3. voedingspatroon Flashcards
1
Q
3 basisprincipes van evenwichtige voeding =
A
- evenwicht
- variatie
- gematigdheid
2
Q
leg uit: basisprincipe evenwicht =
A
de juiste verhouding tussen groepen gebruiken
3
Q
leg uit: basisprincipe variatie =
A
de juiste verhouding tussen voedingsmiddelen uit dezelfde groep:
-(uit elke groep steeds hetzelfde eten leidt tot eenzijdige en onevenwichtige voeding)
4
Q
leg uit: basisprincipe gematigdheid =
A
de juiste hoeveelheid binnen 1 groep:
-> te veel is te veel
5
Q
voorkeur vocht =
A
water
6
Q
middenweg keuze vocht =
A
- > koffie zonder toevoegingen
- > thee/ kruidenaftreksels zonder toevoegingen
- > ongebonden, ontvette bouillon
- > light frisdranken
7
Q
waar moet je bij vochtinname op letten met betrekking tot de tanden?
A
- pH
2. mogelijk onschuldige verkleuringen
8
Q
waarom graanproducten en aardappelen? (4)
A
- zetmeel
- voedingsvezels
- plantaardige eiwitten
- vitamines en mineralen
9
Q
waarop letten bij graanproducten en aardappelen? (3)
A
- voedingsvezels -> kies volle graanproducten
(vezel verhoogt eiwitconcentratie speeksel) - verborgen vetten (friet)
- toegevoegde suiker (cornflakes etc)
- croissantt, koffiekoeken etc –> restgroep
10
Q
voorkeur graanproducten =
A
< 30% energie% vet + > 1,5 gr vezels/ 100kcal
11
Q
middenweg graanproducten =
A
< 30% energie% vet + < 1,5 gr vezels/ 100 kcal
12
Q
restgroep graanproducten =
A
> 30% energie% vet
13
Q
wanneer hebben zuivelproducten geen nut?
A
wanneer er niet op staat ‘‘verrijkt met calcium’’
14
Q
ORS =
A
= oplossing v zouten en glucose in water
- > zorgt voor grotere vochtopname door toegevoegd kalium
- > bij braken, diarree, katers
15
Q
heam-ijzer vs non-haem ijzer =
A
- > heam-ijzer zit enkel in dierlijke producten
- > non-heam-ijzer zit in dierlijke en plantaardige producten
- > heam-ijzer wordt wat beter opgenomen
16
Q
waarom groenten (4)
A
- koolhydraten
- voedingsvezels
- mineralen en vitamines
- vocht
17
Q
waar op letten bij inname v groenten (2)
A
- gebruik v vet (bereidingsvet, room)
2. zout: soep, sap, groenten uit blik en glas
18
Q
groenten voorkeur =
A
< 30% energie%
19
Q
groenten middenweg =
A
> 30% energie%
20
Q
groenten restgroep =
A
kant-en klare gepaneerde groentenburgers
21
Q
groenten; gekookt vs gestoomd =
A
- > gekookt: een deel vd voedingsstoffen zijn eruit
- > gestoomd: vitaminen aanwezig, kunnen er niet uit.
22
Q
wat gebeurt er wanneer je ijzer met calcium combineert?
A
- > vormt een ijzercalcium-component
- > er kan hiervan niks meer opgenomen worden
- > bv spinazie + room
23
Q
groenten: blikken vs glazen =
A
geblikte groenten houden zonlicht tegen, glazen niet.
24
Q
waarom fruit (4)
A
- enkelvoudige koolhydraten
- voedingsvezels
- vitaminen en mineralen
- water
- Vit. C –> sinaasappel, bessen, kiwi, aardbei
(6. sport-> gedroogd fruit)
25
waarop letten bij inname fruit (4)
1. toevoegingen van vetstoffen en suiker
2. voedingsvezels -> zeer laag in vruchtensap
3. fruit is geen groentevervanger. bv appelmoes
4. fruit eten bij warme maaltijd: groenten niet vergeten!
(5. noten?)
26
fruit behoefte per dag?
2 á 3 stuks vers fruit
27
fruit voorkeur =
> 1,5 gram vezels / 100kcal
28
fruit middenweg =
< 1,5 gram vezels / 100kcal
29
fruit restgroep =
in functie van vitaminen en mineralen:
| -> indien de aanbreng te laag is om fruit te vervangen
30
kenmerk karnemelk
lactose is deels omgezet in zuur
31
waarom melkproducten en calcium-verrijkte sojaproducten? (3)
belangrijkste bron van:
1. calcium
2. eiwitten
3. vitamine B2
32
waarop letten bij melkproducten/soja (2)
1. vetgehalte (kies mager of halfvol, kinderen wel vol)
| 2. aanbrengen van calcium en vitamine B2
33
melkproducten/
| calciumverrijkte sojaproducten; behoefte per dag =
- > 3-4 glazen (halfvolle) melk/yoghurt = 450-600ml
| - > 1-2 sneden (magere) kaas = 20-40 gr
34
voorkeur melkproducten/
| calciumverrijkte sojaproducten =
- > melk > 75 mg calcium/100gr + < 30% energie% vet
| - > kaas < 40% op de droge stof
35
middenweg melkproducten/
| calciumverrijkte sojaproducten =
-> melk > 75 mg calcium/100gr + > 30% energie% vet zónder suiker
OF
-> melk > 75 mg calcium/100gr + < 30% energie% vet mét suiker
-> kaas > 40% vet op de droge stof
36
restgroep melkproducten/
| calciumverrijkte sojaproducten =
- > melk < 75 mg calcium/100gr + > 30% energie% vet met suiker
- > kaas /
37
wat valt er onder vlees, vis, eieren en
| vervangproducten?
-> Mager vlees, magere en vette vis, schaal- en schelpdieren,
peulvruchten, sojaproducten, eieren, bonen, noten en zaden
-> Halfvette en vette vleessoorten, conserven in olie
38
waarom vlees, vis, eieren en
| vervangproducten? (4)
1. eiwitten
2. mineralen zoals ijzer, zink
3. vitaminen
4. omega vetzuren in vette vis (+ vit A & D)
39
vlees, vis, eieren en
| vervangproducten: behoefte per dag =
100 gr /dag (niet geldig voor noten)
40
waarop letten bij vlees, vis, eieren en
| vervangproducten? (4)
1. vetgehalte (bron v verborgen vetten + toevoegingen)
2. zoutgehalte (vleeswaren)
3. peulvruchten niet verwarren met groenten (gedroogde erwten, bruine/witte bonen, linzen etc)
4. vegetariërs (vervangers in goede verhouding+ extra granen en melkproducten)
41
voorkeur vlees, vis, eieren en
| vervangproducten =
-> vis: alle soorten
-> vlees < 30% energie% vet
en vleeswaren
42
middenweg vlees, vis, eieren en
| vervangproducten =
vlees: > 30% energie% vet
| en vleeswaren
43
restgroep vlees, vis, eieren en
| vervangproducten =
geen, wel respect houden voor 100gr /dag
44
5 charcuteriesoorten in de magere soort =
1. magere biefstuk
2. kalkoenborst
3. struisvogelsteak
4. kippenborst
5. rundsvlees
45
margarine vd minarine
```
margarine = gemiddeld 80% vet
minarine = gemiddeld 40% vet
```
46
wat valt er onder smeer- en bereidingsvetten ?
- > smeervet: met verlaagd vetgehalte, minarine, margarine, (halfvolle) boter
- > bereidingsvet: olie,margarine, boter, frituurolie en frituurvet
47
waarom smeer- en bereidingsvetten (3)
1. energie
2. essentiële vetzuren
3. vetoplosbare vitamines : A, D, E, K
48
smeer- en bereidingsvetten: behoefte per dag:
- > een mespunt smeervet per snede brood
| - > 1 eetlepel bereidingsvet per persoon
49
waarop letten bij smeer- en bereidingsvetten (2)
1. producten rijk aan onverzadigde vetzuren hebben de voorkeur (boter vs olie)
2. gebruikshoeveelheid matigen
50
voorkeur smeer- en bereidingsvetten =
< 1/3 verborgen vet tov totaal vet
51
middenweg smeer- en bereidingsvetten =
> 1/3 verborgen vet tov totaal vet
52
restgroep smeer- en bereidingsvetten =
koude en warme geëmulgeerde sauzen
53
tips om voeding minder vetrijk te maken (8)
1. vetarme bereidingswijzen (koken, stomen, wok, gril)
2. magere en halfvolle melkproducten (halfvette kaas)
3. magere vleessoorten
4. niet meer dan 100 gr vlees /dag
5. gebruik als beleg fruit, groenten en vruchtenmoes
6. matig gebruik van smeer/bereidingsvet (pp 1 eetlepel bereidingsvet)
7. besmeer 1 op de 2 sneden
8. matig gebruik van koek, gebak, chocolade etc
54
wat valt er onder de restgroep? (4)
1. suikerrijke producten (frisdrank, suiker, honing,stroop)
2. vetrijke producten (chips, mayonnaise, room, croissant)
3. vetrijk + suikerrijk (choco,koek, gebak, roomijs)
4. producten met alcohol
(5. andere...)
55
kenmerk restgroep =
restgroep is niet nodig in evenwichtige voeding:
- > vaak onevenwichtige aanbreng van vetten en suikers met weinig vitaminen, mineralen en vezels
- > tip= max 1 item/dag OF max 150 kcal.
56
kenmerken intensieve zoetstoffen (4)
1. hebben hogere zoetkracht dan suiker (dus minder nodig)
2. calorie-arm (geen of quasi-geen opname)
3. mogen NIET worden verwerkt in producten voor kinderen tussen 0 en 4 jaar
4. niet -cariogeen
57
geef 2 voorbeelden van intensieve zoetstoffen
1. aspartaam
| 2. stevia
58
kenmerken extensieve zoetstoffen () =
1. = polyolen (suikeralcoholen)
2. chemische bewerking v koolhydraten uit suikerbiet, mais of houtpulp
3. mogelijke bijwerkingen: laxerend, winderigheid, opgeblazen gevoel
4. E = 2-2,5 kcal / gram
5. niet-cariogeen
59
waarom (intensieve) zoetstoffen niet voor jonge kinderen? (2)
1. kinderen zijn kleiner en lichter: bereiken ADI-drempel makkelijker
2. blootstelling aan zoete voedingsmiddelen/dranken op jonge leeftijd kan zoete voorkeuren in de latere volwassenheid teweeg brengen
60
een ideale maaltijd bestaat uit :
- > 3/4e vh bord gevuld met variatie aan koolhydraatrijke voeding (fruit, groenten, granen, pasta, brood, aardappelen)
- > 1/4e gevuld met magere eiwitrijke voeding (vis, magere zuivelproducten, magere vleeswaren, bonen, beetje noten/zaden)
61
5 gezondheidstips =
1. neem voldoende maal'tijd'
2. was handen voor je eet of eten bereidt
3. lees de verpakkingen
4. hou gewicht op het juiste peil
5. doe regelmatig aan lichaamsbeweging (min 30 min/dag bewegen)
62
probiotica =
levende organismen die eenzelfde soort effect bewerkstelligen als de darmbacteriën
('pro' = 'ten voordele van')
63
prebiotica =
niet-verteerbare levensmiddeleningrediënten, die selectief de groei en/of activiteit v één of meerdere soorten bacteriën in de dikke darm stimuleren, en daardoor de gezondheid vd gastheer bevorderen.
64
waaruit bestaan de meeste prebiotica?
uit koolhydraten (oligosacchariden en voedingsvezels). (mogelijk zijn ook andere stoffen als prebioticum te gebruiken)
65
voedingsgedrag is enkel te veranderen als...
de klant er voordelen in ziet
66
voedingsgedrag is multifactorieel (4) =
1. leefomgeving (sociaal, cultureel)
2. persoonlijke smaakvoorkeuren
3. trends (media, reclame)
4. economische factoren (beschikbaarheid en prijs, inkomen)
