5) córas imsruthaithe

Question 1

Cad a dhéanann an córas imsruthaithe?

Answer 1

Tugann sé cothaithigh agus ocsaigin go dtí gach chill san chorp

Question 2

Cad a dhéanann fuilchorp dearg?

Answer 2

Tá haemaglóibin sa chill chun ocsaigin a iompar

Question 3

3 fheidm den chóras imsruthaithe?

Answer 3

Iompar O2, CO2, glúcós, aimínaigéid, vitimíní, mianraí, uisce, hormóin
Rialachán teocht
Cosaint ar ghalar/galar a chosc

Question 4

Na 4 páirt de fuil?

Answer 4

Fuilchorp dearg
Fuilchorp bán
Pláitíní
Plasma

Question 5

Cad a dhéanann fuilchorp bán?

Answer 5

Troid ionfhabtú (infection)

Question 6

Cad a dhéanann plátíní?

Answer 6

Fuil a theactadh

Question 7

Feidhm de feith + cur síos?

Answer 7

Thug fuil ar ais go dtí an croí. Ballaí tiubh. Lumen mhór. Tá comhlá (valve) ann

Question 7

Cad a dhéanann plasma?

Answer 7

Cuid leachtach d’fhuil a iompraíonn ábhair

Question 8

Na 3 cineáil soithigh fola (blood vessel)?

Answer 8

Artairí
Féith
Capillary

Question 9

Feidhm de artairí + cur síos?

Answer 9

Thóg fuil ón croí. Tá balla tiubh leaisteach ann le lumen beag

Question 10

Feidhm de capillary + cur síos?

Answer 10

Ceangail na artairí go dtí feith. Balla cille aonair

Question 10

Cén fáth go bhfuil an meadailín chlé níos tibhe ná an dheis?

Answer 10

Caithfidh sé fuil a phumpáil timpeall an choirp ar fad

Question 11

Cén saghas meatán é an croí + maoin den meatán?

Answer 11

Cairdiach. Ní fhaigeann sé tuirseach

Question 11

Cad é an croí

Answer 11

Is é caidéal an chórais imshruthaithe é

Question 12

Cad a dhéanann an croí nuair a dhéanaimid aclaíocht agus cén fáth?

Answer 12

Buaileann sé níos tapúla chun níos mó ocsaigine agus bia a thabhairt do na cealla

Question 12

Cad é an cuisle (pulse)?

Answer 12

Leathnú + crapadh na n-artairí mar fhreagra ar shreabhadh fola

Question 12

Cad é an buaileadh croí + mean?

Answer 12

Crapadh agus maolú an chroí Méan = 60-80bpm

Question 13

Cén fáth a bhfuil sé tábhachtach croí sláintiúil a bheith agat?

Answer 13

Má bhfuil an croí neamhsláintiúil, d’fhéadfadh taom croí nó stróc a tharlú

Question 13

Mínigh córas imshruthaithe dúbailte?

Answer 13

Nascann córas amháin an croí agus na scamhóga, nascann an ciorcad eile an croí leis an gcuid eile den chorp

Question 13

Conas éifeacht na aclaíocht ar ráta croí a tástáíl?

Answer 13

Seiceáil croí scíthe
Déan cleachtadh ar feadh nóiméad amháin
Ráta cuisle a thomhas agus comparáid a dhéanamh le ráta croí scíthe

Question 14

Buntaiste de córas imshruthaithe?

Answer 14

Seachadadh tapa O2, deireadh tapa CO2

Question 14

Torthaí den tuargimh ar ráta croí

Answer 14

Beidh méadú suntasach tagtha ar an ráta cuisle

Question 15

4 córas difiúl san chorp

Answer 15

Córas cnámharlaigh
Córas néarógach
Córas matánach
Córas riospráide

Question 16

3 slí chun dhéanamh do croí níos sláintiúil?

Answer 16

Laghdú strios
Stop ag caitheamh tobac
Fháil aclaí