3A1 week 4 HC 4 & 5 Seksuele dysfuncties Flashcards
Hoe ziet het PLISSIT communicatie model eruit?
- Permission (assesment)
- Limited information (education)
- Specific suggestion (counseling)
- Intensive therapy (referral)
Uit welke stappen bestaat de seksuele responscyclus?
Verlangen, opwinding, plateau, orgasme en herstel
Wanneer is er sprake van seksuele dysfunctie?
Langer dan 6 maanden, ondanks adequete stimulatie en sprake van lijdensdruk
Wat kan er misgaan in de opwindingsfase?
Lubricatie verlies, erectiele dysfunctie, dyspareunie, vaginisme
Wat kan er misgaan in de orgasme fase?
Anorgasme, aspermie, premature/vertraagde ejaculatie, climacturie, dyspareunie
Wat kan er misgaan in de herstel fase?
Dyssatisfactie, pijn, priaprisme, persistent sexual arousal disorder (PSAD)
Wat vraag je uit in de anamnese bij seksuele dysfunctie?
Tijd (primair/secundair), context, hinder, etiologie, comorbiditeiten
Welk aanvullend onderzoek kun je doen bij seksuele dysfunctie?
- Vragenlijsten: IIEF (man) en FSFI (vrouw)
- NPT: erecties in REM slaap (3-6x is normaal)
Wat is het gevolg van verlaagd testosteron?
Vooral verlaagd verlangen, minder effect op erectie
Wat zijn de meest voorkomende mannelijke seksuele dysfuncties?
- Erectieverlies 37%
- Libidoverlies 28%
- Ejaculatio precox 28%
- Anorgasmie 20%
Wat zijn de meest voorkomende vrouwelijke seksuele dysfuncties?
- Libidoverlies 43%
- Lubricatieverlies 39%
- Anorgasmie 34%
- Dyspareunie 17%
Welke ziektes kunnen zorgen voor seksuele dysfuncties?
- HVZ: atherosclerose a. cavernosa
- Zenuwen: dwarslaesie, CVA, parkinson, MS
- Longziekten
- Nierinsufficiëntie
- Depressie
Welke zenuwen zijn belangrijk voor de seksuele functie?
T11-L2 (psychogeen) en S2-4 (reflex)
Wat is morbus peyronie?
Schade/plaque in tunica albuginea die leidt tot kromstand van de penis
- Risicofactoren: roken, DM, penisfractuur, M.dupuytren
Welke medicatie heeft negatieve effecten op de seksuele functie?
- Erectie: beta-Blokkers, antipsychotica, oxycodon, enalapril
- Lubricatie: anti-cholinergica
- Verlangen : statines, SSRI’s, GNRH agonist of antagonist, OAC
- Orgasme: alfaBlokkers, SSRI
Wat zijn effecten van kanker op de seksualiteit?
40-100% patiënten ervaart seksuele dysfunctie -> afname kwaliteit van leven
Hoe beïnvloedt kanker de seksualiteit?
Vermoeidheid, pijn, angst, depressie, zelfbeeld, conditie, bijwerkingen, partner
Wat zijn effecten van chemo/hormonale therapie op de seksuele functie van de man?
Erectiele dysfunctie, verminderd libido, ejaculatie klachten, gynecomastie, penis/testis atrofie, infertiliteit
Wat zijn de effecten van bestraling/brachytherapie op de seksuele functie van de man?
Mictieklachten, erectieklachten, darmklachten, penis/testis atrofie
Wat zijn effecten van chirurgie op de seksuele functie van de man?
Mictieklachten, erectieklachten, body image, pijn, ejaculatieklachten, penis verkorting, peniele kromstand
Wat zijn effecten van robot assisted laparascopic prostatectomie (RALP) op de seksuele functie van de man?
Minder zin in seks, erectieklachten, aspermie, climacturie (urineverlies bij orgasme), anorgasmie, veranderd orgasmegevoel, kleinere penis
Wat zijn effecten van chemo/hormoon therapie op de seksuele functie van de vrouw?
Irregulaire menses, vroege menopause, hot flashes, slapeloosheid, prikkelbaarheid, depressie, vaginale
droogheid, dypareunie, infertiliteit, verminderd libido
Wat zijn effecten van bestraling/brachytherapie op de seksuele functie van de vrouw?
Bekken fibrosis, vaginale atrofie/stenose, verlittekening, verminderde lubricatie, mictieklachten,
erytheem, oedeem, ulceratie, verminderde elasticiteit, verkorting, toegenome irritatie van vagina
Wat zijn effecten van chirurgie op de seksuele functie van de vrouw?
Lichaamsbeeld, darmklachten, menopause, pijn, verandering in vaginale grootte en gevoeligheid , tepel verlies
Wat zijn mogelijke behandelingen bij seksuele dysfunctie?
- Seksuologische therapie, relatietherapie
- Phosphodiesterase5 remmers (Viagra=Sildenafil)
- Intracaverneuse injecties papaverine-alprostadil-fentolamine
- Vacuumpomp met drukring
- Erectie prothese
- Ferticare, electroejaculatie, vibrator
- Hormoontherapie
- Glijmiddel
- Pelottes