8. Het zandlandschap

Question 1

Het zuidelijke zandgebied is bedekt met
a. Een fluviatiele afzetting uit het Weichselien (Formatie van Kreftenheije)
b. Een eolische afzetting uit het Weichselien (Formatie van Boxtel)
c. Een mariene afzetting uit het laat-Tertiair (Formatie van Breda)
d. Een glaciale afzetting uit het Saalien (Formatie van Drente)

Answer 1

b. Een eolische afzetting uit het Weichselien (Formatie van Boxtel)

Question 2

De gevolgen van aardbevingen in het zuidelijk zandgebied en omgeving blijven meestal beperkt
omdat
a. Er in dit gebied zich geen bruinkool in de ondergrond bevindt
b. De kracht van de bevingen altijd onder 5 op de schaal van Richter is
c. Er een sterke demping is door de grote dikte van de losse sedimenten
d. Er een uitgebreid aardbevingswaarschuwing systeem is

Answer 2

c. Er een sterke demping is door de grote dikte van de losse sedimenten

Question 3

De vorm van de beekdalen in het zuidelijk zandgebied
a. Sterk bepaald door glaciale processen
b. Zonder uitzondering gekenmerkt door een diepe insnijding en scherpe begrenzing
c. Is gedurende de laatste ijstijd (Weichselien) ontstaan
d. Is pas zeer recent (Holoceen) ontstaan

Answer 3

c. Is gedurende de laatste ijstijd (Weichselien) ontstaan
» onder periglaciale omstandigheden zijn de brede ondiepe dalen onstaan

Question 4

Wijstgronden treffen we aan langs de Peelrandbreuk, één van de belangrijkste kenmerken van deze
wijstgronden is
a. Het feit dat er op de Peelhorst fijnzandig materiaal ligt en in de Roerdalslenk grofzandig
materiaal ligt
b. De reductie van ijzerverbindingen in het grondwater dat aan het oppervlak komt waardoor er
een duidelijke blauwgrijze ondergrond ontstaat
c. Een duidelijke knik in de verhanglijn van de beken die van de Peelrandbreuk afstromen
d. De oxidatie van ijzerverbindingen in het grondwater dat aan het oppervlak komt waardoor er een ijzeroerbank ontstaat

Answer 4

d. De oxidatie van ijzerverbindingen in het grondwater dat aan het oppervlak komt waardoor er een ijzeroerbank ontstaat

Question 5

Het zuidelijk zandgebied kende een gevarieerd landgebruik met voornamelijk gemengd boerenbedrijf.
Na de Tweede Wereldoorlog is het overheersende landgebruik gericht op
a. Veehouderij
b. Verbouw van voedselgewassen
c. Teelt van populieren
d. Zware landbouw (aardappelen, uien, etc.

Answer 5

a. Veehouderij

Question 6

In het zuidelijk zandgebied komen op de middelhoge zandgronden grote complexen van
enkeerdgronden voor. Belangrijk element in het ontstaan van deze oude bouwlanden zijn:
a. De veenontginningen
b. De potstallen
c. periglaciale processen
d. De gleyverschijnselen in de ondergrond

Answer 6

b. De potstallen

Question 7

De basis of grondslag van het huidige cultuurlandschap van het zuidelijk zandgebied is gelegd
a. In de 19e eeuw
b. Na de Romeise tijd
c. Na 1950
d. Gedurende het Neolithicum

Answer 7

b. Na de Romeise tijd

Question 8

De belangrijkste delfstof van het zuidelijk zandgebied was tot rond 1960
a. klei
b. bruinkool
c. veen
d. zand

Answer 8

c. veen

Question 9

Veenwinning kon in de Peel op grote schaal plaats vinden door
a. Het gebruik van smalspoor in het begin van de 19e eeuw
b. De aanleg van kanalen in de Middeleeuwen
c. De aanleg van kanalen in de 19e eeuw
d. Grootschalige ontwatering in de 2e helft van de 20e eeuw

Answer 9

c. De aanleg van kanalen in de 19e eeuw

Question 10

Het meest opvallende kenmerk van het Midden-Nederlandse zandgebied is het voorkomen van
a. Relatief hoge stuwwallen
b. Oerstroomdalen
c. Dekzandruggen
d. Pingoruines

Answer 10

a. Relatief hoge stuwwallen

Question 11

Daar waar de gletschers zich bevonden in het Midden-Nederlandse zandgebied werden
a. Uitgestrekte stuifzandgebieden gevormd
b. Spoelzandwaaiers of Sandrs gevormd
c. Dekzandruggen met akkercomplexen gevormd
d. Diepe glaciale bekkens gevormd

Answer 11

d. Diepe glaciale bekkens gevormd

Question 12

Dekzandruggen in het Midden-Nederlandse zandgebied hebben veelal een
a. ronde vorm
b. langgerekte vorm
c. paraboolvorm
d. barchaan vorm

Answer 12

c. paraboolvorm

Question 13

Het merendeel van de zandverstuivingen in het Midden-Nederlandse zandgebied zijn van
a. Holocene oorsprong
b. Glaciale oorsprong
c. Periglaciale oorsprong
d. Pleistocene oorsprong

Answer 13

a. Holocene oorsprong

Question 14

De Gelderse vallei, gelegen tussen de Utrechtse heuvelrug en De Veluwe, is een
a. Een voormalige stroomgeul van de Rijn
b. Glaciaal bekken
c. Een uitgestrekt hoogveenplateau
d. Een getijdebekken

Answer 14

b. Glaciaal bekken

Question 15

De grootste stuwwal van de Veluwe, die loopt van Hattem tot Arnhem is ontstaan door stuwwing
a. Vanuit het Westen in één enkele fase
b. Vanuit het Oosten in meerdere fasen
c. Vanuit het Westen in meerdere fasen
d. Vanuit het Oosten in één enkele fase

Answer 15

b. Vanuit het Oosten in meerdere fasen

Question 16

In stuwwallen staat het grondwater vaak
a. Vlak onder het maaiveld
b. Ver boven het maaiveld
c. Vlak boven het maaiveld
d. Zeer diep onder het maaiveld

Answer 16

d. Zeer diep onder het maaiveld

Question 17

De heidevelden op de stuwwallen en sandrs zijn in het begin van de 20e eeuw herbeplant met
a. Naaldbos
b. Loofbos
c. Mais
d. Laanbeplanting

Answer 17

a. Naaldbos

Question 18

Duinvaaggronden ontwikkelen zich in lutum- en leemarme gronden die zeer weinig verweerbare
mineralen bevatten. In het Midden-Nederlandse zandgebied treffen we deze bodems vooral aan
a. In de vochtige dekzandlaagten
b. In de stuifzandgebieden
c. Op de hoge oorspronkelijk dicht beboste mineraalrijke stuwwallen
d. Langs de flanken van de stuwwallen

Answer 18

b. In de stuifzandgebieden

Question 19

Enkeerdgronden treft men veelal aan op oude bouwlanden die zijn opgehoogd met potstalmest. In het
Midden-Nederlandse zandgebied treffen we deze bodems onder andere aan
a. Langs de IJssel op de gronden die zijn bedekt met een dunnen kleilaag
b. Op de hoogste delen van de stuwwal
c. In de vochtige dekzandlaagten van de glaciale bekkens
d. Op de overgang van de hoge naar de lage gebieden langs de stuwwallen

Answer 19

d. Op de overgang van de hoge naar de lage gebieden langs de stuwwallen

Question 20

Cultuurhistorische elementen in het Midden-Nederlandse zandgebied zijn onder andere
a. Weteringen, wielen en strangen
b. Heidevelden, schaapskooien en schapendriften
c. Terpen, dijken en landaanwinningen
d. Graften, holle wegen en hofboerderijen

Answer 20

b. Heidevelden, schaapskooien en schapendriften

Question 21

Het oostelijk zandgebied wordt gekenmerkt door
a. Grote verschillen in hoogteligging maar vrijwel geen verschillen in bodemtype en
waterhuishouding
b. Grote verschillen in hoogteligging, bodemtypen en waterhuishouding
c. Grote verschillen in bodemtype maar vrijwel geen verschillen hoogteligging en
waterhuishouding
d. Vrijwel geen verschillen in hoogteligging, bodemtypen en waterhuishouding

Answer 21

b. Grote verschillen in hoogteligging, bodemtypen en waterhuishouding

Question 22

In het oostelijk zandgebied is het ijs over een deel van de stuwwallen heengeschoven (overreden). Dit
blijkt uit het feit dat
a. Er geen keileem op de stuwwallen ligt
b. Er keileem op de stuwwallen ligt
c. Er spoelzand op de stuwwallen ligt
d. Er keileem onder de stuwwallen ligt

Answer 22

b. Er keileem op de stuwwallen ligt

Question 23

In het oostelijk zandgebied komen beken voor die in het Holoceen zijn gaan meanderen. Op veel
plaatsen zijn deze meanders weer afgesneden. Deze oude meanders zijn vaak opgevuld met
a. klei
b. veen
c. dekzand
d. keileem

Answer 23

b. veen

Question 24

In het oostelijk zandgebied liggen geisoleerde stuwwallen, tussen deze stuwwallen liggen brede
a. Dekzandgebieden
b. Tertiaire kleigebieden
c. Veengebieden
d. Rivierkleigebieden

Answer 24

a. Dekzandgebieden

Question 25

Een delfstof dat tot op heden in Twente wordt gewonnen is
a. Veen
b. Bruinkool
c. Steenkool
d. Steenzout

Answer 25

d. Steenzout

Question 26

De oorspronkelijke begroeiing van het oostelijke zandgebied is voornamelijk
a. Loofbos
b. Naaldbos
c. Heide
d. Sterk versnipperd

Answer 26

a. Loofbos

Question 27

De eerste landbouw in het oostelijke zandgebied heeft, net als in de andere zandgebieden, geleid tot
a. Degeneratie van de bodem, de moderpodzolen veranderden in humuspodzolen
b. Degeneratie van de bodem, de humuspodzolen veranderden in enkeerdgronden
c. Verbetering van de bodem, de moderpodzolen veranderden in humuspodzolen
d. Verbetering van de bodem, de humuspodzolen veranderden in enkeerdgronden

Answer 27

a. Degeneratie van de bodem, de moderpodzolen veranderden in humuspodzolen

Question 28

De eerste gebieden in het oostelijke zandgebied die bewoond raakten waren
a. de lagere dekzandgebieden
b. hogere dekzanden, stuwwallen en smelwaterafzettingen
c. de oostelijke stuwwallen met tertiaire kleien
d. de stuwwallen zonder oppervlakte water en met mineraalarme gronden

Answer 28

b. hogere dekzanden, stuwwallen en smelwaterafzettingen

Question 29

Kenmerkend voor het oostelijke zandgebied is dat de bewoning zeer verspreid is. Dit is zichtbaar in
het grote aantal
a. heidevelden
b. eenmansessen
c. keuters
d. stuwwallen

Answer 29

b. eenmansessen

Question 30

Het noordelijk zandgebied bestaat grotendeels uit
a. Een laaggelegen dekzandvlakte
b. Stuwwallen
c. Een keileemplateau
d. Een uitgestrekt stuifzandgebied

Answer 30

c. Een keileemplateau

Question 31

Stuwwallen aan de zuidzijde van het Drents keileemplateau bevatten
a. Gestuwde pakketten keileem
b. Grind afkomstig van een oostelijk riviersysteem
c. Rivierklei
d. Restanten van inmiddels afgegraven veen

Answer 31

a. Gestuwde pakketten keileem

Question 32

Door stijging van het grondwater ontstond er rondom het keileemplateau van Drente
a. Rivierduinen
b. Laagveen
c. Stuifzand
d. Hoogveen

Answer 32

d. Hoogveen

Question 33

De Hondsrug en een aantal ZZO-NNW georienteerde langgerekte ruggen zijn ontstaan door
a. Zeer sterke poolwinden die vanuit het drooggevallen Noordzeebekken over Nederland waaide
b. een ijslob die zich aan het einde van de eennalaatste ijstijd zich een weg heeft gebaand tussen
twee doodijspakketten door
c. Smeltwater van de ijskap die aan het einde van de laatste ijstijd vanuit het Noordzeebekken
over Nederland spoelde
d. de opstuwende werking van het ijs dat uit het ONO kwam

Answer 33

b. een ijslob die zich aan het einde van de eennalaatste ijstijd zich een weg heeft gebaand tussen
twee doodijspakketten door

Question 34

De afwateringsrichting van de beken op het Drents Plateau is voornamelijk bepaald door
a. De veenkoloniale afgravingen ten behoeve van de turfwinning
b. De ruggen die op het plateau voorkomen
c. De eerste ontwikkeling van de landbouw gedurende het Neolithicum
d. De breedte en ondiepte van de dalen

Answer 34

d. De breedte en ondiepte van de dalen

Question 35

De oorspronkelijke hoogveenbegroeiing werd gedomineerd door de groei van
a. Russen en zegges
b. Veenmos
c. Riet
d. Berken en elzen

Answer 35

b. Veenmos

Question 36

De ontginning van de oorspronkelijke heidevelden in het noordelijk zandgebied vond pas plaats
a. na het oprichten van Staatsbosbeheer
b. na de uitvinding van de potstal
c. na de uitvinding van de kunstmest
d. na het afgraven van het hoogveen

Answer 36

c. na de uitvinding van de kunstmest

Question 37

In het noordelijk zandgebied zijn in de gebieden die qua waterhuishouding het gunstigst waren voor
landbouw zijn
a. veldpodzolen en haarpodzolen ontstaan
b. madeveengronden en vlierveengronden ontstaan
c. beekeerdgronden en moerige eerdgronden ontstaan
d. enkeerdgronden en laarpodzolen ontstaan

Answer 37

d. enkeerdgronden en laarpodzolen ontstaan

Question 38

Tijdens het Neolithicum, het laatste deel van de steentijd toen men nog wel vuurstenen
gebruiksvoorwerpen had voor snijden, hakken etc, maar al granen verbouwde, zijn de belangrijkste
bouwwerken in het noordelijk zandgebied
a. celtic fields
b. hunebedden
c. esdorpen
d. terpen

Answer 38

b. hunebedden

Question 39

De ‘woeste gronden’ (voornamelijk de heidevelden) in Drenthe werden sindes de Middeleeuwen tot in
de 19e eeuw beheerd door de
a. grootgrondbezitters
b. de natuurbeheerders
c. marke organisaties
d. de cultuurmaatschappijen

Answer 39

c. marke organisaties

Question 40

In het kader van ruilverkavelingen in de 20e eeuw hebben de essen van het noordelijk zandgebied
a. Hun oorspronkelijke verkaveling behouden
b. Een geheel andere verkaveling gekregen
c. Een aanmerkelijk dikker esdek gekregen
d. Een aanmerkelijk dunner esdek gekregen

Answer 40

b. Een geheel andere verkaveling gekregen

Question 41

Schaalvergroting in de 16e en 17e eeuw van vervening van het noordelijke zandgebied was vooral
a. het gevolg van de behoefte aan brandstof in de Hollandse steden
b. het gevolg van de regulering van de hoogveenontginning
c. het gevolg van het afschaffen van de marke-organisaties
d. het gevolg van de ruilverkavelingen

Answer 41

a. het gevolg van de behoefte aan brandstof in de Hollandse steden