21 Portugal Flashcards
1
Q
Hoeveel wijn drinken de Portugezen gemiddeld per jaar?
A
55l
2
Q
Wat is het Portugese wijngaardareaal? Hoeveel productie; Hoeveel rood/wit?
A
220.000 ha; 6,2 mln hl; 2/3 rood/rosé inclusief Port
3
Q
Wanneer kwam er een einde aan het exportmonopolie van Vila Nova de Gaja?
A
1986 bij toetreding tot EU
4
Q
Wanneer werd Mateus Rosé gelanceerd en waar komen de druiven vandaan?
A
1942; vooral van druiven uit Bairrada
5
Q
Wat voor bodems zijn er in Portugal?
A
Bijna overal geologisch zeer oude bodems.
Ten noorden van de Taag/Tejo: bergachtig; ten zuiden veel vlakker.
Vinho Verde: Leisteen
Dao: Graniet
Dourovallei: schist
Kustgebied: Kalksteen , klei en zand
Tejo (West van de Taag): rivierafzetting
Madeira: Vulcanisch, basalt
6
Q
Wat is het klimaat in de (vlakke) kustgebieden van Portugal?
A
Atlantisch, veel neerslag
7
Q
Wat is het klimaat in het oosten en zuiden van Portugal?
A
Continentaal, droog (Alentejo uitgesproken droog; irrigatie nodig)
8
Q
Wat is het klimaat in het oosten van de Douro streek?
A
Mediterraan-continentaal; hete zomers en koude winters
9
Q
Wat is het klimaat op Madeira?
A
Mild klimaat, zomer en winter 16-21 graden; veel verschil door hoogte
10
Q
Wat zijn de belangrijkste blauwe druivenrassen in Portugal?
A
- Aragonez 9% = Tempranillo= Tinta Roriz (Douro en Dao)
- Touriga Franca 8%; veel in Douro vallei voor Port en rood
- Castelao 7%; Beste in het zuiden; goed bestand tegen droogte en warmte
- Touriga Nacional 6%; ‘nobele druif’; meest aangeplante ras in Douro en Dao
- Trincadeira 5%; vooral in de warmste gebieden: Alentejo, Tejo, Douro
- Baga 4%; Belangrijkste druif in Bairrada
11
Q
Wat zijn de belangrijkste witte druivenrassen in Portugal?
A
- Fernao Pires/Maria Gomes 6%; door heel Portugal; beetje Muscat-achtig
- Siria 3%; Vooral in Beira Interior en Alentejo
- Arinto 3%; goede zuurgraad, ook bij warmte; breed verspreid, ook voor mousserende wijn
- Loureiro 3%; Vooral Vinho Verde
- Alvarinho 2%; Belangrijk kwaliteitsras, mn in Vinho Verde
12
Q
Wat is Moscatel de Sétubal?
A
Muscat d’Alexandrie; 16-22% alcohol; schillen meegegist en rijping op houten vaten (minimaal 18 maanden, vaak veel langer)
13
Q
Wat is Moscatel do Douro?
A
Muscat blanc a petits grains; minimaal 16,5% alcohol; vaak complex met goede zuurbalans
Meeste uit Favaios in Cima Corgo (noordoever Douro)
14
Q
Hoe wordt Port gevinifieerd?
A
Esssentieel: snelle extractie van kleur en tannine; korte gistingsperiode van 48 uur.
Na omzetting 50% van de suikers gisting gestopt met aguardente; 80-120 gr/l restsuiker, 19-22% alcohol
Druiven voor Top-Ports in lagares met voeten geperst, opslag in tanks; blending en rijping veelal in Vila Nova de Gaia
15
Q
Wat zijn de hoofdcategorieen Ports?
A
Houtrijping:
Tawny
Colheita
Old Tawny
Sommige LBV
Flesrijping:
Ruby
Crusted
Vintage
Ongefilterde LBV
16
Q
Wat is Lágrima Port?
A
Zoetste witte Port, >130 gr/l
17
Q
Hoe wordt Madeira gevinifieerd?
A
Gisting meestal in Funchal in RVS
Gisting bij 7% alcohol gestopt door 96% wijnalcohol
Enkele maanden rijping met warmte en lucht; oxidatief (maderisatie)
Daarna blending en laatste versterking en keuring door IVBAM
18
Q
Wat zijn de twee productiemethoden voor Madeira?
A
- Estufa; snel, goedkoper: verwarmingsbuizensysteem
- Canteiro (schraag): vaten/cascos op schragen 6 maanden tot 30 jaar in warme ruimte; alcoholtoevoeging voor of na de verwarming.
Botteling pas 36 maanden na laatste alcoholtoevoeging
19
Q
Van welke druiven wordt de meeste Madeira gemaakt?
A
85% Tinta Negra (20 rassen toegestaan, 13 aanbevolen)
20
Q
Wat zijn de vijf topdruiven voor Madeira in oplopende zoetheid?
A
Meest droog: Sercial
Verdelho
Terrantez
Boal
Meest zoet: Malmsey/Malvasia
21
Q
Wat is de eenvoudigste Madeira en hoelang na de oogst mag die verkocht worden?
A
Granel: 1 jaar na de oogst, vooral van Tinta Negra
22
Q
Wat is Finest/Choice/Selected/Seleccionado Madeira?
A
Goede basis-Madeira, vooral om mee te koken. >3 maanden estufagem, 3-5 jaar rijping, 100% tinta negra
23
Q
Wat is Rainwater Madeira?
A
Halfdroge Madeira, net als Fines/Selected, maar van>85% Verdelho; populair in de USA
24
Q
Hoe is Madeira met leeftijdsaanduiding gemaakt?
A
Meestal een blend; zowel estufagem als canteiro toegestaan
25
Wat zijn de eisen voor Solera Madeira?
Blend van meerdere oogstjaren; basiswijn van één oogstjaar
Altijd één druivenras; alleen (13) aanbevolen druivenrassen toegestaan
Alleen canteiro methode toegestaan
Max 10x10% per jaar onttrekken en bijvullen met jonge wijn
Jaartal=oogstjaar oorspronkelijke basiswijn
26
Wat is Frasceira Madeira?
Vroeger "Vintage"; beste kwaliteit
\> 20 jaar houtrijping + 2 jaar op fles
\> 85% uit één oogstjaar
Kan tot 100 jaar op fles rijpen
Oogstjaar en botteljaar op etiket verplicht
Alleen de 4 edele druivenrassen toegestaan
\> 85% van één ras; vermeld op etiket
27
Wat is Colheita Madeira?
Vaak vroeg gebottelde Frasceira
Alle rassen toegestaan; in praktijk een van de vier edele rassen
\>5 jaar houtrijping
Dominant druivenras \> 85%
28
Hoeveel wijnregios kent Portugal?
14
29
Hoeveel DOCs/DOPs kent Portugal?
31
30
Voor welke categorieën wijnen zijn er aanvullende kwaliteitsaanduidingen toegestaan?
DOC en IGP wijnen
31
Wat betekent Colheita Seleccionada?
Hoger (potentieel) alcohol
32
Wat betekent Garrafeira?
Langere rijping
33
Wat betekent (Grande) Reserva bij Portugese wijn?
Hoger (potentieel) alcohol
34
Wat betekent Colheita Tardia bij Portugese wijn?
Late oogst
35
Wat zijn de belangrijkste karakteristieken van Vinho Verde?
20.000 hectare op grens met Spanje
Bodem graniet/schist/gneis
Wit/rood/rosé/mousserend, Vindimo Tardia
Beste kwaliteit: Alvarinho, Trajadura, Loureiro
36
Wat is kenmerkend voor Alvarinho Moncao e Melgaco?
Enige toegestane vermelding Alvarinho met subregio
Warmer en droger door bescherming heuvels
12-14% alcohol, lagere zuurgraad
37
Wat zijn karakteristieken van Tras-os-Montes?
Uiterste noord-oosten; 18.000 hectare; verschillende subregio's en druivenrassen; veel druiven voor Mateus rosé
38
Wat is de beste subregio in de Douro vallei?
Cima Corgo (Vintage/LBV Port, Moscatel do Douro - Favaios)
39
Wat zijn de drie subregio's van de Douro vallei met hun karakteristieken?
Van west naar oost:
Baixa Corgo: 13.500 ha; vruchtbaarst, minst goed
Cima Corgo: 17.000 ha, beste (Vintage/LBV, Moscatel do Douro - Favaios)
Douro Superior: 8000 ha, extreem koud/heet; tafelwijnen
40
Welk deel van de Douro is Port en welk deel tafelwijn?
40% Port, 60% tafelwijn
41
Waarvoor wordt het puntensysteem voor wijngaarden in de Douro gebruikt?
(1) marktwaarde druiven en (2) volume dat voor Port gebruikt mag worden (beneficio)
42
Wat zijn karakteristieken van DOC Bairrada?
Vooral rood, traditioneel van Baga, steeds meer blend met merlot en touriga nacional; kan goed rijpen
Mooiste wit van arinta, maar vooral voor Bairrada Espumante
Veel boeren leveren druiven voor Mateus rosé
43
Karakteristieken van regio DAO?
Hart van Portugal; rivier Dao.
Rood, rosé, wit, mousserend; vooral rood is de moeite waard, met name van touriga nacional; granietbodems; goed rijpingspotentieel
44
Wat is Dao Nobre en wat zijn de eisen?
Prestigewijn uit Dao:
rood \>15% touriga nacional, \>36 mnd rijping
wit \>15% encruzado, \>12 mnd rijping
45
Karakteristieken Beira Interior?
Tussen Dao en Spaanse grens, vooral rood
46
Karakteristieken van Tejo?
NO van Lissabon, 22.000 ha; omslag van kwantiteit naar kwaliteit
Wit meest interessant, van Fernao Pires (aromatisch)
47
Karakteristieken Lisboa?
Vooral IGP; nauwelijks DOP productie
48
Karakteristieken Peninsula de Setúbal?
Grotendeels een grote cooperatie en enkele grote bedrijven
Oorspronkelijk vooral Moscatel de Setúbal
(Ook Setúbal: Vin doux naturel)
Grootste volume: IGP
49
Karakteristieken en ligging Alentejo?
"Oostkant van de Taag" vanuit Lissabon gezien; tussen Taag en Algarve. 1/3 van Portugese vasteland
Warmste wijnstreek van Portugal, bekend om zijn kurk-productie; 22.000 ha wijngaarden
80% IGP; 20% DOP Alentejo
Grootschalige bedrijven met moderne irrigatie en vinificatie
Vooral vol en rijp rood
50
Vergeleken met elders in Europa zijn Portugezen grote wijndrinkers?
Ja met gemiddeld 55 liter per persoon per jaar behoren ze tot de grootste wijndrinkers van Europa
51
Wat was een belangrijke impuls voor de haperende wijn industrie in Portugal?
Toetreding tot de EU in 1986
52
Wat is Matteüs Rosé?
Licht mousserende rosé halfzoet
53
Stelling: het dominante bodemtype op de Portugese eilanden is Vulkanisch van oorsprong
WAAR
54
Stelling: Het klimaat in Portugal is overwegend continentaal
Niet waar
55
Hoeveel autochtone druivenrassen kent Portugal?
±250
56
Wat is het meest aangeplante witte druivenras in Portugal?
Fernao Pires
57
Wat is het meest aangeplante blauwe druivenras in Portugal?
Aragonez (Tempranillo)
58
Welk type wijn wordt het meest geproduceerd in Portugal?
Rood
59
Wat is het verschil tussen Socalcos en Patamares?
Patamares zijn brede terrassen (meerdere rijen). Socalcos zijn traditionele terrassen (1 rij).
60
Stelling: De Moscatel de Setubal is identiek aan de Muscat d’Alexandrie
WAAR
61
Wat voor type wijn is Moscatel do Douro?
Zoete versterkte witte wijn gemaakt van Moscatel Galego Branco muskat de petit grains
62
Hoe lang duurt het fermentatieproces van Port gemiddeld?
48 uur
63
Restsuiker gehaltes in Port variëren tussen:
80-120 gram per liter
64
Wat is het gemiddelde alcoholpercentage van (rode) Port?
19-22%
65
Wat zijn Lagares?
Stenen troggen gebruikt voor het treden van druiven
66
Wat is het generieke verschil tussen een Ruby en een Tawny Port?
Tawny's rijpen op eikenhout Ruby's op de fles
67
Wat is een Colheita?
Port van uitzonderlijke kwaliteit uit een enkel oogstjaar
68
Wat is een Lagrima witte Port?
Het zoetste type (witte) Port (meer dan 130 gram restsuiker)
69
Stelling: Madeira is een versterkte wijn
WAAR
70
Welke productiemethode leidt tot een hogere kwaliteit Madeira?
Canteiro Methode
71
Welk druivenras is geen edel ras voor de productie van Madeira?
Tinta Negra
72
Welk druivenras is gelinkt aan het meest zoete type Madeira?
Malmsey
73
Stelling: Madeira moet jong gedronken worden
Niet waar
74
Wat is de Portugese benaming van wat ze in Spanje Tempranillo noemen?
Aragonez
75
Hoeveel DOP’s zijn er erkend in Portugal?
31
76
Hoeveel procent van de druiven voor een IGP wijn moeten uit de regio komen?
85%
77
Wat betekent de term Garrafeira?
Wijnen met een beduidend langere rijping dan het voorgeschreven minimum
78
Wat is de specialiteit van de sub-regio Lima in Vinho Verde?
Witte wijn van 100% Loureiro
79
Welke sub-regio van Vinho Verde produceert hoge kwaliteit wijnen van Alvarinho?
Moncao e Melgaco
80
Van welk druivenras wordt rode Vinho Verde gemaakt?
Vinhão
81
Welke regio wordt gezien als de bakermat van de Portugese rosé?
Trás-os-Montes
82
Van hoeveel druivenrassen wordt Port verplicht gemaakt?
Meer dan 1 druivenras
83
Wat is Beneficio?
De toegestane productie van Port t.b.v. Marktregulering
84
Welke DOP mag gebruikt worden voor Port?
DOP Porto
85
Wat is het kerngebied voor (kwalitatieve) Port/tafelwijnen in Porto/Douro?
Cima Corgo
86
Stelling: Rode Bairrada moet jong gedronken worden
Niet waar
87
Wat is het belangrijkste druivenras voor de productie van (rode) Bairrada?
Baga
88
Wat is geen sub-regio van Tejo?
Carcavelos
89
Wat is de warmste wijnregio van Portugal?
Alentejo
90
Welk antwoord bevat alleen DOPs uit Lisboa?
Alenquer Carcavelos Colares
91
Waarom komen de meeste wijnen uit de Algarve op de markt onder “Vinho Regional Algarve” in plaats van een van de vier DOP’s?
Meer vrijheid om internationale druivenrassen te gebruiken
92
Wat is het meest aangeplante druivenras op Madeira?
Tinta Negra
93
Stelling: DOP Madireinse mag gebruikt worden voor versterkte wijn
Niet juist
94
Wat zijn currais?
Muurtjes van vulkanisch gesteente gebruikt ter bescherming van de druivenstok
95
Wat wordt er bedoeld met Vinha de Enforcado?
Dit is een traditioneel geleidingssysteem
96
In welk gebied liggen Obidos Alenquer en Arruda?
Lisboa
97
Uit welke druifsoort bestaat een witte wijn van Bucelas voor minimaal 75%?
Arinto
98
Wat maakt de Dao een geschikt wijnbouwgebied ?
Dao krijgt veel verkoeling van de zee
99
In welke jaar na de oogst wordt een vintage-port uiterlijk gebotteld?
3e jaar
100
Welk gebied produceert Port?
Douro
101
Wat is geen druifsoort voor Madeira?
Palomino
102
Wat is op basis van productie de grootste Vinho Regional van Portuga?
Alentejano
103
Wat is de minimale rijpingstijd voor een rode Dao Garrafeira?
30 maanden waarvan 12 op fles
104
In welk gebied valt jaarlijks de meeste neerslag?
Minho
105
Waarom kan het cultiveren van druiven soms lastig zijn in Bairrada?
Omdat er weleens regen valt rond de oogst en Baga laat rijp is
106
In welke DOP is Baga de dominerende druif?
Bairrada
107
Wat is Aguardente?
Dit is de drank waarmee Port wordt versterkt
108
Wat is geen druivensoort om Port mee te maken?
Alfrocheiro
109
Wat is de minimale rijpingstijd van een rode Dao Nobre?
36 maanden
110
Wat is niet waar over de Douro?
Een bekend gebied voor witte Douro wijnen ligt rond het dorpje Sabrosa (Nee Lamego peso de regua en Murca)
111
Welke gebied brengt de druiven met de minste kwaliteit voort?
Baixo Corgo (slechtste) 13.500 Ha
112
Welke omgevingsfactor heeft het meeste invloed op Ribatejo?
De rivier de Taag die dwars door het gebied stroomt
113
Wat is de minimale rijpingstijd van een rode Dao Nobre Garrafeira?
48 maanden waarvan 18 op fles
114
Welke druifsoort kennen de Portugezen als Periquita?
Castelao
115
Welke Madeira is het zoetst
Malvasia (malmsey)
116
Hoe wordt Mencia in Portugal genoemd?
Jaen
117
Welke Madeira rijpt het langste?
Vintage (20 jaar)
118
Wat is de minimale rijpingstijd voor een witte Dao Reserv?
6 maanden
119
Welke druifsoort wordt er bedoeld met Siria?
Roupeiro
120
Wat is een Port-stijl?
Tawny
121
Hoe noemen de Portugezen Tempranillo?
Tinta roriz (en ook Aragonez)
122
Welke kenmerken hebben wijnen die van Baga gemaakt zijn?
Diepe kleur en hoog in tannine
123
Wat voor bodem treffen wij aan in Bairrada?
klei zand en kalksteen
124
In welke plaats laten veel producenten hun Port-wijnen rijpen?
Villa Nova de Gaia
125
Uit welke druifsoort moet een rode wijn van Palmela voor minimaal 67% bestaan?
Castelao
126
In welk gebied geniet Alfrocheiro de beste reputatie?
Dao
127
Hoeveel port wordt er in Nederland gedronken? En hoeveel Portugese wijn?
20 miljoen flessen port
1 miljoen flessen wijn
128
Hoe ziet de bodem van Portugal eruit?
\* geologisch zeer oud (tot 245 miljoen jaar)
\* Meseta
\* leisteen (Douro) + graniet (Vinho Verde en Dao) + vulkanisch (Madeira en Azoren)
129
Waar komt port vandaan?
Douro
130
Welke 3 klimaatinvloeden kan je onderscheiden voor Portugal?
Atlantisch, Mediterraan, Continentaal
131
Welke klimaatkenmerken gelden voor de DOC gebieden bij Lissabon?
\* Bucelas - tamelijk koude winters en gematigde temperaturen in de zomer
\* Colares - ligging aan zee, harde wind, schermen van riet en bos, eilandwijnen
132
Wat zijn eilandwijnen in Portugal?
wijnen van Madeira en de Azoren, die niet in klimaatzones ingedeeld kunnen worden.
133
Noem 9 autochtone witte druivenrassen van Portugal
1. **Alvarinho**: (noordelijke gebieden, Vinho Verde) is een van de belangrijkste witte druivenrassen, kwaliteitswijnen
2. **Antão vaz**: (Alentejo) is een ras dat zeer hittebestendig is, kwaliteitswijnen
3. **Bical**: (in Bairrada), veel zuren, mousserende wijn.
4. **Encruzado**: (belangrijkste druif uit de Dão), hoge kwaliteit. In andere gebieden komen we dit ras nauwelijks tegen.
5. **Fernao Pires**: een van de meest aangeplante witte druivenrassen in Portugal.
6. **Loureiro**: (uitsluitend in het Vinho Verde gebied), jong drinken
7. **Malvasia** **fina** (=boal): heeft diverse variëteiten, de mooiste kwaliteit komt uit het centrale deel en het noorden. In Madeira kennen we dit ras als boal, de zoete versterkte wijn van het eiland.
8. **Moscatel**: (langs de Middellandse Zee), moscatel de setúbal is de bekendste.
9. **Síria**: (binnenland, Beira en Alentejo)
134
Noem het belangrijkste blauwe druivenras van Portugal?
**Touriga nacional**
Rode wijnen met een diepe kleur, fruittonen en intense aroma's
135
Hoe wordt port gevinifieerd?
1. Pluk
2. Wel/niet ontstelen
3. Druiven worden in een ***lagar*** gedaan. Dit is een vierkante vorm van 0,8 meter hoog en als regel een inhoud van 15 pijpen, ongeveer 7500 liter.
4. De eerste fase heet ***corte do lagar*** (snijden van de lagar) de druiven worden geperst door de voeten van mannen. Dit duurt ongeveer 2 uur, de schillen geven veel kleur en smaak aan de most. De tweede fase heet ***pisa livre*** (vrij treden) hierbij wordt er nog 3 uur door de most gelopen.
5. Most laat men een nacht rusten in de ***lagars***. In de ochtend gaat het werk door, afwisselend drie uur treden en 2 uur rust. De rust is belangrijk zodat de gisten de alcoholische fermentatie in gang kunnen zetten. De suikers worden dan omgezet in alcohol. De schilletjes komen aan de oppervlakte en vormen een hoed, de ***manta***.
6. De derde fase is aangebroken: ***trabalhar do lagar*** (bewerken van de lagar). De schillen worden door de most geroerd om nog meer kleur te onttrekken. De wijnmaker controleert het suikergehalte en bepaald wanneer de wijnalcohol toegevoegd moet worden. Als de most ongeveer 5-7% alcohol heeft wordt de wijn afgetapt naar een vat van 550 liter. Hier wordt de aguardente (wijnalcohol) van 77% toegevoegd, het resultaat is een natuurlijke zoete wijn met de volgende kenmerken:
- geconcentreerde kleur met restsuiker van 80-120 gram per liter
- 19-20% alcohol.
136
Hoe is het port**gebied** geclassificeerd?
Portgebied is ingedeeld in zes categorieën.
De eerste of A-classificatie levert de hoogste kwaliteit druiven en de zesde of laagste F-classificatie de minste.
De bepaling van de cat. is ingewikkeld en vindt plaats op basis van een puntensysteem waarbij ligging, opbrengst en snoeiwijze belangrijk zijn.
Jaarlijks wordt door het Casa DO Douro de hoeveelheid oogst vastgesteld die tot port mag worden verwerkt, aan de hand van een puntensysteem. Dit heeft tot gevolg dat een klein deel van de oogst recht heeft op de naam port. Dit deel wordt **beneficio** genoemd.
137
Wat is benificio (port)?
Het jaarlijks door het Casa DO Douro vastgestelde percentage oogst, dat mag worden verwerkt tot port (aan de hand van een puntensysteem).
Dit heeft tot gevolg dat een klein deel van de oogst recht heeft op de naam port. Dit deel wordt **beneficio** genoemd.
138
Wat kan je vertellen over Vino Verde? En wat over Vinhos Maduros?
**Vinho Verde** (groene wijn) heeft niets met de kleur te maken, maar alles met de noodzaak om hem jong te drinken.
Tegenovergestelde is de **Vinhos Maduros** (rijpe wijnen).
139
Hoe worden wijnstokken in de Alto Douro aangeplant?
De wijngaarden liggen op terrassen, ***socalcos*** genaamd, omdat het er zo steil is. Douro heeft een heel ander landschap (ook al ligt het direct naast het Vinho Verde gebied). Het aanplanten van een wijngaard in Alto Douro is een karwei dat moeilijk en kostbaar is door de steile hellingen waarop de stokken verbouwd worden.
140
Van welke geleidingssystemen maakt men gebruik in Portugal?
Portugal heeft een zeer gevarieerd landschap waardoor wijnbouw op verschillende manieren plaatsvindt.
De Atlantische oceaan heeft grote invloed op het Minho en Vinho Verde gebied (noordwesten aan de grens met Spanje). Het is een nat gebied met veel neerslag. Men maakt hier gebruikt van veel verschillende geleidingssystemen.
- **Uveiras** = wijnstok in een boom laten groeien.
- **Arjões** = ijzerdraad aan bomen tot 6 meter daarlangs groeien de wijnstokken.
- **Ramadas** = Wijnstokken worden als het ware als een boog over ruimtes gespannen, als een soort dak. Onder deze ruimtes vindt vaak nog andere landbouw plaats.
- **Bardo** = een soort heg van wijnstokken.
- **Curzeta** = ‘het kruisje’ een geleidingssysteem van aaneengesloten wijnstokken.
141
Welke stijlen port kan je onderscheiden?
**flesgerijpt: Ruby** stijl
Intens rode kleur, jonge fruitige wijn. In deze cat. horen gerangschikt naar kwaliteit:
- **Ruby**
- **Ruby Reserva**
- **Late bottelde vintage (LBV)**, hoge kwaliteit, mengeling ports uit 1 oogstjaar,
- **Vintage** (ruby) uitzonderlijke kwaliteit, 1 oogstjaar, 2 jaar op hout gerijpt
De hoogste kwaliteit, vooral vintage en in mindere mate LBV, kunnen worden bewaard, doordat ze zich in de fles goed ontwikkelen.
**houtgerijpt (geoxideerd): Tawny** stijl
De kleur toont een ontwikkeling van lichtrood tot oranje en doorzichtig. De aroma's doen denken aan gedroogde vruchten en hout. Rijpere tonen. In deze cat. horen gerangschikt naar kwaliteit:
- **Tawny**
- **Tawny Reserva**
- **Old Tawny** met leeftijdaanduiding (10 - 40)
- **Colheita** (hoge kwaliteit, 1 oogstjaar, colheita = oogst)
**Branco (wit): Witte port**
presenteert zich in verschillende stijlen.
142
Hoe worden de verschillende typen port geëtiketterd? En wat houden die benamingen in?
\* **Vintage** (RUBY) = een wijn van *hoge kwaliteit*, afkomstig de *beste wijngaarden* en van *1 oogstjaar*. Hij moet tussen het 2e en 3e jaar *ongefilterd* gebotteld worden. Door veroudering op de fles wordt hij zacht en en elegant. Na enige jaren rijping op de fles krijgt de wijn gebrande aroma's.
\* **L.B.V.** (RUBY) = een wijn van uitzonderlijke kwaliteit, afkomstig van een oogstjaar. Het gaat om een portwijn die niet als Vintage is erkend, maar die zich op vat uitstekend blijkt te ontwikkelen. Hij moet tussen het 4e en 6e jaar gebotteld worden. Vaak minder vol dan een vintage uit hetzelfde jaar. Binnen deze classificatie is er ook de ‘envelhecido em garrafa’, wijn moet minimaal 3 jaar op de fles gerijpt zijn en wordt er een depot gevormd.
\* **Crusted** (RUBY) = blend van meerdere oogsten, heeft depot
\* **Colheita** (TAWNY) = een wijn van uitzonderlijke kwaliteit, afkomstig van *1 oogstjaar*. Hij rijpt op hout en heeft een rijping van minimaal 7 jaar. Lichtbruine kleur met gebrande aroma's.
\* **Old Tawny** = Dit is een port met leeftijdaanduiding van 10 - 40 jaar oud. Het is een wijn samengesteld uit wijnen van *verschillende oogstjaren*. Het etiket moet corresponderen met de gemiddelde leeftijd waaruit hij is samengesteld.
\* **Reserva - Reserva Ruby - Reserva Tawny** = Ruby (2 jaar) of Tawny (minimale houtrijping van 7 jaar).
\* **Single Quinta** = druiven van 1 wijngoed
**Rosé Port - White Reserve** (Branco Reserva) = witte port met een minimale houtrijping van 7 jaar.
143
Vinificatie van Madeira (2 soorten)
Twee verschillende productiemethodes:
**1. Estufa** (broeikas)
Hierbij wordt de wijn opgeslagen in rvs en met verwarmingselementen langzaam verwarmd tot 45-50 graden in een periode van 3-5 maanden, op deze manier vindt de veroudering sneller plaats. De "Vinho de estufagem" mag pas 12 mnd na de estufagem op de markt komen maar nooit voor 31 okt van het tweede jaar na de oogst.
**2. Canteiro** (schraag)
Vaatjes met wijn (casco's) worden op twee balken boven de vloer geplaatst. De periode van verwarming en afkoeling van de wijn duurt 6 maanden. Dit systeem is een kostbare methode. Risico's op oxidatie en azijnsteek zijn groter, daarnaast is er meer verdamping. De "Vinho de canteiro" is pas geschikt voor botteling of export 36 maanden na de laatste toevoeging van alcohol.
144
Welke aanduidingen hebben betrekking op de ouderdom van Madeira?
- **Vintage, Garrafeira** of **Frasqueira** moet 20 jaar in hout en 24 maanden op fles ouderen
- **Reserva Velha**: 5 jaar
- **Colheita**: 7 jaar
- **Muito** **Velho**: 10 jaar
- **Seleccionado**: 36 maanden
- **Solera**: De botteling kan pas na 5 jaar in casco's (wijnvaatjes) plaatsvinden. verhitting via *canteiro*-methode. zeer exclusief.
145
Waarom wordt madeira staand gelagerd?
Madeira wordt op fles staande gelagerd vanwege de **hoge aciditeit**. Het zuurgehalte zou de kurk snel doen beschadigen.
146
Waar komt madeira vandaan?
Madeira is net als port een versterkte wijn en is afkomstig van het gelijknamige eiland dat ligt in de Atlantische Oceaan. Belangrijkste productiegebieden zijn:
- Campanario
- Porto Do Prago
- Estreito
- Camara do Lobos
147
Welke 5 soorten madeira (genoemd naar de soort druiven) zijn er?
- **Sercial**
Noorden, droogste wijn, amberkleurig, sinaasappel.
- **Verdelho**
Noorden, minder droog dan Sercial, amberkleurig/geelachtig, amandelsmaak
- **Terrantez**
Eerder geoogst dan de andere druivenrassen, halfdroog of halfzoet
- **Boal** of Bual
Zuiden, op een na zoetste madeira en veel aroma/smaak
- **Malmsey** of Malvasia
Zuiden, zoet en heel aromatisch, \>60g/l
148
Portugal: Minho of Vinho Verde
\* het meest noordelijk gelegen wijnbouwgebied van Portugal. Het grenst aan Spanje aan de Rias Baixas.
\* Provincie Minho is het **meest regenachtige gebied** van Portugal.
\* Belangrijkste DOC's
DOC Vinho Verde, rood en wit,
DOC Vinho Verde Espumante + DOC Vinho Verde Alvarinho Espumante. (9 mnd lagering verplicht = heel Portugal)
\* Witte druivenras = Loureiro / Alvarinho
\* Rode wijn is wrang en soms wreed zuur en vooral bestemd voor Brazilië, witte wijn is een frisse lichte wijn, sprankelend en laag in alcohol met 8-10%.
149
Portugal: Trás-os-Montes
Belangrijkste gebied zijn de wijngaarden ten noorden van de Douro vallei die de druiven leveren voor de **Mateus rosé**. Hier leven meer ezels dan mensen. Het is een onherbergzaam gebied in het uiterste noordoosten van Portugal. Wijnbouw is niet eenvoudig door het extreme klimaat.
150
Douro
Bij Douro denkt men gelijk aan **port**, toch maakt dit maar 40% van de productie uit. Bekend gebied voor witte wijn ligt rond **Lamego** en **Ruega**. Er wordt in dit gebied een kleine hoeveelheid Moscatel aangeplant dat recht heeft op **DOC Moscatel do Douro**. Deze wijn heeft een verplichte lagering van **18 mnd**.
151
Bairrada
bodem
soort wijn
belangrijkste druivenras
bekend om zijn .. wijnen
In Bairrada, waar veel klei, zand en kalk voorkomt, wordt veel **rode** wijn gemaakt. DOC is zowel voor rood, wit en mousserende wijn. Het gebied ligt ten zuiden van Porto. De rode wijnen zijn vooral krachtig met een diep rode kleur die uitstekend kunnen ouderen.
Het **belangrijkste blauwe druivenras** in dit gebied is de **baga**, dit ras geldt als een van de **meest tanninerijke ter wereld**. Verplichte tijd van flesrijping voor de Bairrada is voor jonge wijn, ofwel clarete, 8 mnd en voor normale DOC Bairrada 12 mnd.
De witte wijnen uit dit gebied zijn ook stevig, daarnaast heeft dit gebied een grote reputatie wat betreft **mousserende** wijnen.
152
Dao en Beiras, kwaliteitsindeling
De grote wijngebieden Dao en Beiras liggen in Beira Alta, het hart van Portugal, ten oosten van Bairrada. Bodem bestaat voornamelijk uit graniet, door de ligging tussen het omsloten gebergte is er een ideaal klimaat.
Kwaliteitsindeling:
1. **Dao novo/Jovem**; jonge wijn 6 mnd na de oogst verkrijgbaar
2. **Dao clarete**; wijn die **geen houtopvoeding** heeft gehad, lagering op rvs.
3. **Dao Garrafeira**; Rood = 36 mnd waarvan 24 + 12 op fles. Wit = 18 mnd waarvan 8 op fles.
4. **Dao Reserva** Rood = 24 **mnd** op hout en Wit = 12 mnd op hout
5. **Dao Nobre** Rood = 15% touriga en **36 mnd** hout. Wit = 15% encruzado en 12 mnd hout
6. **Dao Nobre Garrafeira** Rood = **48 mnd** hout waarvan 18 op fles. Wit = 18 mnd hout en 9 op fles
153
Ribatejo
De kwaliteit van de witte wijnen en met name de wijnen die van de **fernão-pires** druif zijn het meest interessant.
154
Lisboa (Voorheen Estremadura)
Hier komen nog steeds makkelijk drinkbare rode en witte wijnen vandaan die in z.g. **garrafoes** ofwel flessen met een inhoud van **5 liter** hun weg vinden naar de restaurants. Aantal gebieden hebben een DOC status.
155
Bucelas
Dit kleine gebied ligt zo’n 25 km ten noorden van Lissabon. Men produceert hier uitsluitend **witte DOC Bucelas** die voor tenminste 75% van de **arinto** druif afkomstig moet zijn.
156
Mag port van 1 druivenras gemaakt zijn? en DOP Douro?
Neen, voor de productie van port (DOP port) en DOP Douro zijn tientallen druivenrassen toegestaan, waarvan 29 aanbevolen.
DOP Douro mag wel van 1 druivenras gemaakt zijn.
157
Hoe groot is het percentage van de portproductie ten opzichte van de wijnproductie in de Douro?
40% port - 60% tafelwijn
158
Colares
Het kleine gebied Colares met een DOC is bekend door de z.g. **Ramisco-stokken**. Deze zijn aangeplant in diepe gaten in het duingebied ten westen van Lissabon, ze beschermen de druiven tegen de koele wind uit zee.
\* De rode wijn moet voor 80% gemaakt zijn van ramisco, waardoor de wijn veel tannine bevat.
\* De witte wijn moet voor tenminste 80% van malvasiadruiven afkomstig zijn.
159
Peninsula de Setubal
In het verleden was dit gebied voornamelijk bekend om de productie van zoete muskaatwijn: **Moscatel de Setubal**. Deze wijn, die als **vin doux naturel** wordt gemaakt, kan uitstekend oud worden. De traditionele aanduiding Moscatel de Setubal en Moscatel Roxo zijn gereserveerd voor de wijnen met DOC Setubal. Voor beide is minimale verplichte rijping 24 mnd.
- **Setubal** = moscatel d'Alexandrië, gouden kleur, amber, honing, dadels en sinaasappel. Vaak worden na de vergisting in de cuve verse en licht gekneusde druiven toegevoegd om te macereren. Dit geeft een fruitige smaak aan de wijn.
- **Roxo** = moscatel roxo, rozerood, productie is beperkt, droger en complexer, heeft bewaarpotentieel.
160
Waarom is Alentejo vooral bekend?
Alentejo is vooral bekend als **grootste kurkproducent** in de wereld. Warm en droog klimaat, irrigatie nodig.
161
Algarve
Algarve ligt in het uiterste zuiden van Portugal. De wijnen uit dit gebied zijn stevig, hebben een hoog alcoholpercentage en lage zuren. Het gebied kent 4 DOC's:
Lagoa
Lagos
Portimao
Tavira.
162
Wetgeving in Portugal
De wetgeving is vergelijkbaar met veel andere landen. Onderstaand van laag naar hoog:
- Vinho (Vinho de Portugal) = tafelwijn
- Indicaçao Geográfica Protegida = IGP
- Denominaçao de Origem Controlada (DOC) of Denominaçao de Origem Protegida (DOP)
163
Hoeveel DOP's heeft Portugal?
31
164
Wat zijn enkele aanvullende kwaliteits-categorieën voor Portugese wijn (naast DOP)?
Colheita Seleccionada, (Grande) Escolha, Garrafeira, (Grande) Reserva - Vermelding oogstjaar verplicht
Colheita Seleccionada - hoger natuurlijk alcoholpercentage
(Grande) Escolha - hoger natuurlijk alcoholpercentage
(Grande) Reserva - hoger natuurlijk alcoholpercentage
Garrafeira - heeft een beduidend langere rijping dan voorgeschreven
Colheita Tardia - late oogst
Quinta - gemaakt van druiven van 1 wijngoed
165
Wat is er opvallend aan Portugese wijnen?
Vaak gemaakt van inheemse druiven die men buiten Portugal niet aantreft. Bijna elke streek heeft unieke druivenrassen.
166
Waar wordt Portugese wijn het meest gedronken?
In Portugal zelf, 55 liter per jaar per persoon.
167
Welke landen zijn de grootste afnemers van Portugese wijn?
1. Angola 2. Frankrijk 3. Groot-Brittannië 4. VS 5. Spanje 6. Brazilië 7. Duitsland
168
Waarom had Portugal al vroeg succes als wijn producerend land?
Overzeese handel (met Engelsen).
169
Wanneer trad Portugal toe tot de EU?
1986 en die toetreding tot de EU had een einde van de monopoliepositie van coöperaties en porthandelaren tot gevolg.
170
Wat is Mateus Rosé?
Een commerciële halfzoete, licht mousserende rosé, bedacht in 1942 (dieptepunt portexport). Wereldwijd succes (1978 40% export). Later ook concurrent Lancers (succesvol in de VS).
171
Wat is een belangrijke verklaring voor het verschil in wijnstijlen in Portugal?
De klimaatverschillen:
Minho - koel en nat
Oosten - continentaal karakter
Zuiden - veel zon, maar verkoelende invloed van de Atlantische Oceaan
Maar ook de aanwezigheid van bergen, rivieren en bossen speelt een rol.
172
Hoeveel inheemse druivenrassen heeft men in Portugal geteld?
248 vroeger veel field blends, nu soms nog
173
Wat is het meest aangeplante witte druivenras in Portugal?
Fernão Pires levert lichte en fruitige wijnen die een beetje aan muscat doen denken
174
Welke percentages witte en blauwe druiven worden er in Portugal aangeplant?
33% wit 66% rood
175
Welk blauwe druivenras is het meest aangeplant in Portugal?
Aragonez (tempranillo)
176
Welk blauwe druivenras is het belangrijkst in Portugal en waarom?
Touriga nacional
wijnen met een diepe kleur en krachtige smaak
hoge kwaliteit
belangrijk in blends
177
Hoe groot is het wijngaardareaal in Portugal?
220.000 ha
6,2 miljoen hl wijn
700 miljoen euro export
178
Wat zijn socalcos?
En wat zijn patamares?
socalcos = traditionele smalle terrassen
patamares = brede terrassen die de contouren van de berg volgen
179
Welke vinificatietechnieken worden in Portugal gaandeweg meer toegepast?
**keldertechnieken**: temperatuurcontrole en zachte persing, hygiëne, RVS en nieuw hout.
Nog steeds veel blends
180
Wat is essentieel bij de vinificatie van port en waarom?
Een **snelle extractie van kleur en tannine**, omdat de gistingsperiode maar 48 uur duurt.
Als ongeveer de helft van de suikers is omgezet in alcohol wordt de gisting beëindigd door toevoeging van aguardente 77%.
Hoeveelheid restzoet: 80 - 120 g/l
181
Hoe hoog is het uiteindelijke alcoholpercentage van port?
19-22%
182
Wat zijn lagares?
lage stenen troggen, meestal van graniet, waarin de druiven voor port worden getreden en gefermenteerd
183
Wat zijn pipes of pipas?
grote vaten van 550-600 liter waarin tawny port rijpt.
184
Wat is een autovinificador?
een fermentatiesysteem waarbij door koolzuurgas de fermenterende most over de hoed wordt gesproeid.
185
Wat zijn robotic lagares?
een automatische wijze van het treden van druiven dmv persing met grote stempels.
186
Hoe vaak wordt een oogst als vintage port gedeclareerd?
Ongeveer 3x per decennium.
187
Hoeveel jaartallen staan er op een LBV port?
1. het oogstjaar
2. het jaar van botteling
188
Welk land dronk al vroeg madeira? Wanneer
17e eeuw was madeira al populair in het jonge Amerika (kolonisatie).
In 1776 werd bij de ondertekening van de declaration of independance al getoat met een glaasje madeira.
189
Wat zijn Quinta's en hoe zit het daarmee?
Het zijn landgoederen die populair waren bij Britse handelaren. In de loop der jaren gingen deze handelaren steeds meer taken overnemen van kleine, individuele producenten. Daardoor konden de handelaren eigen merken ontwikkelen door wijnen van verschillende wijngaarden te mengen. De gisting vond plaats in hun eigen kelders in Vila Nova de Gaia.
190
Wanneer werd Mateus Rosé ontwikkeld?
In 1942 toen de portexport een dieptepunt bereikte. Het was bedoeld als merkwijn om naar Brazilië te exporteren. Halfzoete, licht parelende rosé in een Bocksbeutel. De druiven komen uit Bairrada.
Rivaal is Lancers (1944) ook uit Portugal, DO Setubal
191
1. Wat zijn *uveiras* of *enforcado*?
2. En *ramadas* of *latadas*?
1. Het traditionele geleidingssyteem uit Minho, waar het veel regent: Druivenranken in een boom laten groeien.
2. pergola-methode met horizontale latwerken.
192
Noem 10 **rode** autochtone druivenrassen in Portugal
1. Arragonez (tempranillo)
2. Touriga franca
3. Castelão
4. Trincadeira
5. Baga
6. Syrah
7. Alicante bouschet
8. Tinta Barroca
9. Vinhão
193
Waarom is het niet meer verplicht om port in Vila Nova de Gaia op te voeden?
Door betere keldertechnieken kan dit nu ook elders.
194
Waarom moet een vintage port gedecanteerd worden en waarom binnen 2 à 3 dagen uitgeschonken?
Vintage port wordt **ongefilterd** gebotteld en heeft veel depot. Hij moet snel gedronken worden, omdat hij door **oxidatie** snel zijn fruitigheid verliest.
195
Hoekomt het dat alle madeira's een hoge zuurgraad hebben?
1. door de bodem van vulkanische oorsprong
2. door het minder warme klimaat rijpen de druiven minder goed.
196
Waarom is solera-madeira zeer exclusief?
Basiswijn uit 1 oogstjaar.
1 druivenras
Er mag elk jaar 10% jonge wijn van hetzelfde druivenras toegevoegd worden tot een maximum van 10 keer.
De botteling kan pas na 5 jaar in casco's (wijnvaatjes) plaatsvinden.
verhitting alleen via canteiro-methode
197
Welke Portugese druif is een teinturier?
Vinhão, wordt genoemd onder de blauwe druivenrassen
198
Welke port wordt na 3 jaar gebotteld?
Gewone Ruby en Tawny
199
Welke port wordt na 7 jaar gebotteld?
Tawny Reserva en Colheita (1 oogstjaar)
200
Hoe lang rijpt Old Tawny?
10, 20, 30 jaar of meer en kan samengesteld zijn uit meerdere jaren. Gemiddelde leeftijd wordt vermeld.
201
Waarom staat er bij veel port geen oogstjaar op het etiket vermeld?
Omdat veel ports blends zijn uit verschillende oogstjaren en uit meerdere wijngaarden.
202
Hoe lang rijpt Vintage port op hout?
2 jaar
203
Bij welke porttypen is vermelding van het oogstjaar verplicht?
Vintage, Late Bottled Vintage en Colheita.
204
Welke port wordt gebotteld tussen de 4 en 6 jaar na de oogst?
LBV
