompeld zijn (glad en paarsrood)
24
Q

glossitis, oorzaken (4)

A
  1. meestal chronische candida-infectie
  2. coeliakie (glutenintolerantie)
  3. ijzer of vitaminetekort (Fz, B2, B3, B6,B12, biotine)
  4. bestraling
25
Q

voedingsadvies bij glossitis (3)

A
  1. candida-groei beperken (gezonde voeding, suikers beperken)
  2. zichtbare tekorten wegwerken (/bloedanalyse)
  3. pijnlijke tong behandelen zoals pijnlijke mond: vermijd scherpe/zure/zoete/hete/etc.. + vermijden v alcohol
26
Q

voedingsadvies bij pijnlijke mond (5)

A
  1. ijskoude dranken, kamillethee en bosbessensap verzachten pijn (koolzuurhoudende ook; indien NIET pijnlijk!!)
  2. GEEN ingemaakte zure groenten, zure dressing, zure fruitsoorten/sappen, zure zuivel
  3. harde producten kunnen slijmvlies irriteren (beter gekookt, gepureerd, pasta’s)
  4. gezouten/gerookte producten kunnen slijmvlies irriteren (liever smeuïge vleeswaren)
  5. groene keukenkruiden vaak geen klachten, andere vaak te scherp
    + beperk zout
    + verzachten met room
27
Q

cheilitis angularis =

A

beschadiging vd mondhoeken, gescheurd of ontstoken, pijnlijk en/of irritant

28
Q

cheilitis angularis, klachten en kenmerken (3)

A
  1. pijnlijke/brandende/jeukende mondhoeken
  2. korstvorming
  3. rode geïrriteerde huid
29
Q

cheilitis angularis, oorzaken (5)

A
  1. iets scherps eten
  2. teveel moeten openen (bv ortho-beh.)
  3. herpes simplex, candida
  4. roken en uitgedroogde lippen (bv medicatiegebruik of contactallergie)
  5. VIT B6 en B12 tekort, ijzertekort
30
Q

cheilitis angularis, risicogroepen (4)

A
  1. patienten met te lage (of geen) gebitsprothese
  2. syndroom v Down (incidentie 25%)
  3. anorexia nervosa (incidentie 60%)
  4. auto-immuunziekte (vb crohn en DM1)
31
Q

waarom vormen patienten met een te lage (of geen) gebitsprothese een risicogroep voor cheilitis angularis?

A
  • > mondhoeken hangen over elkaar
  • > speeksel lekt uit mondhoeken: nog natter en gevoeliger
  • > ontstaan v ontsteking
32
Q

waarom vormen patienten met een auto-immuunziekte een risicogroep voor cheilitis angularis?

A

-> verhoogde vatbaarheid voor schimmelinfectie
-> meer kans op cheilitis angularis
(vb crohn en DM1)

33
Q

behandeling cheilitis angularis =

A

oorzaak achterhalen

  1. vitaminen en mineralen deficiëntie oplossen (anemie 10-30%, B2,B3,B12)
  2. indien gelinkt aan contactallergie, oplossen (22-34%)
  3. indien gelinkt aan candida-infectie, oplossen
  4. indien zink-deficiëntie /zink-opnamestoornis
34
Q

mogelijke kenmerken zink-deficiëntie/ zink-opnamestoornis (5)

A
  1. cheilitis angularis
  2. ontsteking ellebogen en knieën
  3. haaruitval
  4. nageldystrofie
  5. oogontsteking
35
Q

koortslip =

A

= herpes labialis

-> veroorzaakt door HSV ; besmettelijk!!

36
Q

andere naam koortslip =

A

herpes labialis

37
Q

prevalentie koortslip

A
  • > 80% is drager v HSV

- > 10-20% vd dragers ontwikkelt koortslip

38
Q

koortslip, kenmerken en klachten (3)

A
  1. branderig, tintelend gevoel op mondslijmvlies of lippen (evt gezwollen klieren en schrale keel)
  2. ontstaan blaasjes in mond, tong, lippen en huid rond mond (klein, gevuld m doorzichtig gele vloeistof)
  3. na genezing ontstaat gelige korst (herstel 1-2 weken)
39
Q

koortslip, oorzaken en uitlokkende factoren (4)

A
  1. HSV1 doorgegeven (zoenen, delen bestek /servies)
  2. HSV2 (genitale herpes, orale seks)
  3. -> uitbraak v HSV bij verminderde weerstand
  4. uitlokkende factor = weer (kou, overmatige blootstelling zon)
  5. uitlokkende factor = arginine (aminozuur) (noten, bieten, erwten, spruiten, chocolade etc)
40
Q

koortslip, risicogroepen

A
  1. HSV is gevaarlijk voor zuigelingen! Kan hersenvliesontsteking tot gevolg
  2. HSV is gevaarlijk voor mensen met verminderde weerstand (HIV, kankerbehandeling, orgaantransplantatie)
41
Q

voedingsadvies bij koortslip

A
  1. lysine heeft antagonistische werking (Dierlijke en plantaardige producten)
  2. zink
  3. vitamine C (fruit!)
42
Q

adviezen ter preventie/uitbreiding koortslip (8)

A
  1. sunblock bij blootstelling zonlicht
  2. hou de lippen vet ivm uitdroging
  3. vermijd direct contact met herpesblaasjes (niet krabben korst)
  4. handdoeken/kussenslopen uitkoken na gebruik
  5. waakzaam bij orale seks
  6. deel geen drink-/eetgerei
  7. makeup voorzichtig aanbrengen
  8. bij kans op uitbraak voeding met arginine vermijden, suppletie Vit. C, lysine en zink
43
Q

koortslip, wanneer doorverwijzen naar huisarts? (3)

A
  1. kind <6jaar bij vermoeding eerste besmetting
  2. patienten bij wie frequentie v uitbraken hoog is (>5x/jaar)
  3. als koortslip zich openbaart bij mensen met verminderde afweer of eczeem