Κεφάλαιο 4 - Πέψη και Απορρόφηση Flashcards
ποιες ειναι οι κυριες λειτουργιες του στοματος;
υδρολυση αμυλου απο αμυλαση σιελογονων, υδρολυση λιπιδιων απο γλωσσικη λιπαση, απορροφηση βιταμινης C και μη θρεπτικων συστατικων
ποιες ειναι οι κυριες λειτουργιες του στομαχου;
-μετουσιωση διαιτητικων πρωτεινων, απελευθερωση βιταμινων και μεταλλικων στοιχειων μεσω γαστρικου οξεος
- υδρολυση πρωτεινων απο πεψινη
-υδρολυση λιπων απο λιπαση
ποιες ειναι οι κυριες λετουργιες του λεπτου εντερου;
δωδεκαδακτυλος
-υδρολυση αμυλου απο παγκρεατικη αμυλαση
-υδρολυση δισακχαριτων στην επιφανεια του αυλου των κυτταρων του εντερικου βλεννογονου
-υδρολυση λιπων απο λιπαση,φωσφολιπαση,εστεραση (απο παγκρεας)
-υδρολυση πρωτεινων απο εξωπεπτιδασες και ενδοπεπτιδασες που εκκρινονται απο το παγκρεας και τον βλεννογονο του λεπτου εντερου
-υδρολυση δι- και τρ-πεπτιδιων εντος της περιοχης των κυτταρων που καλυπτονται απο μικρολαχνες
ειλεος
-απορροφηση πρωτεινων πεψης
-απορροφηση νερου
ποιες ειναι οι κυριες λειτουργιες του παχεος εντερου;
βακτηριακος μεταβολισμος μη πεπτομενων υδατανθρακων,πρωτεινων, χολικων αλατων και απομακρνση νεκρων κυτταρων του εντερικου βλεννογονου
-απορροφηση καποιων προιοντων βακτηριακου μεταβολισμου
-απορροφηση νερου
τι ειναι οι λαχνες;
ο εντερικος βλεννογονος ειναι διπλωμενος μεσα στον αυλο. η επιφανεια αυτων των πτυχων καλυπτεται με λαχνες,δακτυλοειδεις προεκβολες στον αυλο με μηκος περιπου 0.5-1.5 χιλιοστα. υπαρχουν περιπου 20-40 λαχνες ανα τετραγωνικο χιλιοστο, δινοντας στο λεπτο εντερι συνολικη απορροφητικη επιφανεια περιπου 300 τετραγωνικων μετρων
πως αλληλεπιδρουν με το εξωτερικο οι εντερικες λαχνες;
καθε μια λαχνη φερει δικτυο τριχοειδων αιμοφορων αγγειωντα οποια εκρεουν στην ηπατικη πυλαια φλεβα και ενα χυλοφορο λεμφικο αγγειο το οποιο εκρεει στο λεμφικο συστημα.
τα υδατοδιαλυτα προιοντα πεψης απορροφωνται απο τα τριχοειδη αγγεια ενω τα λιπη απορροφονται απο τα χυλοφορα λεμφικα αγγεια- το λεμφικο συστημα συναντα την κυκλοφορια του αιματος. στο μειζονα θωρακικο πορο
τι ειδους κυτταρα εχουν οι εντερικες λαχνες;
απορροφητικα εντεροκυτταρα, καλυκοειδη κυτταρα που εκκρινουν βλεννα, η οποια προστατευει τα εντερικα κυτταρα απο τα πεπτικα ενζυμα
που και καθε ποσο γινεται πολλαπλασιασμος των επιθηλιακων κυτταρων;
τα επιθηλιακα κυτταρα πολλαπλασιαζονται στις κρυπτες και μεταναστευουν στην ακρη της λαχνης οπου εκκρινονται μεσα στον αυλο. η μεση διαρκεια ζωης ειναι περιπου 48 ωρες.
Σε ποιες κατηγοριες χωριζονται οι υδατανθρακες;
Σακχαρα, ολιγοσακχαριτες και πολυσακχαριτες. Οι πολυσακχαριτες μπορουν να υποδιαιρεθουν σε αμυλα και μη αμυλουχους πολυσακχαριτες
Τι ειναι ο γλυκαιμικος δεικτης;
Ο γλυκαιμικος δεικτης του υδατανθρακουχου τροφιμου ειναι η αυξηση της γλυκοζης στο αιμα μετα τη δοκιμασια ανοχης γλυκοζης ενος υπο διερευνηση γευματος με τη δοκιμασια ανοχης γλυκοζης με καταναλωση ισοδυναμης ποσοτητας γλυκοζης (γλυκοζη ή τροφιμο αναφορας πχ ψωμι)
Παιρνει τιμες απο 0-1
Ποιες ειναι οι διατροφικα σημαντικες εξοζες;
Η γλυκοζη, η γαλακτοζη, η φρουκτοζη
Ποια ειναι τα σημαντικα σακχαρα πεντοζης;
Η ριβοζη και η δεοξυριβοζη
Ποιοι ειναι οι κυριοι διαιτητικοι δισακχαριτες;
Σακχαροζη, λακτοζη, μαλτοζη, ισομαλτοζη, τρεαλοζη
Τι ειναι η αμυλοζη;
Ο απλουστερος τυπος αμυλου ειναι η αμυλοζη, μια χωρις διακλαδωσεις αλυσιδα μοριων γλυκοζης, με γλυκοζιτικους δεσμους μεταξυ ανθρακα 1-4
Τι ειναι η αμυλοπηκτινη;
Η αμυλοπηκτινη εχει διακλαδισμενη μορφη, οπου καθε 30 μοιρες μοριο γλυκοζης δημιουργει διακλαδωση α1-6
Πως υδρολυονται τα αμυλα;
Τα ενζυμα που καταλυουν την υδρολυση ειναι οι αμυλασες. Τοσο η σιελογονος οσο και η παγκρεατικη αμυλαση καταλυουν τυχαια την υδρολυση των γλυκοζιτικων δεσμων, αποδιδωντας αρχικα δεξτρινες και αλλους ολιγοσακχαριτες, επειτα ενα μειγμα γλυκοζης, μαλτοζης και ισομαλτοζης
Πως ταξινομουνται τα αμυλα;
1)Ως ταχεως υδρολυμενα, με γλυκαιμικο δεικτη κοντα στο 100
2) ως βραδεως υδρολυμενα, με γλυκαιμικο δεικτη σημαντικα μικροτερο απο 100
3)ως ανθεκτικα στην υδρολυση με γλυκαιμικο δεικτη κοντα στο 0. Το μεγαλυτερο μερος τους γινεται υποστρωμα βακτηριακης ζυμωσης στο κολον
Ποιοι ειναι οι κυριοτεροι διαιτητικοι μη αμυλουχοι πολυσακχαριτες;
Κυτταρινη, χιτινη, πηκτινη, ινουλινη
Πως δρουν οι διαλυτοι μη αμυλουχοι πολυσακχαριτες στην πεψη;
1)Αυξανουν το ιξωδες του εντερικου περιεχομενου και ετσι καθυστερουν την απορροφηση των προιοντων πεψης
2) μεινετει η μεταγευματικη αυξηση της γλυκοζης στο αιμα/γλυκαιμικος ελεγχος
3)αυξανουν τον ογκο του εντερικου περιεχομενου,βοηθωντας την περισταλση
4) πιθανον απορροφουν τα χολικα αλατα και πιθανους καρκινογονους παραγοντες
Ποια ειναι μερικα συνηθισμενα λιπαρα οξεα;
Στεατικο οξυ (κορ. C18:0)
Ολεϊκο οξυ (μονοακορ. C18:1 ω9)
Λινολεϊκο οξυ ( πολυακόρεστο C18:2 ω6)
α-λινολενικο οξυ (πολυακορεστο C18:2 ω3)
Ποια ειναι η διαμορφωση του δεσμου στα διατροφικα σημαντικα ακορεστα λιπαρα οξεα;
Ο διπλος δεσμος μεταξυ ανθρακων ειναι στη cis διαμορφωση. Τα trans-ισομερη των ακορεστων λιπαρων οξεων υπαρχουν λογω της υδρογονωσης των ακορεστων ελαιων σε πιο στερεα λιπη και επισης ειναι αποτελεσμα βακτηριακης ζυμωσης στα μηρυκαστικα
Απο τι αποτελουνται τα φωσφολιπιδια;
Αποτελουνται απο γλυκερολη εστεροποιημενη σε δυο λιπαρα οξεα, ενα απο τα οποια ειναι φυσικα πολυακορεστο. Η τριτη υδροξυλομαδα εστεροποιειται σε φωσφορικο το οποιο με τη σειρα του εστεροποιειται σε μια ποικιλια ενωσεων
Ποιες ειναι οι κυριες υδιατοδιαλυτες ομαδας στα φωσφολιπιδια;
Σερινη, αιθανολαμινη, χολινη, ινοσιτολη
Ποια ειναι τα κυρια στεροειδη-χοληστερολη;
Χοληστερολη, β-σιτοστερολη, χολεστανολη, κορτιζολη,τεστοστερονη, προγεστερονη, οιστραδοολη
Ποια ειναι η δραση των λιπασων και ποια ειδη λιπασων υπαρχουν;
Οι λιπασες υδρολυουν εστερικους δεσμους στην τριακυλογλυκερολη.
Γλωσσικη λιπαση, γαστρικη λιπαση, παγκρεατικη λιπαση
Απο τι αποτελουνται τα λιπιδιακα μικκυλια;
Τα λεπτα γαλακτωματοποιημενα λιπιδιακα μικκυλια (<1 χιλιοστο διαμετρο) περιεχουν ελευθερα λιπαρα οξεα, μονογλυκεριδια, φωσφολιπιδια, χοληστερολη και λιποδιαλυτες βιταμινες μαζι με λιγα ακεραια τριγλυκεριδια.
Πως συντιθενται τα χολικα αλατα;
Η τελικη γαλακτωματοποιηση των λιπιδιων της τροφης σε μικκυλια επιτυγχανεται με τη δραση των χολικων αλατων. Συντιθενται απο τη χοληστερολη στο ηπαρ και εκκρινονται με τα φωσφολιπιδια και τη χοληστερολη απο τη χοληδοχο κυστη.
Πως μεταβολιζονται τα χολικα αλατα;
Τα πρωτογενη χολικα αλατα συντιθενται στο ηπαρ και ειναι συζυγη του χηνοδεοξυχολικου οξεος και του χολικου οξες με την ταυρινη ή την γλυκινη. Τα εντερικα βακτηρια καταλυουν την αποσυζευξη και τον περαιτερω μεταβολισμο για να δωσουν τα δευτερογενη χολικα αλατα, τα λιθοχολικα και τα δεοξυχολικα οξεα. Αυτα απορροφωνται απο το εντερο και συνενωνονται στο ηπαρ και εκκρινονται στη χολη.
Τι συμβαινει στα λιπαρα οξεα εντος των εντεροκυτταρων;
Τα λιπαρα οξεα επανεστεροποιουνται για να σχηματισουν τριγλυκεριδια και η χοληστερολη εστεροποιειται. Προσφατως εστεροποιημενα τριγλυκεριδια, εστερες χοληστερολης και λιποδιαλυτες βιταμινες πακεταρονται μαζι με πρωτεινες για να σχηματισουν τα χυλομικρα
Που εκκρινονται τα χυλομικρα;
Τα χυλομικρα εκκρινονται στη λακτεαλη στο κεντρο της λαχνης και εισαγονται στο λεμφικο συστημα, το οποιο διοχετευεται στην κυκλοφορια του αιματος στον θωρακικο αγωγο
Ποια η δραση της λιποπρωτεινικης λιπασης;
Σε απαντηση στη δραση της ινσουλινης, η λιποπρωτεινικη λιπαση μεταναστευει στην επιφανεια των αιμοφορων αγγειων των ενδοθηλιακων κυτταρων στο λιπωδη ιστο και στο μυ και καταλυει την υδρολυση των τριγλυκεριδιων των χυλομικρων. Τα προκυπτοντα λιπαρα οξεα χρησιμοποιουνται απο τον λιπωδη ιστο και επανεστεροποιουνται για αποθηκευση. Ενα μερος των λιπαρων οξεων που απελευθερωνεται απο τη λιπαση παραμενει στην κυκλοφορια του αιματος και χρησιμοποιειται απο το ηπαρ
Γιατι οι πρωτεινες ειναι ανθεκτικες στα πεπτικα ενζυμα;
Λογω των συμπαγων δευτεροταγων και τριτοταγων δομων.
Η μετουσιωση ειναι σημαντικη για την πεψη των πρωτεινων. Οι σχετικα ασθενεις δεσμοι που διατηρουν τη δομη των πρωτεινων μπορει να διαταραχθουν απο την θερμοτητα και ακραιες τιμες pH(μαγειρεμα, γαστρικο υγρο)
Ποιες ειναι οι δυο κυριες κατηγοριες πρωτεασων;
1) ενδοπεπτιδασες, που διασπουν τις πρωτεινες με υδρολυση πεπτιδικων δεσμων μεταξυ ειδικων αμινοξεων σε ολο το μοριο
2) εξωπεπτιδασες, που απομακρυνουν τα αμινοξεα μια φορα απο το αμινο ή καρβοξυλο ακρο του μοριου
Ως ποιο μοριο εκκρινονται οι πρωτεασες;
Οι πρωτεασες εκκρινονται ως ανενεργες προδρομες ενωσεις, τα ζυμογονα.
Πως απορροφαται εντερικα ο σιδηρος;
Ο ανοργανος σιδηρος εισερχεται στα κυτταρα του βλεννογονου μεσω ενος μηχανισμου ενεργητικης μεταφορας. Ο αιμικος σιδηρος απελευθερωνεται απο τη δραση της οξυγενασης της αιμης. Ο σιδηρος μπορει να αφησει το κυτταρο του βλεννογονου μονο μεσω της πρωτεινης μεταφορας φερροπορτινης και μονο αν υπαρχει αποτρανσφερρινη στο αιμα ωστε να τον οξειδωσει και να τον δεσμευσει.
Ο σιδηρος του κυτταρου του εντερικου βλεννογονου ο οποιος δεν μεταφερεται εξω απο την φερροπορτινη οξειδωνεται σε Fe+3 και δεσμευεται στη φερριτινη. Μετα χανεται στον εντερικο αυλο οταν τα κυτταρα καλυπτονται στην ακρη των λαχνων.
Ποιες ειναι η επιπτωσεις της αιμοχρωματωσης;
Η υπερφορτωση με σιδηρο (αιμοχρωματωση) περιλαμβανει τη μεγεθυνση ηπατος, σακχαρωδη διαβητη, βλαβη στα παγκρεατικα κυτταρα, φλεγμονη αρθρωσεων, καρδιακη νοσο, εξαντληση βιταμινης C-> σκορβουτο
Ποιοι παραγοντες βοηθουν την απορροφηση ανοργανου σιδηρου;
Αλκοολ, οργανικα οξεα, βιταμινη C, πρωτεινη κρεατων,αμινοξεα
Ποιοι παραγοντες αναστελλουν την απορροφηση ανοργανου σιδηρου;
Ασβεστιο, ινες,πολυφαινολες,σογια,αυγο
