3A1 week 2 HC 1 & 5 Vruchtbaarheidsstoornissen

Question 1

Hoe verloopt de vruchtbaarheid van een vrouw?

Answer 1

• Bij geboorte 2-7 miljoen follikels
• Bij puberteit nog 400.000
• 400 tot 500 ovulaties tijdens vruchtbare periode

Question 2

Hoe verloopt de ontwikkeling van een follikel?

Answer 2

1. Primordiale follikel
2. Primaire follikel: meerlagige kubische granulosa cellen (selectie & dominantie)
3. Secundaire/Antrale follikel: antrum met vocht
4. Tertiaire follikel/Graafse follikel: lutanisatie granulosacellen

Question 3

Welke lagen vindt je in een follikel?

Answer 3

• Zona pellucida: overgang oocyt en granulosa cellen
• Granulosa cellen (met FSH Rc)
• Theca cellen (met LH Rc)

Question 4

Wat komt er vrij bij de ovulatie?

Answer 4

• Eicel met corona radiata
• Corpus luteum: grote geluteiniseerde granulosa cellen en ronde geluteiniseerde theca cellen door LH piek (later corpus albicans)

Question 5

Wat gebeurt er met niet volledig uitrijpende follikels?

Answer 5

Worden atretisch
- Loslaten theca interna
- Pyknotische kernen en granulosa cellen
- Fibroblasten
- Verbindweefseling

Question 6

Uit welke lagen bestaat het ovarium?

Answer 6

Buitenste laag mesotheel met daaronder tunica albuginea

Question 7

Uit welke lagen bestaat de uterus?

Answer 7

• Mesotheel
• Serosa
• Myometrium: longitudinaal, circulair en opnieuw longitudinale gladde spiervezels
• Endometrium

Question 8

Uit welke onderdelen bestaat de cervix?

Answer 8

• Endocervix: tubuleuze klieren en hoog cilindrisch epitheel
• Ectocervix: meerlagig plaveiselepitheel

Question 9

Wat vraag je aan een vrouw met vruchtbaarheidsproblemen?

Answer 9

• Eerdere kinderen (onderscheid primair/secundair)
• Duur
• Leeftijd
• Cyclus, SOA’s, ziektes, operaties, kennis, intoxicaties, familieanamnese

Question 10

Wat vraag je aan een man met vruchtbaarheidsproblemen?

Answer 10

• Eerdere kinderen
• Leeftijd
• Coïtus & ejaculatie
• SOA’s, operaties, intoxicaties, beroep

Question 11

Waar let je op bij het lichamelijk onderzoek van de vrouw?

Answer 11

• BMI
• Habitus / secundaire geslachtskenmerken
• Speculum, VT, echoscopie

Question 12

Welk aanvullend onderzoek kun je doen bij vruchtbaarheidsstoornissen?

Answer 12

• Semenanalyse
• Mid-luteaal progesteron
• Chlamydia antistof titer (CAT) in serum
  + LH in urine, echo monitoring, temperatuur, endometrium beoordeling

Question 13

Waar let je op bij semenanalyse?

Answer 13

• Volume > 1,5 ml
• Concentratie > 15 miljoen / ml
• Aantal > 39 miljoen / ml
• Motiliteit > 40% bewegelijk
• Vitaliteit > 58%
• Morfologie > 4% normaal
• PH > 7,1

Question 14

Wanneer en welke diagnostiek kun je doen naar mechanische factoren bij de vrouw?

Answer 14

Bij positieve CAT of hoge verdenking door VG (PID, operaties, endometriose)
- Hysterosalpingografie (HSG)
- Laparoscopie (met tubatest)

Question 15

Wat zijn gevolgen van chlamydia trachomatis?

Answer 15

10-15% risico op subfertiliteit
- Verlittekening
- Periovariale of peritubaire adhesies
- Intraluminale functiestoornissen

Question 16

Wat doe bij twijfel over behandeling van onverklaarde subfertiliteit?

Answer 16

Prognostisch model: kans op spontane zwangerschap binnen een jaar -> behandelen bij <30%
- Leeftijd, duur, type, motiliteit, verwijzing

Question 17

Wat is de gemiddelde leeftijd voor de menopauze?

Answer 17

51/52 jaar

Question 18

Wat is de relatie tussen vruchtbaarheid en mortaliteit bij vrouwen?

Answer 18

Langere reproductieve lifespan -> lagere mortaliteit
- Aantal kinderen, aantal cycli, leeftijd eerste & laatste geboorte

Question 19

Wat is het gevolg van een vroege menopauze en waarom?

Answer 19

Cardiovasculaire disease, HVZ, stroke en osteoporose
- Oestrogenen: regulatie lipiden, soepele vaatwand, oxidatieve stress, botmassa
- DNA repair mechanisme

Question 20

Wat zijn kenmerken van PCOS?

Answer 20

• Oligo/anovulatie
• Hydroandrogenisme en/of hirsutisme
• PCOM: > 20 follikels of > 10 ml volume in ovaria
  + Waarschijnlijk door hogere LH/FSH ratio

Question 21

Wat zijn gevolgen van PCOS?

Answer 21

• Folliculair arrest
• Hyperandrogenisme
• Hyperinsulineamie (4x vaker diabetes)
• Meer HVZ tijdens reproductieve fase

Question 22

Wat is de relatie tussen vruchtbaarheid en gezondheid bij mannen?

Answer 22

Subfertiele mannen hebben hogere mortaliteit
- Hoe slechter sperma, hoe hoger het risico
- Associaties met maligniteiten

Question 23

Welke factoren hebben invloed op vruchtbaarheid?

Answer 23

• Omgeving (bijv roken)
• Genetisch (bijv DNA repair mechanismen)
• Endocrien (bijv oestrogenen)
• Ontwikkeling (bijv cryptorchisme)

Question 24

Welke bloedvaten zijn betrokken bij de erectie?

Answer 24

• Arterieel: a. pudenda interna & a. cavernosa
• Veneus: v. emisseria & v. dorsalis penis & v.cavernosa

Question 25

Hoe komt een erectie tot stand?

Answer 25

- Toename arteriele toevoer, afname veneuze afvoer - Relaxatie gladde spiercellen en corpus cavernosus (NO)

Question 26

Wat zijn risico's voor een erectiestoornis?

Answer 26

Leeftijd, diabetes, hypertensie, overgewicht en depressie

Question 27

Hoe behandel je erectiestoornis?

Answer 27

Fosfodiesteraseremmer of zelfinjectie papaverine of prostaglandine E1

Question 28

Welke zenuwen zijn betrokken bij de erectie?

Answer 28

- Parasympatisch: plexus pelvicus (S2-4) - Sympatisch: nervus hypogastricus (TH10-L2) - Somatisch: n. pudendus