3A1 week 3 HC 1 Anticonceptie Flashcards
Wat is anticonceptie/contraceptie?
Alle middelen die tot doel hebben
bevruchting en zwangerschap te voorkomen
Welke ontwikkelingen hangen samen met anticonceptie?
- Sociologische en economische ontwikkeling
- Afname moeder & kind sterfte
Wat zijn ideale eigenschappen van anticonceptie?
- Betrouwbaar
- Geen negatieve effecten
- Eenvoudig
- Goedkoop
- Reservibel
- Toegangelijk (voor man & vrouw)
Hoe wordt betrouwbaarheid van anticonceptie uitgedrukt?
Pearl index: aantal zwangerschappen per 100 gebruikersjaren
Wat zijn vrij onbetrouwbare manieren van anticonceptie?
- Periodieke onthouding
- Coitus interruptus
- Temperatuur meten
Wat zijn hoofdwerkingen van hormonale anticonceptie?
- Verhinderen follikelontwikkeling en ovulatie (onderdrukken LH-piek met progesteron)
- Onderdrukken follikelontwikkeling (onderdrukken FSH met oestrogeen & progesteron)
Wat zijn nevenwerkingen van hormonale anticonceptie?
- Transformatie endometrium
- Verandering cervicaal slijmvlies
- Beinvloeding tubamotoriek/peristaltiek
Waaruit bestaat hormonale anticonceptie?
Combinatie progestativum en oestrogeen
-> Hypogonadotrofie
- Oestrogenen voor stabiliseren endometrium
- 2e en 3e generatie minder androgeen
Wat zijn voordelen van hormonale anticonceptie?
Cyclus regulatie, minder bloedverlies, minder androgeen effect (SHBG), minder endometrium/ovarium carcinomen
Wat zijn nadelen van hormonale anticonceptie?
Trombose risico (toename stollingsfactoren door oestrogenen), HVZ, CVA, mammacarcinoom bij jonge gebruikers
+ Verstoord metabolisme, serum lipide en lever adenoom
Wat zijn klachten die voorkomen bij gebruik van hormonale anticonceptie?
(Spannings)hoofdpijn, onregelmatige bloedingen, libidovermindering, stemmingswisselingen
- Vaak na 3 maanden over
Waar moet je over nadenken bij het voorschrijven van hormonale anticonceptie?
- Betrouwbaarheid en gebruiksgemak (innamefouten)
- VG: trombose, HVZ, leveraandoeningen, mammacarcinomen, diabetes
- Medicatie: anti epileptica, rifampicine, sint-Jans kruid
- Migraine met aura
- Roken > 35 jaar
Wat zijn voorbeelden van hormonale anticonceptie?
- Nuva ring
- EVRA pleister
- Minipil
- Implanon
- Prikpil
- Orale anticonceptie pil
Wat zijn kenmerken van de Nuva ring?
- Combinatie oestrogenen en etonogestrel
- Constante spiegel
- 3 weken dragen, 1 week niet
Wat zijn kenmerken van de EVRA pleister?
- Combinatie oestrogenen en norelgestromin
- 3 weken gebruiken, 1 stopweek (doorgebruiken kan)
Wat zijn kenmerken van de minipil?
- Alleen progestativa
- Werkt vooral op endometrium en cervixslijm, minder op ovulatie
- Continu gebruik, 3-6 uur marge
- Kan met borstvoeding
Wat zijn kenmerken van implanon?
- Alleen progestageen (etonogestrel)
- Onderdrukt ovulatie (LH-piek)
- 3 jaar werkzaam, subcutaan
- Vaak spotting in 1e jaar
Wat zijn kenmerken van de prikpil?
- Intra musculair medroxyprogesteron
- Onderdrukking ovulatie
- Atrofische bloedingen & amennorroe
- Werkt 1-2 jaar door
Wat moet je doen als je de pil vergeet?
7 dagen regel: 7 dagen onderdrukking nodig
- Langer dan 7 dagen: minder betrouwbaar
- Interval <36 uur: alsnog innemen
Wat zijn noodopties bij mogelijke ongewenste zwangerschap?
- Levonorgestrel: LH piek onderdrukken met progesteron (binnen 72 uur/3 dagen)
- Ulipristal (receptor modulator): LH piek onderdrukken & endometrium beinvloeden (binnen 120 uur/5 dagen)
- Koperhoudend spiraal: endometrium beinvloeden (binnen 120 uur/5 dagen)
Welke mechanische anticonceptie zijn er?
- Condoom
- Pessarium
- Spiraal (IUD): hormonaal of koper
Hoe werken de verschillende soorten spiralen?
- Koper: steriel ontstekingsinfiltraat bij endometrium en tuba
- Hormoon: progesteron beinvloedt endometrium
-> Beide geen effect op ovulatie
Wat zijn nadelen van de koperspiraal?
Menorragie, grotere kans op buitenbaarmoederlijke zwangerschap, expulsie, infectie
Wat zijn contra-indicaties voor een spiraal?
Bloeding met onbekende oorzaak, actieve infectie, maligne aandoening, kleine uterus/uterus afwijkingen, menorraghae, pas geleden bevallen
Wat zijn kenmerken van sterilisatie?
- Vrouw: filshie clips, coagulatie of tuberectomie
- Man: simpel en reversibel
Waar let je op bij anticonceptie na de bevalling?
- Eerste 3-6 weken geen oestrogenen
- Eerste 10-12 weken geen spiraal
Wat is het verschil tussen een eenfase en een meerfase tablet?
Eenfase: elk tablet heeft dezelfde hoeveelheid werkzame stof
- Voorkeur: eenfase, 2e generatie
