3. Komórki układu odpornościowego: morfologia, funkcja, występowanie, hematopoeza

Question 1

Co oznacza akronim PMN? Jakie komórki należą do tej klasy?

Answer 1

Polymorphonuclear Cells

Granulocyty (neutrofile, bazofile, eozynofile)

Question 2

Co oznacza akronim PBMC? Jakie komórki należą do tej klasy?

Answer 2

Perypheral Blood Mononuclear Cells

Limfocyty oraz monocyty (też komórki dendrytyczne)

Question 3

Neutrofile: morfologia, funkcja.

4 typy ziarnistości ich markery

Answer 3

Morfologia:
- wielojądrzaste komórki krwi

Funkcja:

• fagocytoza (profesjonalne fagocyty)
• pierwsza frakcja komórek przybywająca do miejsca zapalenia

(Ziarnistości: 
pierwotne - mieloperoksydaza, 
wtórne - laktoferyna, 
żelatynowe/III rzędowe - żelatynaza, 
wydzielnicze/IV rzędowe - albumina)

Question 4

Eozynofile: morfologia, funkcja, (ziarnistości)

Answer 4

Morfologia:
- wielojądrzaste komórki krwi

Funkcja:

• zdolność do fagocytozy (nie są profesjonalnymi fagocytami)
• późna reakcja alergiczna
• walka z pasożytami

ziarnistości: MBP, ECP, EPO, elastaza

Question 5

Bazofile: morfologia, funkcja, mediatory zapalenia

Answer 5

Morfologia:
- wielojądrzaste komórki krwi

Funkcja:

• inicjacja zapalenia
• podobne do mastocytów (komórek tucznych)

Mediatory zapalenia:

• Preformowane (w ziarnistościach): histamina, proteoglikany, proteazy serynowe, kwaśne hydrolazy, TNF
• Nowo syntezowane (po aktywacji): prostaglandyny i leukotrieny

Question 6

Monocyty/makrofagi: morfologia, funkcja

Answer 6

Morfologia:
- jednojądrzaste leukocyty

Występowanie:

• monocyty we krwi
• makrofagi w tkankach

Funkcja:

• fagocytoza
• prezentacja Ag (należą do APC)
• sekrecja cytokin
• warunkowanie homeostazy

Question 7

Cytokiny i ziarnistości makrofagów/monocytów

Answer 7

Cytokiny: IL-2, TNF, IL-12

Ziarnistości podobne jak u neutrofili, ale nie mają BPI i MPO

Question 8

Jakie komórki należą do układu jednojądrzastych komórek fagocytujących?

Answer 8

• krążące monocyty krwi
• komórki Kupflera w wątrobie
• śródkłębkowe mezangium nerki
• makrofagi błony surowiczej
• mikroglej mózgu
• makrofagi zatoki śledziony
• makrofagi pęcherzyków płucnych
• makrofagi zatoki węzła chłonnego

Question 9

Komórki dendrytyczne: pochodzenie (szlaki)

Answer 9

Pochodzenie:

• szpik - szlak mieloidalny (śródmiąższowe komórki dendrytyczne, komórki langerhansa) i limfoidalny (plazmacytoidalne?)
• pochodzenie mezynchemalne - komórki dendrytyczne grudek

Question 10

Czym różnią się od siebie DC plazmacytoidalne i mieloidalne?

Answer 10

mieloidalne - produkują IL-12, krótko żyją

plazmacytoidalne - produkują IFN-α i IFN-β, wyspecjalizowane w odpowiedzi na zakażenia wirusowe, żyją dłużej

Question 11

Komórki dendrytyczne: funkcja

Answer 11

Funkcja zależy od stopnia rozwoju:

• niedojrzałe: fagocytoza, pinocytoza, indukcja tolerancji limf. T
• dojrzałe: prezentacja Ag limfocytom T (wypustki dendrytyczne, silna ekspresja MHC I i II, słabe zdolności fagocytarne) (najefektywniej prezentują antygen)

Question 12

Rodzaje komórek dendrytycznych (4)

Answer 12

Śródmiąższowe (tkanka łączna)
Langerhansa (naskórek, skóra właściwa, nabłonek układu pokarmowego i moczowo-płciowego)
Monocytoidalne (we krwi)
Plazmacytoidalne (we krwi)

Question 13

Limfocyty T: morfologia, funkcja, występowanie

Answer 13

Morfologia:
- jednojądrzaste leukocyty

Funkcja:

• zabijanie komórek zakażonych, nowotoworowych
• funkcja pomocnicza, supresorowa
• zabijanie zawsze zalezne od restrykcji MHC

Występowanie:
- zdolność do recyrkulacji pomiędzy węzłami, krwią, tkanką

Question 14

Limfocyty B: morfologia, funkcja, występowanie

Answer 14

Morfologia:
- jednojądrzaste leukocyty

Funkcja:
- produkcja przeciwciał (wolnych immunoglobulin)

Występowanie:
- zdolność do recyrkulacji między węzłami, krwią, tkanką

Question 15

Limfocyty B: receptory

Answer 15

Antygenowo-swoiste immunoglobuliny

I forma: BCR (forma związana z komórką)
II forma: rozpuszczalne przeciwciała (Ab)

dystrybucja klonalna

Question 16

Co oznacza dystrybucja klonalna?

Answer 16

Wszystkie komórki z tego samego klonu rozpoznają ten sam antygen

Question 17

Limfocyty T: receptory

Answer 17

Antygenowo swoiste TCR (T cell receptor)

dystrybucja klonalna

Question 18

Komórki NK: morfologia, funkcja

Answer 18

Morfologia:

• brak receptorów TCR
• liczne ziarnistości (jak przy limfocytach Tc)

Funkcja:

• zabijanie komórek
• cytotoksyczność naturalna (azbijanie bez restrykcji MHC)
• uczestniczą w mechanizmie ADCC
• po aktywacji uwalniają IFN-γ (zwiększenie właściwości żernych monocytów)

Question 19

Co aktywuje komórki NK?

Answer 19

• IFN-α i β, IL-12
• komórki zakażone wirusami lub bakt. wewnątrzkomórkowymi
• komórki zakażone, opłaszczone przeciwciałami
• komórki z osłabioną ekspresją MHC I

Question 20

Jakie komórki powstają w szlaku limfoidalnym?

Answer 20

Limfocyty B i T
Komórki NK
limfoidalne komórki dendrytyczne (plazmacytoidalne)

Question 21

Jakie komórki powstają w szlaku mieloidalnym

Answer 21

granulocyty (neutrofile, eozynofile, bazofile) (granulopoeza)

monocyty, mogą dać początek (monopoeza):

• makrofagi
• mieloidalne komórki dendrytyczne

Komórki tuczne

(erytropoeza - erytrocyty, trombopoeza - płytki krwi)

Question 22

Z jakich komórek wywodzą się wszystkie komórki układu odpornościowego?

Answer 22

Macierzystych komórek pluripotencjalnych w szpiku kostnym.