6.1 kauw- en slikproblemen Flashcards
doelen kauwen =
- voedsel klein ‘hakken’ voor vertering
- voedsel mengen/malen waardoor enzymen in speeksel (amylase) beter kunnen inwerken
kauwen bevordert: (3)
- steviger alveolair (kaak)bot
- doorbloeding weefsels
- speekselsecretie
kenmerken van kauwproblemen (2)
- pijn en vermoeidheid tijdens kauwen
2. aanpassen van voeding wat (onbewust) gevolgen heeft voor voedingskeuze en voedingstoestand
3 vragen die je kunt stellen om kauwproblemen naar boven te brengen
- hoe lang bent u bezig met de maaltijd (ivm tafelgenoten)?
- heeft u problemen met het eten v bepaalde voedingsmiddelen?
- mijdt u bepaalde voedingsmiddelen?
mogelijke oorzaken kauwproblemen (9)
- ontsteking
- overbelasting kaakspier
- verbranding vd mondholte
- hoofd-halskanker
- verlamming
- monddroogte
- caries
- tandextractie
- prothese (slecht passende)
mogelijke gevolgen kauw- en slikproblemen (3)
- antisociaal gedrag (ontzien gemeenschappelijke eetmomenten)
- beïnvloeding v voedselkeuze -> eenzijdig/ onvoldoende nutriënten (minder energie, obstipatie)
- ondervoeding
risicogroepen kauw- en slikproblemen = (4)
- patiënten met hoofd-halskanker
- ouderen zonder eigen tanden
- ouderen met spierziekte
- mensen met ernstige meervoudige beperking
voedingsmaatregelen kauwproblemen (min 3) =
- consistentie aanpassen (gekookt, geschild, zachte producten, soep etc)
- vermijden harde producten (korsten etc)
- vermijd draderige vleessoorten
- notenpasta/pindakaas ipv harde noten en zaden
wat is probleemvoedsel bij gebitsprothese? (3)
- voeding met harde kleine deeltjes (vijgen, noten etc)
- harde voedingsmiddelen (appel, biefstuk, wortelen)
- kleverige voedingsmiddelen
presbyfagie =
slikstoornissen door normale veroudering.
verminderde heffing tongbeen en strottenhoofd, vergroting keelholte, premature lekkage
primaire presbyfagie =
door degeneratie van structuren en functies
secundaire presbyfagie =
door ziekte of trauma
dysfagie =
slikstoornis veroorzaakt door (spier)ziekte van neurologische of oncologische aard, waarbij de passage en het transport v voeding problemen geeft
voorbeelden van dysfagie bij ziekten (3)
- dementie
.2. parkinson - ALS-spierziekte
kenmerken v slikproblemen (m6)
- mensen schrapen hun keel vaak (heesheid en schorheid)
- eten langzaam: pijn bij eten (+ mondgeur)
- moeite met doorslikken, verslikken zich vaker, boeren
- gewichtsverlies
- borstpijn (onder borstbeen)
- benauwd
(7. voedsel loopt uit mond - moeizame medicatie inname
- voedsel keert terug /blijft zitten)
waterslikproef =
- patient 1->2->3 lepels water geven
- half glas water,
- dik vloeibare voeding
- daarna normale maaltijden (onder toezicht). –> Kijken waar er problemen afspelen en samen met arts doorsturen/behandelen indien nodig
FOIS afkorting=
functional oral intake scale
= 7 niveaus met bijbehorende aanpassingen per/os in de voeding
FOIS niveau 1 =
niets per os (helemaal geen orale inname)
FOIS niveau 2=
sondevoeding-afhankelijk met minimale pogingen om vocht of voeding door te slikken
FOIS niveau 3 =
sondevoeding-afhankelijk met consistente orale inname
FOIS niveau 4 =
volledige orale voeding van 1 consistentie
FOIS niveau 5 =
volledige orale voeding van verschillende consistenties, maar specifieke aanpassingen of compensatietechnieken