6. Dyspneu Flashcards
Wat is de definitie van dyspneau?
Dyspneu is een subjectieve ervaring van ademhalingsongemakken, die kwalitatief verschillend is en in intensiteit varieert. Het wordt beïnvloed door fysiologische, psychologische, sociale en omgevingsfactoren.
Wat is het verschil tussen sensatie en perceptie bij dyspneu?
Sensatie betreft de neurale activering door receptorstimulatie, terwijl perceptie de bewuste reactie van de patiënt hierop is.
Welke zichtbare symptomen kunnen gepaard gaan met dyspneu?
Tachypneu, cyanose, verhoogde ademhalingsinspanning, en het gebruik van hulpademhalingsspieren.
Wat is neuromechanische dissociatie en hoe draagt het bij aan het gevoel van dyspneu?
Neuromechanische dissociatie is een theorie die het gevoel van dyspneu verklaart.
In een gezonde situatie:
Afferente input van spieren, luchtwegen en longen bereikt de hersenen.
De hersenstam stuurt motorische commando’s naar ademhalingsspieren om ventilatie te verbeteren.
Bij gezonde longen worden deze commando’s goed uitgevoerd en ontvangen de hersenen positieve feedback.
Bij zieke longen:
Longen en spieren kunnen de gewenste motorische respons niet leveren.
Afferente input geeft aan dat er veel moeite wordt gedaan, maar zonder succes.
Dit leidt tot signalen van stijgende koolzuurwaarden, dalende zuurstofwaarden en verzuring (lage pH).
De hersenen ontvangen tegenstrijdige signalen:
“Het gaat niet goed” en “Er wordt hard gewerkt”.
Conflict:
Dit conflict tussen input en output veroorzaakt het gevoel van dyspneu.
Wat zijn de belangrijkste cardiale oorzaken van dyspneu?
Congestief hartfalen.
Coronaire slagaderziekte.
Hartritmestoornissen.
Valvulaire hartziekten.
Wat zijn de belangrijkste pulmonale oorzaken van dyspneu?
COPD.
Astma.
Interstitiële longziekten.
Pleura-effusie (vocht in de borstholte).
Longmaligniteit.
Bronchiëctasieën.
Wat zijn de belangrijkste niet-cardiale en niet-pulmonale oorzaken van dyspneu?
Obesitas.
Bloedarmoede.
Neuromusculaire aandoeningen (bijv. ALS, myasthenia gravis).
Schildklierstoornissen.
Trombo-embolieën.
Psychogene oorzaken (bijv. angst).
Deconditionering (verminderde fysieke conditie).
Wat zijn enkele behandelmogelijkheden voor dyspneu?
Behandelen van de onderliggende oorzaak.
Zuurstoftherapie.
Medicatie: opiaten, benzodiazepines.
Ademhalingsoefeningen (PLB, houding, ontspanning).
Longrevalidatie en fysieke training (verbeteren conditie).
Wat zijn de diagnostische niveaus bij dyspneu?
Niveau 1: Eenvoudig onderzoek (spirometrie, röntgenfoto, ECG).
Niveau 2: Uitgebreid onderzoek (echocardiogram, bloedgassen, HRCT-scan).
Niveau 3: Specialistisch onderzoek (cardiale katheterisatie, bronchoscopie, longbiopt).
Hoe kan de intensiteit van dyspneu worden gemeten?
VAS-schaal.
BORG-score.
MRC-schaal.
Zijn zichtbare symptomen zoals tachypneu of cyanose hetzelfde als dyspneu?
Nee, zichtbare symptomen zijn niet gelijk aan dyspneu. Dyspneu is een subjectieve ervaring die in het hoofd van de patiënt zit.
