16. Cytotoksyczność naturalna - komórki NK: subpopulacje NK, receptory, mechanizmy zabijania.

Question 1

Jakie są dwa typy komórek NK?
Jakie mają makrery powierzchniowe?
Gdzie występują i jakąpełnią funkcję?

Answer 1

NK1: CD3-, CD16+, CD56dim

• Krew, silne właściwości cytotoksyczne
• > 90% w naszym organizmie

NK2: CD3-, CD16-, CD56bright

• Węzły, słabe właściwości cytotoksyczne, główni producenci IFN-γ i TNFα
• 5% w naszym organizmie

Question 2

W jakich trzech procesach uczestniczą komórki NK?

Answer 2

• Cytotoksyczność naturalna (nie podlega restrykcji MHC)
• Uczestniczą w mechanizmie ADCC (efekt cytotoksyczny wywierany za pośrednictwem przeciwciał)
• Po aktywacji NK uwalniają IFNγ (działa na Mo zwiększając ich właściwości żerne)

Question 3

Co aktywuje komórki NK?

Answer 3

IFN-α, IFN-β oraz IL-12 (produkowane przez MΦ)

Question 4

Jakie receptory posiadają komórki NK?

3 rodziny, do każdej przykłady z ligandami. Na wykładzie mówiła, że nie trzeba sięich dokładnie uczyć

Answer 4

Receptory z nadrodziny cząsteczek immunoglobulinopodobnych (NC) - KiR (killer cell immunoglobulin-receptor):

• KIR2DL, KIR3DL (hamujące) - ligandy to klasyczne cząsteczki MHC I (HLA A, B i C)
• KIR2DS, KIR3DS (aktywujące) - białka stresu (to DAMPy), MICA, MICB

Receptory lektynowe (NC)

• CD94/NKG2A (hamujący) - MHC I (np. HLA-E)
• CD94/NKG2D (aktywujące) - MICA, MICB (nieklasyczne antygeny zgodności tkankowej)

Inne receptory (ADCC)
- FcγRIIIa - IgG

Question 5

Na jakie dwie grupy można ogólnie podzielić receptory na powierzchni komórek NK?

Answer 5

Hamujące - hamują aktywację NK
- ligandy: nasze własne identyfikatory komórkowe

Aktywujące - aktywują NK
- ligandy: DAMPy, nieklasyczne antygeny zgodności tkankowej

Question 6

Jaką domenę zawierają receptory aktywujące NK, a jaką hamujące?

Answer 6

ITAM - aktywujące

ITIM - hamujące

Question 7

Czym się charakteryzują komórki NK wyedukowane?

Answer 7

• Receptory hamujące dla autologicznych MHC1,
• Posiadają niższy próg aktywacji, mają większe powinowactwo receptorów hamujących do ligandów,
• Łatwiej rozpoznają zaburzenia ekspresji MHC1

Question 8

Czym się charakteryzują komórki NK niewyedukowane?

Answer 8

• Mała wrażliwość na sygnały hamujące zależne od MHC1
• Posiadają wyższy próg aktywacji
• Potrzebne są im dodatkowe sygnały aktywujące

Question 9

Jacy są trzej inicjatorzy aktywacji komórek NK?

Answer 9

• Komórki zakażone wirusami lub bakteriami wewnątrzkomórkowymi
• Komórki zakażone, opłaszczone przeciwciałami
• Komórki z osłabioną ekspresją MHC1

Question 10

Co się zwiększa, a co spada wraz z edukacją komórek NK?

Answer 10

Rośnie wrażliwości NK na sygnały hamujące zależne od MHC1.

Spada potrzeba na dodatkowe sygnały aktywujące.

Question 11

Jakie są 4 typy rozpoznania przez komórki NK MHC.

Answer 11

Prawidłowa sytuacja - immunological self
Missing self
Induced self
Non-self

Question 12

Na czym polega rozpoznanie typu immunological self?

Answer 12

1. Komórka ekspresjonuje własne antygeny w postaci MHC I.
2. Komórki NK przy pomocy receptorów hamujących są w stanie ropoznawać te MHC I.
3. Komórka NK jest hamowana

Question 13

Na czym polega rozpoznanie typu missing self?

Answer 13

1. Komórka zgubiła własne MHCI (lub ma ich zredukowaną ekspresję)
2. Nie ma sygnałów hamujących
3. Aktywowane tylko w małym stopniu NK wyeduokowane (mają niższy próg aktywacji i rozpoznają brak MHCI)
4. W przypadku dodatkowych sygnałów aktywujących - aktywowane w dużym stopniu też komórki niewyedukowane

Question 14

Na czym polega rozpoznanie typu induced self?

Answer 14

1. Komórka ma na powierzchni MHCI + DAMPy
2. O aktywacji wyedukowane/niewyedukowane decyduje stosunek MHCI/DAMPy
3. Jeśli więcej DAMPów niż MHCI to aktywowane NK wyedukowane i niewyedukowane w dużym stopniu

Question 15

Na czym polega rozpoznanie typu non-self?

Answer 15

Odnosi się do przeszczepu

1. Komórka ma inne MHC
2. Zostaną aktywowane komórki NK z licznymi receptorami hamującymi o wysokiej awidności - NK wyedukwoane

Question 16

Jakie są mechanizmy zabijania komórek w cytotoksyczności naturalnej? Jakie komórki zabijają w ten sposób NK?

Answer 16

• Uwalnianie ziaren cytolitycznych (perforyn i granzyn) przez komórki NK
• Ekspresja w błonie ligandów dla receptorów śmierci tj. FasL i TRAIL -> aktywacja receptorów Fas i TRAIL-R nad komórkach docelowych (apoptoza)

Zabijane są w ten sposób komórki zakażone, stare i nowotworowe

Question 17

Jakie cytokiny mogą produkować komórki NK, jaka jest funkcja tych cytokin?

Answer 17

IFN-γ i IL-12

Aktywacja makrofagów do aktywniejszej fagocytozy