9. mondaandoeningen Flashcards
RAS =
= Recurent Apthous Stomatitis
= ulceraties die niet door trauma veroorzaakt zijn
kenmerken aften (2)
- zijn niet besmettelijk
2. worden NIET veroorzaakt door bacterie of virus
welk verband is er tussen aften en en hogere SES
de prevalentie van aften is hoger bij groepen met een hogere SES
wat is de de meest voorkomende klacht bij aften?
pijn bij het eten van scherpe/ zure voeding
2 typen aften =
- minor aften
2. major aften
minor aften (2) =
- < 10mm
2. geneest spontaan binnen 2 weken (RAS)
major aften (2) =
- > 10mm
2. genezing duurt meer dan 2 weken
beinvloedende condities aften (5)
ontstaan in periode van verminderde weerstand =
- stress
- beschadiging slijmvlies
- roken
- auto-immuunziekte
- voedingsdeficiëntie
- coeliakie (glutenintolerantie)
wat is één vd eerste klinische symptomen bij (minor) aften?
coeliakie (glutenintolerantie)
mogelijke oorzaak aften
- voedselovergevoeligheid (koemelk, kaas, gluten, noten, chocolade, bepaalde kleurstoffen en conserveermiddelen)
wat heeft GEEN effect op het voorkomen van aften en en de duur vh bestaan?
inname van multivitaminen
wat kun je zeggen over voedingsdeficiëntie en aften?
Vit. B12, Fz en ijzertekort bij 20% v clienten met aften
-> vit B12 inname lager
behandeling aften (4)
(commerciële gels)
- Kruiden: Tijm (thee/spoelmiddel)
- Vit B12 suppletie
- zink-suppletie (RAS)
- bosbes verzacht de pijn
mondbranden =
onaangenaam branderig gevoel in de mond (punt en zijkant), zonder exacte oorzaak
oorzaak mondbranden (4)
multifactorieel :
- onderliggende ziekte
- psychologische factoren
- vitamine tekort
- post-menopauzaal
prevalentie aften =
20-30% van tijd tot tijd last van (aantal x/jaar)
hogere prevalentie bij hogere SES
prevalentie mondbranden
- algemeen 1-15% (75% vrouwen)
2. post-menopauzaal 18-33%
types mondbranden (3)
type 1. pijnvrij ontwaken - geleidelijke toename
type 2. symptomen zijn continu aanwezig
type 3. komen en gaan
mondbranden, type 1 (4) =
- pijnvrij ontwaken - geleidelijke toename
- 35%
- vaak medische factoren (DM,menopauze,anemie,medicatie etc )
- geassocieerd met deficientie van zink, ijzer, vit. B1-B2-B6-B12
mondbranden, type 2 (3)=
- symptomen zijn continu aanwezig (incl hinder bij slapen)
- 55%
- vaak psychologische factoren (angst, depressie, stress, fobieën)
mondbranden, type 3 (4)
- mondbranden komen en gaan
- 10%
- allergenen - voedselovergevoeligheid? (sorbinezuur, benzoëzuur, kaneel, nicotinezuur)
- tandheelkundige materialen
glossitis =
tongontsteking
glossitis, kenmerken en klachten (3)
- tong is glad, glanzend en rood van kleur, evt wit beslag
- eventueel jeuk of branderig gevoel
- atrofie indien de papillen verschrompeld zijn (glad en paarsrood)
glossitis, oorzaken (4)
- meestal chronische candida-infectie
- coeliakie (glutenintolerantie)
- ijzer of vitaminetekort (Fz, B2, B3, B6,B12, biotine)
- bestraling