26. kafli Flashcards
puberty
kynþroski, líkami vex og gerir sig tilbúinn til að framleiða börn.
zygote
sáðfruma og eggfruma sem blönduðus samna.
embryo
fóstuvísir sem myndast útfrá okfrumu.
fetus
fóstur sem vex úr fósturvísi.
gonads
líffæri sem framleiða gametes.
gametes
frumur sem mynda okfrumu.
testes
karlkyns gonads.
sperm
gamete sem karlar mynda.
ovaries
kvenkyns gonads.
ova
gamete sem konur mynd.
germ cells
frumur sem þróast í gametes.
internal genitalia
hlutar kyndfæra sem sjást ekki utanfrá.
autosomes
pör litninga.
sex chromosomes
par litninga sem ákvarðar kyn.
wolffian ducts
innri kynfæri sem að myndast út frá fósturvísis nýra.
mullerian ducts
sama og wolffian.
SRY gene
gen sem myndast þegar y litningur er til staðar veldur ´því að fóstur verði karlkyns.
testoserone
kynhormón sem veldur því að líkami taki á sig eiginleika karlkyns.,
sertoli cells
frumur sem framleiða glycoprotein hjá körlum.
anti mullerian hormone
koma úr sertoli frumum.
interstitial cells
losa androgen
androgens
koma úr interstitial frumum.
dihydrotestosterone
undirflokkur testosterones.
5-alpha reductase
breytir testosterone í DHT.
vaginaq
ytra kynfæri kvenna.
uterus
innra kynfæri kvenna.
fallopian tubes
leiða að eggjastokk.
gametogenesis
myndun gametes öðruvísi tímasetning hjá konum og körlum.
oocytes
egg í eggjastokk
meiosis
tvískipting frumna þar til að þau mynda germ lin frumur.
primary oocyte
fruma eftir meiosu.
sister chromatids
tveir eins frumur sem myndast úr meiosu.
centromere
qtengir sister chromatids.
first meoitic division
eitt primary gamete skiptist í tvö secondary.
secondary gametre
secondary sperm/egg.
second meotic division
afskilnaður siter chromatids.
spermatogonia
við kynþroska byrja germ lin frumur aftur að skiptast hjá körlum í þessu ferli.
oögonia
germ cells í konum, skiptist við 5. mánuð fósturs.
primary oocytes
fyrsta form eggs.
egg
myndast úr PO
first polar body
myndast líka úr PO ekki nothæft í neitt.
ovulation
losun eggfrumu í eggjastokk.
second polar body
helmingur sister chromatids eru í eggi rest fer hér.
estrogen
kvenkyns kynhormón.
progesterone
kvenkyns kynhormón.
aromatase
breytir androgenum í estrogen.
estradiol
tegund estrogens.
gonadotropin releasing hormone
stjórnar losun FSH og LH
gonadotropins
hefur mismunandi áhrif hjjá kynjum.
luteinizing hormone
hefur mismunandi áhrif hjjá kynjum.
kisspeptin
hefur stjórn á GnRH.
inhibins
stöðva FSH losun
activins
auka FSH losun.
GnRH pulse generator
stjórnar losun GnRH.
melatonin
hormón sem hefur áhrif á svefn.
penis
ytra kynfæri karla.
scrotum
svæði á milli kynfæra og þarmaops.
urethra
leiðari sem tekur út þvag og sæði.
carpus spongiosum
svampvefur á lim.
corpora cavernosa
umlykur svampvef lims.
glans
endi lims.
foreskin
umlykur glans.
circumcisiom
ferli þar sem foreskin er skorið af.
cryptotchidism
galli þar sem eitt eða bæði testes falla ekki.
sem,iniferous tubules
taka sæði upp að urethra frá gonads.
interstital cells of leydig
framleiðir testosterone.
epididymis
tengjast seminierous tubule út frá gonads.
vas deferens
fer frá epipdymis yfir í kvíð og svo urethra.
ductus deferens
fer frá epipdymis yfir í kvíð og svo urethra.
sertoli cells
mynda sæði.
blood testis barrier
sertoli frumur þéttar hleypir ekk efnum út í blóð og á móti.
androgen binding proteins
bindist testosteroni til að gera minna fituleysanlegt
acrosome
ofan kjarna sáðfrumu
semen
sáðfruma opg allt sem fylgir henni
primary sex charechteristics
ytri og innri kynfæri sem aðskilja kyn
the secondary sex charecteristics
aðrir þættir sem aðskilja kyn.
libido
kyndrif.
vulva
kynfæri kvenna
labia majora
ytri vængir
labia minora
innri vængir
clitoris
erectile skynfæri.
hymen
vefjahringur sem liggur fyrri kynfri kvenna við fæðingu.
cervix
háls uterus.
myometrium
þyktk miðlag uterus
endometrium
innra lag uterus.
menstruation
lítið af blóði sem fer út við blæðingar.
fimbria
nálægt eggjastokk.
stroma
innri tengivefur eggjastokks.
granulosa cells
umlykur primary oocyte
primordial follicle
granulosa frumur og grunnhimna.
primary follicles
þróast úr primordial follicle.
theca
myndast utan grunnhimnu.
secondary follicles
eftir að theca hefur myndast þróast fruma í þetta.
antrum
hol í follicle.
tertiary follicle
follicle eftir mynduyn antrums.
mensstrual cycles
tíðahringur.
menses
3-7 dagar af losun
menstruation
sama og menses.
ovarian cycle
breytingar í eggjastokk.
uterine cycle
breytingar í uterus.
folliculr phase
fyrsti hluti effjastokkshring.
ovulation
losun eggja.
luteal phase
breyting follicle í corpus luteum
corpus luteum
það sem er eftir eftir að eggfruma losnar.
mrnses
97
proliferative phase
þar sem nýju frumulagi er komið fyrir ef ólétta á sér stað.
secratory phase
endi hrings.
placenta
fylgja sem myndast með fóstri til að fæða það.
contraception
fæðingmarstjórn.
abstinance
kynlíf stöðvað.
sterilization
uppskurður notaður til að stöðva barneign einstakligns.
tubal ligation
kvenkyns gelding
vesactom
karlkyns gelding.
diaphragm
himna sem stöðvar sáðfrumur.
contraceptive sponge
kvenkyns barrier contraceptive eins og diaphragm
condom
karlkyns barrier contraceptive.
intrauterine devices
tæki sem komin eru fyrir í uterine tubes til að stöðva.
oral contraceptives
pillur sem eig að stöðva barneign.
assisted reproductive technology
aðferðir þar sem bæði sæði og egg eru stjórnuð.
capacitation
síðasta skref sáðfrumu sem leyfir henni að synda.
zona pelludica
lag sem ver eggfrumu.
acrosomal reaction
hvarf sem er á milli zonapelludica og acrosome.
cortical reaction
stöðvar aðrar sáðfrumur frá því að komast inn.
cortical granules
losa efni við cortcal reaction.
polyspermy
ástand þar sem margar sáðfrumur frjóvga egg.
gestation
halfið í womb.
blastocste
samansafn frumna sem myndast, eiitt fyrsta skref.
chorion
ytra lag blastocyst.
amnion
innra hol blastoyst sem er vökvafyllt.
allantois
verður hluti af magastreng.
yolk sac
verður að maga.
chorionic villi
fara út frá blastocyst og s´kja næringu frá móður.
human chorionic gonadotropin
heldur corpeus luteum virkum við óléttu.
human chorionic somatomammotropin
hefur áhrif á glúkósa og fitysýru notkun.
labor
contractions með takti sem ýta barni út í heimin.
relaxin
hefur áhrif á stjórn uterus kemur frá fylgju og eggjastokk.
prolactin inhibiting hormone
stjórnar prolactin.
colostrum
myndað af mjólkurkirtlum fyrir fæðingu.
let down reflex
losun mjólkur frá kirtlum.
menarche
byrjun kynþroska hjá konum.
menopause
tími þegar tíðahringir kvenna stöðvast.
