3A1 week 2 HC 1 & 5 Vruchtbaarheidsstoornissen Flashcards
Hoe verloopt de vruchtbaarheid van een vrouw?
- Bij geboorte 2-7 miljoen follikels
- Bij puberteit nog 400.000
- 400 tot 500 ovulaties tijdens vruchtbare periode
Hoe verloopt de ontwikkeling van een follikel?
- Primordiale follikel
- Primaire follikel: meerlagige kubische granulosa cellen (selectie & dominantie)
- Secundaire/Antrale follikel: antrum met vocht
- Tertiaire follikel/Graafse follikel: lutanisatie granulosacellen
Welke lagen vindt je in een follikel?
- Zona pellucida: overgang oocyt en granulosa cellen
- Granulosa cellen (met FSH Rc)
- Theca cellen (met LH Rc)
Wat komt er vrij bij de ovulatie?
- Eicel met corona radiata
- Corpus luteum: grote geluteiniseerde granulosa cellen en ronde geluteiniseerde theca cellen door LH piek (later corpus albicans)
Wat gebeurt er met niet volledig uitrijpende follikels?
Worden atretisch
- Loslaten theca interna
- Pyknotische kernen en granulosa cellen
- Fibroblasten
- Verbindweefseling
Uit welke lagen bestaat het ovarium?
Buitenste laag mesotheel met daaronder tunica albuginea
Uit welke lagen bestaat de uterus?
- Mesotheel
- Serosa
- Myometrium: longitudinaal, circulair en opnieuw longitudinale gladde spiervezels
- Endometrium
Uit welke onderdelen bestaat de cervix?
- Endocervix: tubuleuze klieren en hoog cilindrisch epitheel
- Ectocervix: meerlagig plaveiselepitheel
Wat vraag je aan een vrouw met vruchtbaarheidsproblemen?
- Eerdere kinderen (onderscheid primair/secundair)
- Duur
- Leeftijd
- Cyclus, SOA’s, ziektes, operaties, kennis, intoxicaties, familieanamnese
Wat vraag je aan een man met vruchtbaarheidsproblemen?
- Eerdere kinderen
- Leeftijd
- Coïtus & ejaculatie
- SOA’s, operaties, intoxicaties, beroep
Waar let je op bij het lichamelijk onderzoek van de vrouw?
- BMI
- Habitus / secundaire geslachtskenmerken
- Speculum, VT, echoscopie
Welk aanvullend onderzoek kun je doen bij vruchtbaarheidsstoornissen?
- Semenanalyse
- Mid-luteaal progesteron
- Chlamydia antistof titer (CAT) in serum
+ LH in urine, echo monitoring, temperatuur, endometrium beoordeling
Waar let je op bij semenanalyse?
- Volume > 1,5 ml
- Concentratie > 15 miljoen / ml
- Aantal > 39 miljoen / ml
- Motiliteit > 40% bewegelijk
- Vitaliteit > 58%
- Morfologie > 4% normaal
- PH > 7,1
Wanneer en welke diagnostiek kun je doen naar mechanische factoren bij de vrouw?
Bij positieve CAT of hoge verdenking door VG (PID, operaties, endometriose)
- Hysterosalpingografie (HSG)
- Laparoscopie (met tubatest)
Wat zijn gevolgen van chlamydia trachomatis?
10-15% risico op subfertiliteit
- Verlittekening
- Periovariale of peritubaire adhesies
- Intraluminale functiestoornissen
Wat doe bij twijfel over behandeling van onverklaarde subfertiliteit?
Prognostisch model: kans op spontane zwangerschap binnen een jaar -> behandelen bij <30%
- Leeftijd, duur, type, motiliteit, verwijzing
Wat is de gemiddelde leeftijd voor de menopauze?
51/52 jaar
Wat is de relatie tussen vruchtbaarheid en mortaliteit bij vrouwen?
Langere reproductieve lifespan -> lagere mortaliteit
- Aantal kinderen, aantal cycli, leeftijd eerste & laatste geboorte
Wat is het gevolg van een vroege menopauze en waarom?
Cardiovasculaire disease, HVZ, stroke en osteoporose
- Oestrogenen: regulatie lipiden, soepele vaatwand, oxidatieve stress, botmassa
- DNA repair mechanisme
Wat zijn kenmerken van PCOS?
- Oligo/anovulatie
- Hydroandrogenisme en/of hirsutisme
- PCOM: > 20 follikels of > 10 ml volume in ovaria
+ Waarschijnlijk door hogere LH/FSH ratio
Wat zijn gevolgen van PCOS?
- Folliculair arrest
- Hyperandrogenisme
- Hyperinsulineamie (4x vaker diabetes)
- Meer HVZ tijdens reproductieve fase
Wat is de relatie tussen vruchtbaarheid en gezondheid bij mannen?
Subfertiele mannen hebben hogere mortaliteit
- Hoe slechter sperma, hoe hoger het risico
- Associaties met maligniteiten
Welke factoren hebben invloed op vruchtbaarheid?
- Omgeving (bijv roken)
- Genetisch (bijv DNA repair mechanismen)
- Endocrien (bijv oestrogenen)
- Ontwikkeling (bijv cryptorchisme)
Welke bloedvaten zijn betrokken bij de erectie?
- Arterieel: a. pudenda interna & a. cavernosa
- Veneus: v. emisseria & v. dorsalis penis & v.cavernosa
Hoe komt een erectie tot stand?
- Toename arteriele toevoer, afname veneuze afvoer
- Relaxatie gladde spiercellen en corpus cavernosus (NO)
Wat zijn risico’s voor een erectiestoornis?
Leeftijd, diabetes, hypertensie, overgewicht en depressie
Hoe behandel je erectiestoornis?
Fosfodiesteraseremmer of zelfinjectie papaverine of prostaglandine E1
Welke zenuwen zijn betrokken bij de erectie?
- Parasympatisch: plexus pelvicus (S2-4)
- Sympatisch: nervus hypogastricus (TH10-L2)
- Somatisch: n. pudendus
