3. DNA herstelmechanismen Flashcards
Wat zijn 3 gevolgen van mutatie in de voortplantingscel ?
- De zygote kan niet ontwikkelen
- individu met afwijking of pathologie geboren
- normaal individu
afhankelijk van aard en locatie mutatie
Wat is celwoekering ?
een accumulatie mutaties in genomisch DNA
Wat is een androgen insensitivity syndroom ?
= cogenitale aandoening
* verandering van 1 base thv DNA voortplantingscel
* inactivatie van andogeenreceptor door mutatie
* vrouwelijk fenotype met XY : ze onvruchtbaar is (complete ongevoeligheid)
* partieel vrouwelijk, partieel mannelijk fenotype (partieel ongevoelig)
* kleine effecten die pas laat worden ontdekt (mild ongevoelig)
Wat is metastase ?
migreren van cellen naar andere plaatsen (kanker)
Wat is een puntmutatie ?
verandering in basen
Wat is een transverse puntmutatie ?
verandering van purine naar pyrimidine en omgekeerd
Wat is een transitie puntmutatie ?
verandering van purine in purine of pyrimidine in pyrimidine
Wat is een deletie ?
1 of meer nucleotides verwijderen
Wat is een duplicatie ?
meerdere kopieën van DNA fragmenten ontstaan
Wat is een translocatie ?
grote of kleine fragmenten worden verplaatst in het genoom
Wat is intercalleren ?
stoffen voegen zicht tussen basenparen waardoor DNA polymerase fout functioneerd
Wat zijn voorbeelden van intercallerende stoffen ?
- acridine orange
- ethidium bromide
- teer
- tabaksrook
Wat is slippen ?
DNA polymerase verandert het aantal herhalingen/ aantal VNTR’s
Wat zijn VNTR’s ?
= Variable nucleotide tandem repeats
Korte motieven, vaak herhaalt (satelliet DNA)
* Heeft variabele lengte en gebruikt voor gerechtelijk onderzoek
* Meeste mensen heterozygoot voor bepaalde VNTRs
* 50% van VNTRs komen van moeder en andere van vader
Wat zijn CAG-repeats ?
Codeert voor glutamine
* neurologische afwijkingen : Huntington disease, Kennedy’s disease en verhoogde prostaatkankerincidentie
>verlenging / verkorting repetitive sequentie
Wat is depurinatie ?
verwijderen van purines door het breken van de N-glycosidische binding
Wat is deaminatie ?
cytosine naar uracil omzetten - uracil wordt op zijn beurt gemethyleerd om C5 waardoor het thymine wordt
* methylatie door SAM
* uracil wordt gemethyleerd omdat het sowieso een fout is in DNA, wordt dan in thymine omgezet
Wat is alkylering ?
aanhechten van groepen op basis van koolstof aan de base in DNA :
* DNA bevat atomen die goede substraten zijn voor elektrofiele aanvallen ( N met dubbele binding en fosfaten)
* frequentie van alkylering kan beïnvloed worden via voeding, huid of ademhaling
vb. Ethylmetaansulfonaat of cisplatin
Wat is Ethylmetaansulfonaat ?
DNA alkylerende stof die in labo’s gebruikt wordt om kanker te induceren bij proefdieren : GC naar AT binding
Wat is Cisplatin ?
DNA alkylerende stof die in chemotherapie gebruikt wordt om crosslinks te maken tussen DNA strengen waarmee schade wordt toegebracht aan DNA van kankercel
Wat is dimerisatie ?
pyrimidines die met elkaar verbonden worden door cyclobutaan door energie van UV-licht
Hoe ontstaat een dubbele strengbreuk ?
- een aanval van radicalen op de DNA-ruggengraat (radicalen ontstaat frequent bij blootstelling aan ioniserende straling)
- fosfodiesterbinding in 1 of beide DNA ketens die verbroken wordt : chromosoom in 2 geknipt
- gedupliceerde chromosom dat geen centromeer bevat en niet verdeelt wordt over dochtercellen
- ander fragment dat geen telomeer bevat waardoor het info verlies en blootgesteld wordt aan het herstelmechanisme
Wat is fotolyase ?
- een enzyme dat enkel bij prokaryote voorkomt
- herkent pyrimidine-dimeren en gebruikt de energie van het licht om de dimerisatie teniet te doen
Wat is O6 methylguanine methyltransferase ?
- enzyme dat gealkyleerde base herkent en ze herstelt