8. kafli

Question 1

nervous system

Answer 1

kerfi sem sendir skilaboð um allan líkamann. notar rafboð og efnaboð.

Question 2

neurons

Answer 2

frumurnar í taugakerfi sem bera rafboðinn og losa efni.

Question 3

processes

Answer 3

útskot frá taugafrumum, fara í báða átt í átt að target frumu sem er axon og viðtakar sem taka við skilaboðum, dendrites.

Question 4

neurotransmitters

Answer 4

efni sem eru sent út úr taug til þess að mynda skilaboð.

Question 5

gap junctions

Answer 5

sérstök frumutengi þar sem boð komast beint á milli frumna sum efni komast líka í gegn, leyfir bein rafboð á milli tauga.

Question 6

emergent properties

Answer 6

flókin störf tauga eins og tilfinningar , meðvitund og hraðstjórnun líkama.

Question 7

central nervous system

Answer 7

miðtaugakerfi, samanstendur af heila og mænu.

Question 8

brain

Answer 8

aðal líffæri taugakerfis, vinnur úr upplýsingum og sendir skilaboð til að stjórna ýmsum kerfum líkamans.

Question 9

spinal fcord

Answer 9

mæna, tekur við skilaboðum og tekur þau til heila og ber sum skilaboð niður í líkama, hefur aðra starfsemi og getur stundum gert ákvarðannir án heila.

Question 10

peripheral nervous system

Answer 10

taugar fyrir utan heilakerfi. sem taka við áreiti utanfrá og innanfrá og bera boð til ýmissa líkamsparta.

Question 11

sensory neurons

Answer 11

taugar sem hafa þann tilgang að skynja áreiti og senda skilaboð til heila.

Question 12

efferent neurons

Answer 12

taugar sem bera boð frá heila til líkamsparts til að mynda viðbrögð.

Question 13

somatic motor divison

Answer 13

stjórna beinagrindarvöðvum. er stjórnað meðvitað.

Question 14

autonomic division

Answer 14

tauger sem bera skilaboð í líkamsparta sem eru ekki stjórnaðir meðvitað, sléttir vöðvar og endocrine frumur.

Question 15

motor neuron

Answer 15

taug sem stjórnar hreyfingu. bera bara efferent signals mixed bera skilaboð í báðar áttir.

Question 16

visceral nervous system

Answer 16

autonomic deild taugakerfis. stjórnar starfsemi ýmissa líffæra.

Question 17

sympathetic and parasympathetic branches

Answer 17

ómeðvítað taugakerfi skiptist í sympathetic og parasympathetic sem hægt er að þekkja af starfsemi og samskiptaraðferðum.

Question 18

enteric nerous system

Answer 18

tauganetið sem liggur í meltingarkerfi, getur starfað eitt og sér við ákveðnar aðstæður.

Question 19

glial cells

Answer 19

frumur sem eru ekki taugar sem eru tengdar taugakerfi, styðja og vernda taugar. mismunandi tegundir fyrir miðtaugakerfi og úttaugakerfi.

Question 20

dendrites

Answer 20

taka við skilaboðum og taka þau að kjarna.

Question 21

axons

Answer 21

bera skilaboð út frá kjarna.

Question 22

psuedounipolar neurons

Answer 22

taugafrumur þar sem kjarninn liggur til hliðar en er samt tengdur frumu, dendrite og axon eru eins og bein lína.

Question 23

bipolar neurons

Answer 23

taugar sem liggja í beinni línu eins og pseudounipolar nema kjarni liggur í miðju frumunnar.

Question 24

anaxonic neurons

Answer 24

taugafrumur með engan greinilegan síma en hafa dendrites í allar áttir.

Question 25

sensory neurons

Answer 25

taugar sem skynja áreiti.

Question 26

efferent neurons

Answer 26

taugar sem bera skilaboð út að líffærum.

Question 27

interneurson

Answer 27

taug sem liggur á milli tveggja tauga og ber skilaboð á milli þeirra.

Question 28

collaterals

Answer 28

þegar sími greinist í sundur og getur borið skilaboð á fleirri staði.

Question 29

axon terminals

Answer 29

efferent taugar hafa stækkaða enda sem kallast axon terminals.

Question 30

varicosities

Answer 30

stækkuð svæði á símanum í autonomic taugum.

Question 31

multipolar CNS

Answer 31

hafa margar greinar og tengjast mörgum taugum en finnast bar í miðtaugakerfi.

Question 32

multipolar eferent

Answer 32

greinótt taug í úttaugakerfi sem tekur við mörgum boðum og getur farið með þau langar leiðir.

Question 33

nerves

Answer 33

neurons eru látinn í knippi innan í lagi af þekjuvef og mynda taug.

Question 34

sensory nerves

Answer 34

taugar sem taka við áreiti og senda boð til heila.

Question 35

motor nerves

Answer 35

taugar sem bera skilaboð aðeins í efferent átt.

Question 36

mixed nerves

Answer 36

taugar sem bera skilaboð í báðar áttir.

Question 37

cell body

Answer 37

cell body taugafrumu sér um framleiðslu stórra efna og tekur við boðum og beinir þeim að síma.

Question 38

dendrite spines

Answer 38

stækkar yfirborð dendrites.

Question 39

axon hillock

Answer 39

fyrst hluti símans boð sem tekinn eru frá dendrites byrja boð meðfram síma ef styrkur er nógu stór eftir ferð sína í gegnum kjarna. er uppruni síma.

Question 40

axonal transport

Answer 40

efni eru færð niður og upp síma með axonal transport.

Question 41

fast axonal transport

Answer 41

fer í báðar áttir og getur hreyft efni á 400mm á dag.

Question 42

slow axonal transport

Answer 42

færir leysanleg prótein og frumugrindar prótein niður síma að símaenda.

Question 43

synapse

Answer 43

tengsl á milli tauga. stunudm gatatengi, stundum er op á milli tauga.

Question 44

presynptic cell

Answer 44

taug sem ber skilaboð að synapse.

Question 45

postsynaptic cell

Answer 45

tekur við boði og ber það frá synapse.

Question 46

synaptic cleft

Answer 46

gat á milli pre og post frumu sem að notað eru efnaboð til að komast yfir.

Question 47

seignals

Answer 47

boð sem fara í gegnum synapse bæði til raf og efnaboð.

Question 48

growth cones

Answer 48

sendir út í fóstri til þess að leyfa taugum að finna markfrumu sína.

Question 49

neurotrophic factors

Answer 49

heldur taugum lifandi, er seytt af glial frumum.

Question 50

glial cells

Answer 50

frumur sem liggja í kringum taugar og hjálpa við að halda þeim gangandi og að senda skilaboð í rétta átt.

Question 51

schwann cells

Answer 51

glial frumu í úttaugakerfi sem beytir mýelíni á frumu og getur líka umkringt margar í einu fyrir vörn, hafa líka hlut í að laga slitnar taugar.

Question 52

oligodendrocytes

Answer 52

beytir mýelíni á frumur í miðtaugakerfi, getur gert við margar í einu.

Question 53

myelin

Answer 53

liggur utan um sumar taugar, gera taugaboð hraðari. og veitir vernd.

Question 54

nodes of ranvier

Answer 54

göt á milli myelín slíðra sem halda himnuspennu gangandi, himnu spenna myndast bara í þessum götum sem veldur einskonar stökki hleðslu.

Question 55

satelitecell

Answer 55

fruma í utanfrumuefni og styður taugar.

Question 56

ganglion

Answer 56

knippi af taugum í úttaugakerfi.

Question 57

nucleus

Answer 57

knippi af taugum í millifrumuefni.

Question 58

astrocytes

Answer 58

fruma í milifrumuefni sem að tekur upp efni, seytir efnum, hjálpar við að mynda blóð heila himnu, myndar efni fyrir ATP framleiðslum og er uppruni taugastoðfrumna.

Question 59

microglia

Answer 59

þróuð átfruma sem losar úrgang úr miðtaugakerfi.

Question 60

ependymal cells

Answer 60

frumur í miðtaugakerfi sem skiptir heila í hólf og er uppruni taugastoðfruma.

Question 61

neural stem cells

Answer 61

frumur sem hafa þann eiginleika að geta þróast í taugafrumur og glial frumur, oftast í glial frumur.

Question 62

goldman hogkin-katz equation

Answer 62

notað til að reikna himnuspennu himnu sem hleypir mörgum efnum í gegn.

Question 63

nernst eqaution

Answer 63

notað til að reikna himuspennu himnu sem hleypir einu efni í gegn.

Question 64

conductance

Answer 64

hversu auðveldlega jónir ferðast í gegnum rás.

Question 65

mechanically gated ion channels

Answer 65

jónarásir sem opnast með hreyfingu taugar, t.d. með því að teygja hana.

Question 66

chemically gated ion channels

Answer 66

jónarás sem opnast þegar að ákveðið boðefni tengist í bindiset rásar.

Question 67

voltage gated ion channels

Answer 67

jónarás sem opnast þegar himna sem hún er í er við ákveðna hleðslu.

Question 68

channelopathies

Answer 68

arfgeng stökkbreyting rása sem getur valdið sjúkdómum.

Question 69

current (I ion)

Answer 69

magn efnis sem fer inn í frumu.

Question 70

elecrtochemical gradient

Answer 70

samansafn styrks og himnuhleðslu sem ýtir efnum í gegnum frumuhimnu.

Question 71

ohms law

Answer 71

lögmál sem segir að hærri mótstöðu er minna flæði.

Question 72

resistance

Answer 72

vinnur gegn flæði.

Question 73

graded potentials

Answer 73

spenna sem kemur inn frá dendrites, hækkar eftir magni boðefna og er hægt að fá summu frá mismunandi boðefnum sem sett eru inn í frumu. ef hleðsla er við þröskuld í axon hillock þá myndast action potential.

Question 74

action potentials

Answer 74

hleðsla sent niður síma sem að er alltaf jafn stór eftir að hún fer í gang. Hleypir Na í gegn til þess að lækka himnuspennu og hleypir svo út K+ til að lækka hana aftur.

Question 75

local current flow

Answer 75

alda afskautunar sem myndast frá uppruna boðs og flæðir að síma.

Question 76

trigger zone

Answer 76

svæði þar sem action potential myndast ef að graded potential sem að kemur inn frá dendrite er við þröskuld.

Question 77

initial segment

Answer 77

fyrsti partur axons þar sem taugaboð myndast upprunalega.

Question 78

excitability

Answer 78

hæfileiki taugunga til að taka við áreiti og bera boð eitthvert annað.

Question 79

conduction

Answer 79

hröð hreyfing action potential yfir síma.

Question 80

all or none

Answer 80

lýsing af action potential þar sem hann fer annaðhvort ekki í gang eða alveg í gang eftir því hvort að boð nær þröskuldi.

Question 81

rising of the action potential

Answer 81

gerist vegna aukunar Na+ jóna í taugungi sem breytir hleðslu himnunnar og veldur breytingu á himnuspennu næsta svæðis síma.

Question 82

activation and inactivation gates

Answer 82

Na+ göng í taugum hafa activation gate sem opnast með hærri himnuspennu og inactivation gate sem tekur lengri tíma til að virka og lokar svo göngunum.

Question 83

refractory period

Answer 83

tími þar sem annaðhvort er erfiðara eða ómögulegt fyrir nýtt action potential að myndast.

Question 84

absolute refractory period

Answer 84

tími þar sem nýr action potential getur ekki myndast, stöðvar boð frá því að fara í báðar áttir og stöðvar mörg taugaboð á stuttum tíma.

Question 85

relative refractory period

Answer 85

tími þar sem action potential getur myndast en þröskuldur er hærri.

Question 86

saltatory conduction

Answer 86

hreyfing hleðslu á milli nodes of renvier í taug með mýlínsliðri.

Question 87

multiple sclerosis

Answer 87

sjúkdómur þar sem myelin er tekið af taugum sem hafa venjulega myelin. getur valdið t.d. lömun eða dauða.

Question 88

hyperkelamia

Answer 88

aukun K+ í blóði sem að hækkar himnuspennu nær þröskuldi sem veldur því að action potentials gerast mun auðveldar.

Question 89

hypokalemia

Answer 89

lækkun K+ í blóð sem veldur því að action potentials hafa hærri þröskuld.

Question 90

elictrical synapses

Answer 90

tengi þar sem rafboð er sent á milli tauga, taugar þurfa að vera í beinu sambandi eða með gatatengi á milli.

Question 91

chemical synapses

Answer 91

tengi þar sem efnaboð eru sent yfir gat sem eru svo tekin upp af target frumu.

Question 92

ionotropic receptors

Answer 92

viðtaka tengi þar sem boð eru kominn áfram með opnun rása og með því að hleypa inn jónum.

Question 93

metabotrophic receptors

Answer 93

boð sem tekin eru af G protein viðtaka.

Question 94

cholinergic

Answer 94

viðtaki sem tekur við ACh, og hefur áhrif á vöðva og fleirra.

Question 95

nicotonic

Answer 95

undirflokkur cholinergic viðtaka sem hefur nicotine sem agonista.

Question 96

muscarinic

Answer 96

undirflokkur cholinergic viðtaka sem hefur muscarine sem agonista.

Question 97

serotonin

Answer 97

viðtaki sem tekur við serotonini. agonisti er sumatriptan og antagonisti er LSD

Question 98

dopamine

Answer 98

viðtaki sem tekur við dopamini. agonisti er bromocriptine og antagonisti er antipsychotic lyf

Question 99

neuroepiphrine

Answer 99

efni sem tengist í adrenergic viðtaka.

Question 100

epinephrine

Answer 100

efni sem tengist í adrenergic viðtaka.

Question 101

adrenergic neurons

Answer 101

viðtaki sem tekur við neuroepiphrine og epiphrine.

Question 102

noradrenergic neurons

Answer 102

taugar sem losa norepinephrine.

Question 103

glutamate

Answer 103

efni sem tengist í glutaminergic ionitropic viðtaka.

Question 104

aspartate

Answer 104

aspartate er excitatory efni í heila.

Question 105

gamma aminobutyric acid

Answer 105

aðal inhibitory neurotransmitter í heila.

Question 106

AMPA receptors

Answer 106

rásir sem þurfa að taka við ákveðnu boðefni til að opna skýrðar eftir agonista.

Question 107

NMDA receptors

Answer 107

sama og AMPA.

Question 108

substance P

Answer 108

finnst í peptíðum sem finnst í sumum sársauka rásum.

Question 109

opioid peptides

Answer 109

peptíð sem stjórna sársaukaminnkun.

Question 110

synaptic vesicles

Answer 110

bólur sem innihalda efni sem að eru leyst út úr taug við efnaboð.

Question 111

Kiss-and-run pathway

Answer 111

fyrirbrygði þar sem bóla getur tengst viðtaka á botni síma og losað efni án þess ða leysast upp.

Question 112

fusion pore

Answer 112

þar sem bólur blandast við himnu taugar.

Question 113

acetylcholinesterase

Answer 113

ensím sem brýtur niður acetylchholine í viðtökum til að stöðva boð.

Question 114

divergence

Answer 114

skipting eins taugaboðs til margra tauga með því að skipta síma taugarinnar.

Question 115

convergence

Answer 115

mörg taugaboð sem koma saman í eina taug.

Question 116

synaptic plasticity

Answer 116

eiginleiki taugakerfis til að breyta virkni taugamóta.

Question 117

slow synaptic potentials

Answer 117

breytingar í himnu af jónaflæði sem verka hægar en viðbrögð endast lengur.

Question 118

fast synaptic potential

Answer 118

breytig í himnuspennu sem myndast með því að hleypa jónum í gegn.

Question 119

excitatory postsynaptic potential

Answer 119

ef að synaptc potential afskautar og stuðlar að action potential virkni.

Question 120

inhibitory postsynaptic potential

Answer 120

ef að synaptic potential yfirskautar og verkar á móti action potential virkni.

Question 121

spatial summation

Answer 121

summa spenna sem myndast á sitthvorum stað á taug á sama tíma.

Question 122

postsynaptic inhibition

Answer 122

yfirskautun sem gerð er í synapse. til þess að vinna á móti action potential.

Question 123

temporal summation

Answer 123

summa tveggja boða sem gerast með nógu stuttu millibili.

Question 124

long term potentiation

Answer 124

langtíma breyting taugar. veldur fjölgun viðtaka, long term depression veldur fækkun þeirra.