10. Het veenlandschap

Question 1

Het westelijk veengebied van Nederland was onderdeel van een groter veengebied dat zich uitstrekte
van Vlaanderen tot Noordwest Duitsland. In Zuidwest Nederland en in het waddengebied is het veen
verloren gegaan door
a. Fluviatiele erosie
b. Ontwatering van het veen
c. Mariene erosie
d. Oxidatie van het veen

Answer 1

c. Mariene erosie

Question 2

Het westelijk veengebied is tot stand gekomen in het Holoceen, hierbij speelde
a. de zeespiegelstijging een belangrijke rol in het ontstaan
b. de zeespiegeldaling een belangrijke rol in het ontstaan
c. de laat Holocene duinvorming een grote rol
d. de mariene erosie een belangrijke rol

Answer 2

a. de zeespiegelstijging een belangrijke rol in het ontstaan

Question 3

Het basisveen treffen we aan op de overgang van pleistoceen naar oude zeekleien van het Wormer
laagpakket. Dit basisveen is op veel plekken weggeerodeerd als gevolg van
a. Ontwatering en oxidatie
b. Insnijding van getijdenkreken
c. Zoutwinning
d. Turfwinning

Answer 3

b. Insnijding van getijdenkreken

Question 4

In de Middeleeuwen liepen de Waal, de Lek, de Oude Rijn, de Hollandse IJssel, de Linge en de Vecht
a. Dwars door de ombrotrofe hoogveengebieden
b. Tussen de damsteden van Holland
c. Als vlechtende rivieren tussen de rivierduinen
d. Dwars door het Westelijk veengebied naar zee

Answer 4

d. Dwars door het Westelijk veengebied naar zee

Question 5

De kleine veenstroompjes die het westelijk veengebied afwateren
a. Voerden aanzienlijke hoeveelheden sediment af en hadden goed ontwikkelde oeverwallen
b. Voerden aanzienlijke hoeveelheden sediment af en hadden nauwelijks ontwikkelde
oeverwallen
c. Voerden vrijwel geen sediment af en hadden goed ontwikkelde oeverwallen
d. Voerden vrijwel geen sediment af en hadden nauwelijks oeverwallen

Answer 5

d. Voerden vrijwel geen sediment af en hadden nauwelijks oeverwallen

Question 6

Dwars op de rivieren die door het westelijk veengebied lopen (bijvoorbeeld de Oude Rijn tussen
Utrecht en Leiden) is meestal een vaste opeenvolging van klei en veensoorten waar te nemen. Deze
opeenvolging is, gerekend vanaf de rivier
a. bosveen - oligotroof (voedselarm) veen - klei
b. klei - bosveen - oligotroof (voedselarm) veen
c. oligotroof (voedselarm) veen - bosveen - klei
d. bosveen - klei - oligotroof (voedselarm) veen

Answer 6

b. klei - bosveen - oligotroof (voedselarm) veen

Question 7

De grote veenplassen in het westelijk veengebied zijn nu voor een groot deel
a. Aandijkingen
b. De zogenaamde bovenlanden
c. IJsselmeerpolders
d. Droogmakerijen

Answer 7

d. Droogmakerijen

Question 8

Direct na ontginning kon het hoogveen van West Nederland nog gebruikt worden als
a. Weiland
b. Droogmakerij
c. Bosgebied
d. Akkerland

Answer 8

d. Akkerland

Question 9

De waterschappen zorgde er, na de ontginning en inklinking van het West Nederlandse veengebied,
voor dat
a. er dijken werden aangelegd
b. de waterhuishouding onder centraal gezag kwam
c. er droogmakerijen kwamen
d. er geen overstromingen meer waren

Answer 9

b. de waterhuishouding onder centraal gezag kwam

Question 10

Het niet afgegraven veen ligt in het Westelijk veengebied 2 - 5 m boven de droogmakerijen. Deze
gebieden noemt men veelal
a. Binnenboezems
b. Aandijkingen
c. Bovenlanden
d. Hoogveen

Answer 10

c. Bovenlanden

Question 11

Op dit moment is het Westelijk veengebied nagenoeg uitsluiten in gebruik als
a. wei- en hooiland
b. wonen en industrie
c. akker- en woeste grond
d. bos en natuur

Answer 11

a. wei- en hooiland

Question 12

Het veenmosveen is nagenoeg verdwenen uit het westelijk veengebied als gevolg van
a. rijping
b. onderwaterdrainage
c. turfwinning
d. inklinking

Answer 12

c. turfwinning

Question 13

Belangrijke bodemvormende processen in veengronden zijn
a. rijping en veraarding
b. verbruining en kleiverplaatsing
c. ontkalking en podzolering
d. verdroging en vermesting

Answer 13

a. rijping en veraarding

Question 14

Om slappe veengronden iets meer stevigheid te geven is er soms zand en mest op aangebracht, dit
noemt men
a. katteklei
b. meermolm
c. een toemaakdek
d. bovenveen

Answer 14

c. een toemaakdek

Question 15

De eerste ontginning van de veengebieden vond plaats
a. voor de bedijking
b. in de Gouden Eeuw
c. na de bedijking
d. in onregelmatige blokken

Answer 15

a. voor de bedijking (cope-ontginningen)

Question 16

Het veengebied werd ter ontginning uitgegeven door de bisschop van Utrecht en de graaf van Holland
in rechthoekige blokken, dit fenomeen ziet men nog terug in plaatsnamen als:
a. Uitgeest, Oegstgeest, Hogergeest
b. Edam, Amsterdam, Zaandam
c. Nieuwkoop, Boskoop, Benschop
d. Burgerbrug, Sint Maartensbrug, Schagerbrug

Answer 16

c. Nieuwkoop, Boskoop, Benschop. De ontginningen noemde men copen omdat ze in feite door de landsheer werden gekocht.

Question 17

Zeer langgerekte streekdorpen in het veengebied ontstonden doordat
a. de boerderijen allemaal aan de achterkade liggen
b. de boerderijen allemaal op de strandwal liggen
c. de boerderijen allemaal op de kop van de smalle kavels liggen
d. de boerderijen allemaal langs de dijk liggen

Answer 17

c. de boerderijen allemaal op de kop van de smalle kavels liggen

Question 18

Natuurlijke afwatering van het veengebieding kon tot 1450 plaatsvinden omdat
a. de hoge standen van het binnenwater lager waren dan het buitendijks slootpeil
b. de hoge standen van het buitenwater lager waren dan het binnendijkse slootpeil
c. De lage standen van het binnenwater lager waren dan buitendijkse slootpeil
d. de lage standen van het buitenwater lager waren dan het binnendijkse slootpeil

Answer 18

d. de lage standen van het buitenwater lager waren dan het binnendijkse slootpeil

Question 19

Veen dat men afgroef of middels de baggerbeugel uit de sloot haalde en droogde ten behoeve van
het gebruik als brandstof noemt men
a. meermolm
b. turf
c. turfmolm
d. bolster

Answer 19

b. turf

Question 20

In tegenstelling tot de turfwinning in West Nederland werden hoogveengebieden
a. pas na de veenafgraving ontwaterd
b. eerst eeuwenlang als landbouwgebied in gebruik waarna het veen werd afgegraven
c. eerst ontwaterd door het graven van kanalen waarna het veen werd afgegraven
d. eerst ontwaterd door het aanleggen van droogmakerijen waarna het veen werd afgegraven

Answer 20

c. eerst ontwaterd door het graven van kanalen waarna het veen werd afgegraven

Question 21

Het verkavelingspatroon van een droogmakerij is meestal
a. onregelmatig blokvormig
b. opstrekkend met bewoning op de kavels
c. opstrekkend zonder bewoning op de kavels
d. modern, rationeel en rechthoekig

Answer 21

d. modern, rationeel en rechthoekig

Question 22

Natte veengebieden worden vooral gebruikt voor
a. bosbouw
b. akkerbouw
c. woningbouw
d. weidebouw

Answer 22

d. weidebouw

Question 23

Stedelijke bebouwing in het westelijk veengebied is gefundeerd
a. op een stevige zandlaag onder de slappe bovengrond
b. op een slappe ondergrond onder de stevige bovengrond
c. op de stevige zandige bovengrond
d. op staal

Answer 23

a. op een stevige zandlaag onder de slappe bovengrond

Question 24

In het noordelijk veengebied is de belangrijkste oorzaak van de veenvorming
a. De zeespiegelstijging en de daaraan gekoppelde sterke erosie van het gebied
b. De vernatting van het gebied als gevolg van de afvoer van de grote rivieren
c. De zeespiegelstijging en de daaraan gekoppelde stijging van het grondwaterniveau
d. De zeespiegelstijging en de daaraan gekoppelde daling van het grondwater

Answer 24

c. De zeespiegelstijging en de daaraan gekoppelde stijging van het grondwaterniveau

Question 25

In het noordelijk veengebied ontbreken
a. pleistocene afzettingen onder het veen
b. de holocene veenafzettingen
c. de petgaten
d. mariene en fluviatiele afzettingen boven op het veen

Answer 25

d. mariene en fluviatiele afzettingen boven op het veen

Question 26

Een deel van het veen van het noordelijk veengebied is geerodeerd als gevolg van
a. Uitbreiding van het dekzandareaal
b. De inpoldering van een deel van de voormalige Zuiderzee
c. De uitbreiding van de Zuiderzee
d. Erosie in de brede, parallel gelegen beekdalen

Answer 26

c. De uitbreiding van de Zuiderzee

Question 27

Meest voorkomend landgebruik van het noordelijk veengebied is
a. verkeer en recreatie
b. akkerbouw en industrie
c. bos en natuur
d. grasland en natuur

Answer 27

d. grasland en natuur

Question 28

Het type veen dat gewonnen werd ten behoeve van de turfwinning was voornamelijk:
a. veenmosveen
b. rietveen
c. bosveen
d. zeggeveen

Answer 28

a. veenmosveen

Question 29

Grote meren in het noordelijk veengebied zijn ontstaan als gevolg van
a. het ontwateren en droog afgraven van veen
b. grootschalige inbraken vanuit de Zuiderzee
c. het verlanden van petgaten
d. het wegslaan van legakkers tijdens hevige stormen

Answer 29

d. het wegslaan van legakkers tijdens hevige stormen