6) abheanacha Flashcards

1
Q

Mínigh an téarma ‘foinse’?

A

An áit a tosnaíonn abhainn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Mínigh an téarma ‘cursa’?

A

An bealach a théann abhainn agus í ag sreabhadh go dtí an farraige

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mínigh craobh abhainn?

A

Abhainn beag a shreabadh isteach in abhainn níos mó

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Mínigh an téarma ‘cumar abhainn’?

A

An ait a shreabhann an craobh-abhainn isteach sa príomhabhainn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Mínigh an téarma ‘béal’?

A

Mínigh an téarma ‘béal’?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Mínigh an téarma ‘inbhear’?

A

Chuid de béal an abhainn a dtagann taoide isteach ann

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Mínigh an téarma ‘abhantrach’?

A

An limistéar talún a dhraenálann abhainn agus a cuid craobh-abhainn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Na trí chéim i saol abhainn?

A

Céim na hóige
Céim na haibíochta
Céim na seanaoise

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Mínigh an téarma ‘dobhar-droim’?

A

An talamh ard a scarann abhantrach amháin ó abhantrach eile

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

2 tascaire de chéim na hóige?

A

2 tascaire de chéim na hóige?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

2 taiscaire de chéim na aibíochta?

A

Fána níos reidh
Gleann níos leithne, taobhanna níos reidhe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

2 tascaire de chéim an seanaois?

A

Fána beagnach léibhealta
Gleann leithne, taobhanna réidhe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Na trí prósis a tharlaíonn in abhainn?

A

Creimeadh
Iompar
Sil-leagain

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cad a tharlaíonn na prósis seo go dtí?

A

Creimeadh: Céim na hóige + aibhíocht
Iompair: Gach ceann
Sil-leagain Céim na haibíochta + Seanaoise

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Mínigh creimeadh?

A

Briseadh síos carraigeacha de bharr uisce ag sní

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Na 4 saghas creimeadh abhainn?

A

Gníomh hiodrálach
Scríobhchaiteamh
Cnaí
Tuaslagadh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Mínigh gníomh hiodrálach?

A

Fórsa an uisce sa abhainn ag baint carraig ón buachanna + an grinneal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Mínigh scríobhchaitheamh?

A

Carraigeacha ag buaileadh na carraig sa abhainn, ag baint abhair

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Mínigh cnaí?

A

Carraig ag buaileadh lena chéile ag déanamh carraig níos lú

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Mínigh tuaslagadh (creimeadh)?

A

Carraigeacha cosúil le aolchloch ag briseadh/ ag tuaslagadh sa uisce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Mínigh ‘iompar’?

A

Iompraíonn an abhainn ó thalamh ard go talamh íseal. Iompraíonn sé rudaí eadrom agus trom

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

4 ceithre saghas iompar?

A

Tarraingt
Preabaireacht
Fuaidreamh
Tuaslagadh

21
Q

Mínigh tarraingt?

A

Clocha mór a tharraingt ar grinneal na bhfarraige

22
Q

Mínigh preabaireacht?

A

Púróga a iompar agus iad ag preabadh ar grinneal na bhfarraige

23
Q

Mínigh fuaidreamh?

A

Píosaí éadrom á iompar mar go bhfuil siad ag crocadh san uisce

24
Q

Mínigh tuaslagadh (iompar)?

A

Clocha á tuaslagadh san uisce

25
Q

Na ceanglais maidir le sil-leagain a tharlóidh in abhainn?

A

An luas laghdaithe
An toirt laghdaithe
Na fanaí reidh

26
Q

Dhá tírgnéithe in abhainn céim na hÓige?

A

Gleann V cruth
Speireacha Comhtrasnacha

27
Q

Cad é gleann V cruth le sampla?

A

Seo gleann cung le taobhanna an-géar m.sh An Laoi - Gúgan Barra

28
Q

Conas a foirmíonn gleann v cruth?

A

Éiríonn gleann níod doimhne de bharr creimeadh ingéarach. Tarlaíonn síonchaiteamh agus titeann píosaí ag déanamh taobhe géar

29
Q

Cad é speireacha comhtrasna le sampla?

A

Píosa talamh crua atá ag gobadh amach agus féachann sé cósúil go bhfuil na píosa ag trasna a chéile m.sh An Laoi ag Béal Átha an Gaoithre

30
Q

Conas a foirmíonn speireacha comhtrasna?

A

Tarlaíonn sé mar ní féidir an abhainn creimeadh a dhéanamh ar talamh crua. Lubann sé timpeall píosaí, ag fágaint iad ag gobadh amach

31
Q

2 tírgnéithe de abhainn i céim na haibíocht?

A

Gleann níos leithne
Tuilemhá

32
Q

Mínigh gleann níos leithne le sampla?

A

Nuair a nach raibh taobhanna an gleann chomh géar is a bhí m.sh Cúrsa Lárnach den Laoi

33
Q

Cad é tuilemhá le sampla?

A

Talamh léibhealta ar taobh amháin/dhá taobh den abhainn. Bíonn sé clúdaithe le glár (silt) m.sh Na Gort Laoi, Corcaigh

33
Q

Conas a foirmíonn gleann níos leithne?

A

Tosnaíonn an abhainn ag sní ó taobh go taobh. Tarlaíonn síonchaiteamh agus ollghluaiseacht, mar sin éiríonn na taobhanna níos réidh

34
Q

Conas a foirmíonn tuilemhá?

A

Briseann abhainn a bruachanna agus bíonn uisce le fáil ar an dtalamh in aice an abhainn

35
Q

2 tírgnéithe i céim an seanaois?

A

Léibheanna
Deilt

36
Q

Cad é léibheanna le sampla?

A

Píosa talamh ard, déantar de ghlár, a bhíonn ar fáil ar na 2 taobh den abhainn m.sh Seanois an Life

37
Q

Conas a foirmíonn léibheanna?

A

Briseann abhainn a bruachanna. Sníonn an uisce síos ag leagtha glár síos. Má tharlaíonn sé seo go rialta bíonn bailiú de ghlár, sin léibheanna

38
Q

Cad é deilt le sampla?

A

Foirm talún i gcruth triantáin a fhoirmíonn ag béal na habhann, áit a nascann an fharraige leis an bhfarraige. m.sh Deilt an Níl

39
Q

Conas a foirmíonn deilt?

A

Cruthaítear é trí sil-leagan dríodair a iompraíonn an abhainn agus a théann isteach in uiscí a ghluaiseann níos moille

40
Q

Mínigh an caidrimh idir daoine agus aibhneacha?

A

Is minic a athraíonn daoine an córás nádúrtha a bhíonn ag abhainn m.sh damba

41
Q

Cad é damba le sampla?

A

Is bacainn mhór é abhainn a théann trasna abhainn cósúil le balla mhór. Stopann an balla seo an abhainn m.sh Iniscarra, Co. Corcaí

42
Q

2 míbuntaistí de damba?

A

Níos mó tuillte ón damba
Talamh caillte ón damba á thógáil

43
Q

Cad a chruthaítear le damba?

A

Cumhacht hidrealeictreachas

44
Q

2 buntaistí de damba?

A

Leictreachas glan
Taiscumar (storage tank) d’uisce

45
Q

Cad a raibh an cás stáidéar le tuillte?

A

Tuillte i gCorcaigh i 2009

46
Q

Mínigh an tuillte i gCorcaigh i 2009?

A

Bhí báisteach an-trom le tréimhse fhada. Thóg an B.S.L cinneadh an damba a oscailt agus bhí oll-thuillte sa chathair da bharr

47
Q

Iarmhairtí de tuillte i gCorcaigh i 2009?

A

Bhí 387 cásanna dlítheacha i gcoinne an B.S.L
An-damáiste m.sh in ollscoil nó an Kingsley

48
Q

Cad a raibh an cás stáidéar le tuillte?

A

Tuillte Mississippi i 2001

49
Q

Mínigh an tuillte Mississippi?

A

Bhí sé droch tuillte. Thit thrí oiread báistí mar a thiteann de ghnáth. Bhris bruachanna an abhainn

50
Q

Cad a raibh an damáiste déanta sa tuillte Mississippi 2001?

A

fuair 60 daoine bás
Bhí tithe + síopaí + monarcháin loite
Bhí barraí loite
Ní raibh long abalta an abhainn a úsáid