5. Leken En Ziekte

Question 1

Ziekte-gedrag als sociaal probleem

Answer 1

Het opheffen van financiële drempels is niet voldoende om mensen medische zorg te doen gebruiken. Mensen gaan lang niet met elke klacht naar de gezondheidszorg

Question 2

Onderconsumptie

Answer 2

Mensen met ernstige klachten die niet naar de dokter gaan

Question 3

Overconsumptie

Answer 3

Mensen zonder ernstige klachten gaan wel naar de dokter

Question 4

Redenen voor onderconsumptie (6)

Answer 4

• Verschil tussen professionele ziekteopvatting en opvatting van leken
• Sociologie-culturele factoren
• Geen toegang tot gezondheidszorg
• Interventie niet beschikbaar
• Interventie wordt niet aangeboden door arts
• Patients is het niet eens, non-adherence

Question 5

Ziektegedrag

Answer 5

De wijze waarop symptomen worden waargenomen en geëvalueerd worden, en hoe men er al dan niet op reageert

Question 6

Gezondheidsgedrag

Answer 6

iedere activiteit die iemand onderneemt om de gezondheid te behouden en/of het ontstaan van ziekte te vermijden

Question 7

Drie niveaus van preventie

Answer 7

1. Primaire prevenentie: voorkomen dat een aandoening zich manifesteert door voornamelijk risicofactoren voor het gezondheidsprobleem te verkleinen of uit te sluiten
2. Secundaire preventie: aan doening wordt in vroege fase ontdekt en behandeld, vaak voordat er symptomen zijn
3. Tertiaire preventie: een bestaande, meestal chronische, aandoening wordt onder controle gehouden om verder functieverlies te voorkomen

Question 8

Mantelzorg

Answer 8

Zorg die niet in kader van een beroep of van het georganiseerd vrijwilligerswerk wordt gegeven aan een huisgenoot, familielid, vriend, kennis of buur, die zorg nodig heeft own ziekte, handicap, of ouderdom

Question 9

Vormen van zorg

Answer 9

Zelfzorg, mantelzorg/informele zorg, professionele zorg

Question 10

Factoren die een impact hebben op de haalbaarheid van mantelzorg (8)

Answer 10

1. Familiale zorgindex (gezinsvereniging)
2. Aantal alleenwonende stijgen
3. Mantelzorgers worden ouder
4. Veranderende familierelaties (2e demografische transitie)
5. Veranderingen op arbeidsmarkt
6. Verandering in waar we werken en wonen
7. Zorgsysteem (wachtlijsten, kost en acceptatie van mantelzorger)
8. Veranderende verwachtingen

Question 11

Determinanten van medische consumptie

Answer 11

1. Economische benadering
2. Sociaal-demografische benadering
3. Sociaal culturele benadering
4. Sociaal psychologische benadering
5. Organisatorische of aanbod benadering

Question 12

Economische benadering

Answer 12

Nadruk op financiële barrières, maar die verklaren slechts een deel van de onder- en overconsumptie.
Er zijn sociaal economische verschillen in de toegankelijkheid van gezondheidszorg
- samenhang tussen opleidingsniveau en perceptie van uitgaven voor gezondheidszorg
- samenhang tussen het uitstellen van medische consumptie en opleidingsniveau
Verschillende systemen: maximumfactuur, derdebetalersregeling en verhoogde tegemoetkoming

Question 13

Sociaal demografische benadering

Answer 13

Gebruik van medische diensten hangt samen met leeftijd, geslacht, opleiding, religie, behoren tot een bepaalde etnische groep en sociaal-economische status

Question 14

Sociaal psychologische benadering

Answer 14

Health belief model: Mensen schakelen alleen medische hulp in als ze gemotiveerd zijn om gezond te blijven of te worden en als ze van die hulp baat verwachten.
Wisselwerking tussen sociaal-culturele factoren en sociaal-psychologische factoren

Question 15

Sociaal culturele benadering

Answer 15

Samenhang tussen waarden, normen, overtuigingen en levensstijlen. Dit geldt voor zowel het herkennen van symptomen als het ondernemen van de gepaste actie.
Groepen uit verschillende culturen zijn gevoelig voor verschillende triggers

Question 16

Organisatorische of aanbodbenadering

Answer 16

Effecten van de organisatie van de gezondheidszorg.
Sociale klasse verschillen tussen aanbieder van zorg en de zorgvrager

Question 17

Model van Andersen

Answer 17

Overkoepelende benadering
1. Noodzaak factoren/behoeften factoren: definitie van gezondheidstoestand door het individu
2. Geneigdheidsfactoren: kennis, gewoontes, attitudes, verwachtingen, opvattingen
3. Mogelijkheidsfactoren: kosten, toegankelijkheid, nabijheid
4. Systeem factoren: kenmerken van het gezondheidszorgsysteem

Question 18

Bismarck

Answer 18

Sociale zekerheidssysteem waarvan de financiering gedragen wordt door werknemers en -gevers. De uitkering is afhankelijk van loon
Vb in BE: pensioenen, werkloosheidsuitkering, ziekteverzekering

Question 19

Beverigde

Answer 19

Totale bevolking heeft recht op bestaanszekerheid, dus eenzelfde forfaitaire uitkering voor elke burger via belastingen
Vb. In BE: kinderbijslag, leefloon, terugbetaling ziekenhuiskosten

Question 20

Lekennetwerk

Answer 20

Geheel van contacten waardoor individuen hun sociale identiteit handhaven, emotionele steun, materiële hulp, diensten en informatie ontvangen en nieuwe sociale contacten ontwikkelen

Question 21

Door wat wordt lekenverwijssysteem bepaald?

Answer 21

1. Cultuur of kennis
2. Netwerk —> wederzijdse betrekking tussen leken aan wie advies wordt gevraagd

Question 22

Zelfhulpgroepen

Answer 22

Verenigt mensen met een gemeenschappelijk probleem of die in dezelfde situatie zitten om samen beter te worden

Question 23

Sociale beweging mbt gezondheid

Answer 23

Groepering die op de grond van gemeenschappelijke waarden en overtuigingen, via gemeenschappelijke actie, ernaar streeft om maatschappelijke ontwikkeling te beïnvloeden door verandering te bevorderen of juist tegen te houden