4. Gedragsveranderingen

Question 1

Hoe kunnen we gedragsverandering vormgeven

Answer 1

1. Precede-proceed model
2. Gedragsveranderingen op populatieniveau

Question 2

Precede - proceed model

Answer 2

Precede = Precede: kosten-baten analyse voor bepalen gedragsinvloeden voor interventie:
Proceed =implementatie en evaluatie geplande interventie

Question 3

Precede fases

Answer 3

• Sociale diagnose
• Epidemiologische diagnose
• Educatieve/ecologische diagnose
• Beleidsdiagnose

Question 4

Fasen precede - proceed model

Answer 4

1. Sociale diagnose
2. Epidemiologische diagnose
3. Educatieve/ecologische diagnose
4. Beleidsdiagnose
5. Implementatie
6. Procesevaluatie
7. Effect evaluatie
8. Uitkomst evaluatie

Question 5

Proceed fases

Answer 5

• Proces evaluatie
• Effect evaluatie
• Uitkomst evaluatie

Question 6

Gedragsverandering op populatieniveau

Answer 6

1. Motiveren tot gedragsverandering
2. Gedrag zelf veranderen

Question 7

Motiveren tot gedragsverandering

Answer 7

• Informatieverstrekking
• Educatie
• Sociale invloeden

Question 8

Gedrag zelf veranderen

Answer 8

• Omgevingsstructurering
• Economische maatregelen
• Bekendheid geven aan gedragsverandering

Question 9

Elaboration-likelihood model

Answer 9

Voorspellen of mensen al dan niet rationale argumenten zullen opnemen en afwegen
(= elaboration)

Effectiviteit boodschap maximaal door centrale verwerking te combineren met
perifere cues

Question 10

Framing

Answer 10

Kaderen gezondheidsgedrag door benadrukken gevolgen handelen of niet handelen

Question 11

Soorten framing

Answer 11

• Winst (positieve) framing = benadrukken positieve gevolgen van
  gedragsverandering
• Verlies (negatieve) framing = benadrukken negatieve gevolgen van niet handelen
  (gerelateerd aan angstboodschappen)

Question 12

Extended parallel proces model

Answer 12

Verandering door het gebruiken van ANGST

veronderstelt twee mogelijke responsen op angst inducerende berichten:

1. Gevaarbeheersing
2. Angstbeheersing

Question 13

Mogelijke voordelen observeren rolmodellen

Answer 13

• Attitudes (die persoon vindt roken niet oké, dus ik ook niet)
• Zelfeffectiviteit (als die persoon het kan, kan ik het misschien ook)
• Ervaren sociale steun (ik ben niet alleen, anderen ervaren dit ook)
• Subjectieve normen (die persoon vindt het belangrijk dat ik dit doe)

Question 14

Coping model

Answer 14

Rolmodel werkt het best wanneer persoon recent nog moeite had met niet-gewenste
gedrag, of waarbij gedragsverandering een proces van vallen en opstaan was

Question 15

Mastery model

Answer 15

iemand die al heel lang gewenste gedrag stelt (= mastery model)

Question 16

Basismodellen voor observationeel leren

Answer 16

1. ‘Levend’ model
2. ‘Symbolisch’ model
3. ‘Verbaal instructie’ model

Question 17

Gedrag veranderen - veranderen omgeving

Answer 17

Kosten/barrières gezond gedrag minimaliseren

Kosten/barrières ongezond gedrag maximaliseren

Cues aanbieden voor gezond gedrag (nudging)

Question 18

Nudging

Answer 18

Mensen een ‘duwtje’ in de rug geven richting
wenselijk gedrag

Door optie voor gezond gedrag aantrekkelijker, eenvoudiger of zichtbaarder te maken

Zonder keuzevrijheid te beperken of
externe regulatie

Question 19

Eigenschappen om te spreken van nudges

Answer 19

• Spelen rechtstreeks in op gedrag
• Eenvoudige gedragingen
• Keuzevrijheid
• Geen externe beloningen of regulering
• Zonder bewuste afweging
• Minimaal niveau aan motivatie nodig

Question 20

Identificeren van early adopters

Answer 20

• Interventies specifiek richten op deze populatie
• Early adopters actief betrekken bij (ontwikkeling van) interventie (co-creatie)

Question 21

Verschillende factoren waar interventies zich op kunnen richten

Answer 21

1. predispositionele factoren
2. faciliterende factoren
3. versterkende factoren

Question 22

wet van diffusie van innovatie

Answer 22

Innovators,
early adopters,
vroege meerderheid,
late meerderheid, achterblijvers

Question 23

sociale diagnose

Answer 23

Welke GZHproblemen hebben belangrijke impact op
levenskwaliteit? (kwalitatieve benadering)

Question 24

Epidemiologische diagnose

Answer 24

Welke biopsychosociale risicofactoren zijn (statistisch)
gerelateerd aan GZHproblemen? Vormen mogelijk aangrijpingspunt voor interventie

Question 25

Educatieve/ecologische diagnose

Answer 25

Kunnen risicofactoren beïnvloed worden door gedragsverandering? Hoe is gedragsverandering mogelijk?

Question 26

Beleidsdiagnose

Answer 26

Kunnen interventies/programma’s om gedrag te veranderen structureel ingebed worden in maatschappij/organisatie? Wat is het draagvlak voor interventie?

Question 27

proces evaluatie

Answer 27

Hoe werd de interventie ervaren en deed het waarvoor het was bedoeld?

Question 28

Effect evaluatie

Answer 28

Welk effect had de interventie op het doelgedrag/uitkomsten?

Question 29

uitkomst evaluatie

Answer 29

Welke lange-termijn impact op gezondheid werd gerealiseerd?

Question 30

routes van informatieverwerking - elaboration - likelihood model

Answer 30

2 routes van informatieverwerking 1. Centrale route: bewuste, rationele verwerking en afweging argumenten 2. Perifere route: onbewuste, indirecte beïnvloeding door geloofwaardigheid en aantrekkelijkheid bron

Question 31

centrale route van informatieverwerking

Answer 31

- overtuigende communicatie - gemotiveerde verwerking - in staat tot verwerking

Question 32

gevaarbeheersing

Answer 32

oplossingsgericht handelen om effectieve dreiging te verkleinen. Perceptie zelfeffectiviteit en responseffectiviteit noodzakelijk

Question 33

angstbeheersing

Answer 33

perceptie van risico te verkleinen

Question 34

Levend model

Answer 34

observationeel leren: = persoon die gedrag demonstreert of uitvoert -> individuele gedragsverandering

Question 35

symbolisch model

Answer 35

werkelijk of fictief persoon die gedrag vertoont in media

Question 36

Verbaal instructie model

Answer 36

beschrijvingen en verklaringen van gedrag door belangrijke personen

Question 37

Verliesaversie

Answer 37

de afkeer om voordelen van de huidige situatie te verliezen

Question 38

wet van diffusie van innovatie

Answer 38

Innovators, early adopters, vroege meerderheid, late meerderheid, achterblijvers