19 Spanje Flashcards
Hoe groot is het wijngaardareaal van Spanje?
950.000 ha en qua volume derde land na Italië en Frankrijk
Wat is het grootste wijnbouwgebied in Spanje?
Castilla-La Mancha: bijna de helft van het totaal van 950.000
Welke eilandengroepen zijn belangrijk voor de wijnbouw in Spanje? Waarom?
De Balearen (Middellandse Zee, Mallorca) en de Canarische eilanden (Atlantische oceaan, Tenerife). Ze hebben een oude wijnbouwcultuur.
Waar is gek genoeg het wijngaardareaal toegenomen, waar het overal elders in Spanje is afgenomen dankzij rooiprogramma’s?
La Rioja en País Vasco (Baskenland)
Waardoor is de gemiddelde productie in Spanje per ha laag?
- Door het droge, warme klimaat
- Door de traditionele wijze waarop wijngaarden ingericht zijn.
Is Spanje een import of exportland?
Export, het is met 2,2 miljoen liter de grootste exporteur ter wereld. Grootste afnemer is Frankrijk.
Geschiedenis wijnland Spanje
Phoeniciërs 1100 vC: brachten wijn
Romeinen Moren, 8e tot 15e eeuw: neergang 17e eeuw
Britten en Nederlanders Jerez 1932
dictatuur Franco: neergang
1986 lid EU: geweldige impuls
Hoe ziet het Spaanse wijnlandschap eruit?
Vooral bergachtig, het grootste deel ligt meer dan 200m boven de zeespiegel. Er lopen bergruggen van het noordwesten tot aan het zuidoosten. Er is in het midden van het land een uitgestrekte hoogvlakte, de Meseta.
Wat zijn de belangrijkste 6 rivieren in Spanje?
De Duero, Ebro, Taag (Tajo), Miño, Guardiana en Guadalquivir
Wat is er bijzonder aan de rivier de Ebro?
het is de enige grote rivier in spanje die naar de Middellandse Zee stroomt.
Wat zijn de 6 bekendste wijngebieden in Spanje en hoe zijn hun bodemtypen?
- Rias Baixas: graniet en klei
- Priorato: leisteen en kwarts (llicorella)
- Ribero de Duero: kalkhoudende bodems
- Rioja: zand, kalksteen en klei
- Jerez: albariza, zeer kalkrijk
- Canarische eilanden: vulkanische as
Tussen welke graden ligt Spanje?
tussen 36º en 43º NB
Wat is het klimaat in Spanje in 4 zones?
Meseta: voornamelijk continentaal met hete zomers en koude winters. Wijnbouw met behoud van goede zuren toch mogelijk door hoogte.
Galicië: koel en nat
Levante: mediterraan
Andalusië: woestijnachtig
In welke wijnbouwgebieden in Spanje ontmoeten 2 of 3 klimaatzones elkaar?
Rioja, Navarra, Aragón (continentaal, maar regens uit het westen)
Jerez en Murcia (zachte zeebries tempert hitte)
Wat zijn de 10 belangrijkste WITTE druivenrassen in Spanje?
- Airén
- Macabeo
- Cayetana blanca
- Verdejo
- Palomino
- Moscatel de Alejandria
- Xarello
- Palomino fino
- Pedro Ximénez
- Parrellada
Kenmerken airén
vooral voor distillatie, moderne vinificatietechnieken kunnen interessante Airéns opleveren
Kenmerken albariño
bekendste druivenras van Rias Baixas
frisse minerale wijnen met een goede zuurgraad en vaak licht geparfumeerd (bloemig, steenfruit)
Kenmerken macabeo
viura groeit vooral in het noorden en moet op tijd geoogst worden voor behoud zuren.
basisras voor Cava
Kenmerken palomino fino
sherrydruif, dikke schil
Kenmerken verdejo
DO Rueda
hoog zuurgehalte,
aromatisch en fris
citrus, appel, peer, meloen en perzik en groene tonen (gras, peper, buxus, rabarber)
Kenmerken xarello
vooral voor Cava goede zuren
Wat is het belangrijkste blauwe druivenras van Spanje?
Tempranillo
Kenmerken bobal
- aanplant midden en zuidoost Spanje
- geeft wijnen met veel kleur en alcohol,
- goed te assembleren met tempranillo
Kenmerken cariñena (samsó)
- rijpt laat,
- gevoelig voor meeldauw dus warm, droog klimaat geschikt
- wijnen met goede zuren, kleur en tannine
- blendpartner voor Priorato
Kenmerken Garnacha tinta (grenache noir)
- komt overal in Spanje voor, behalve in het diepe zuiden
- niet veel kleur
- werkpaard
- doet het goed in Priorato
- in Navarra is het een basisras voor rosé
Kenmerken garnacha tintorea
- kruising garnacha/petit bouschet
- teinturier (rood vruchtvlees)
- midden-Spanje en Levante
Kenmerken mencía
- elegante aromatische wijnen
- Bierzo (Castillië en León), Ribeira Sacra en Valdeorras (Galicië)
Kenmerken monastrell (mourvèdre)
- tanninerijke, krachtige wijnen
- Levante
Kenmerken tempranillo
- meest aangeplante druivenras in Spanje
- vroege rijping, korte rijpingscyclus
- hoger gelegen wijngaarden geschikter vanwege verschil dag- en nachttemperatuur
- Rioja
- aroma’s: aardbei, pruim, tabak, leer en kruidig
- tempranillo blanco -> witte Rioja
Wat zijn de 10 belangrijkste RODE druivenrassen in Spanje?
- Tempranillo
- Bobal
- Garnacha Tinto
- Monastrell
- Garnacha Tintorera
- cab sauv
- syrah
- merlot
- mencía
- mazuelo
Snoeimethodes in Spanje?
- steeds vaker guyot via draadgeleiding (en spaldera)
- druppelirrigatie (1/3 alle wijngaarden)
Wat is een opvallend kenmerk van veel Spaanse wijngaarden? Hoe komt dat?
De lage plantdichtheid, vanwege een extreem droge bodem.
Wat zijn de oude vinificatietechnieken van Spanje?
En wat zijn de modernere vinificatietechnieken?
Oud:
amforen,
jarenlange houtlagering op Amerikaans eiken (nadrukkelijk houtaroma),
oxidatieve dan wel gemaderiseerde witte wijnen
Modern: de doordrinkbaarheid is toegenomen door kortere houtrijping op Frans eiken
Wat zijn 3 belangrijke trends bij de vinificatie van witte wijnen in Spanje?
- een koude inweking van de schillen, waardoor meer aroma’s en meer structuur
- gebruik van wilde gisten
- rijping sur lie voor positief effect op geur, smaak, structuur en frisheid
Wat kan je zeggen van Cava?
- eigen DO
- methode traditionelle
- door rijp fruit vaak geen hoge dosage nodig
- rijping sur lie minimaal 9 maanden
- wit en rosé
- druivenrassen macabeo, xarello
Verschillen sherry fino en oloroso
fino = de fijnste, van de beste albarizo bodems, alcoholgehalte 15%
oloroso = geuriger en robuuster van ook zwaardere kleibodems, geen florrijping door hoger 17-18% alcoholgehalte
Wat is flor?
Flor is een laag gistcellen, die zich in sherrygebied van nature vormt op de basiswijn. Daardoor komt er geen zuurstof bij de wijn. Verantwoordelijk voor aroma’s van amandel en bloemen.
Wat is het solera-systeem?
Vaten die in 3 tot 5 niveaus op elkaar zijn gestapeld. De onderste laag bevat de oudste wijn. Die vaten worden bijgevuld met jongere wijn uit laag daarboven.
Waarom hebben sherry’s vaak geen jaartalaanduiding?
Door solerasysteem lopen verschillende jaartallen in elkaar over.
Kenmerken Fino sherry
- alcoholgehalte 15%
- een van ‘s werelds droogste witte wijnen
- strogeel
- gist, rijpe appel, amandel en gedroogd fruit
Wat is saca?
Het gedeelte dat uit de solera wordt gehaald om te worden gebotteld.
Kenmerken Manzanilla sherry?
Manzanillo sherry is hetzelfde als fino, het wordt alleen in een andere plaats gebotteld.
- droogst
- gist, amandelen, kamille
Kenmerken Amontillado
- Wanneer bij het bottelen van een oude fino of manzanillo blijkt dat de florlaag verdwenen is, wordt de manzanillo een amontillado
- 7 à 8 jaar rijping, - donkerder
- 16 - 22% alcohol
- stuivende florgeur, hazelnoten, koffie en tabak
Kenmerken Palo Cortado sherry
- zeldzame sherry
- kortere rijping met flor dan amontillado
- krachtiger uitgesproken smaak
Kenmerken Oloroso sherry
- sherry zonder florrijping!
- 17-19% alcohol
- walnoten, karamel, rogge, gedroogde vijgen
- max 5g/l restsuiker
Kenmerken Medium sherry
Medium sherry is:
- gemengde wijn van droge Jerezwijn fino/amontillado met een natuurlijk zoete sherry (PX) en/of geconcentreerd druivensap
- max 115 g/l restsuiker
Kenmerken Cream sherry
Cream Sherry is:
- gemengde Jerezwijn met als basis een oloroso en PX
- max 115 g/l restsuiker
Kenmerken Pedro Ximènez (PX)
Pedro Ximènez (PX) is:
- ongemengde natuurlijk zoete sherry van ingedroogde pedro ximènez druiven
- 400 tot 500 g/l restsuiker
Kenmerken Moscatel sherry
- natuurlijk zoete sherry van moscateldruiven
Wat zijn de 4 kwaliteitsniveaus van Spaanse wijn (piramide)?
Vino (Vino de España)
Indicaciõn Geografica Protegida (IGP)
Vino de Calidad con Indicaciõn Geografica (VC)
Denomination de Origen Protegida (DOP) :
- 2x Denomination de Origen Calificada (DOCa)
Wat is de piramide voor minimale houtrijping in Spanje?
WIT
* Joven (jong, 0-6 mnd houtopvoeding, meestal niet - 12 mnd kelder)
* Crianza wit/rosé (6 mnd - 12 mnd kelder)
* Reserva wit/rosé) (6 mnd - 24 mnd kelder)
* Gran Reserva wit/rosé (6 mnd -48 mnd kelder)
ROOD
* Joven (jong, 0-6 mnd houtopvoeding, meestal niet - 12 mnd kelder)
* Crianza rood (6 mnd - 24 mnd kelder)
* Reserva rood (12 mnd - 36 mnd kelder)
* Gran Reserva rood (18 mnd - 60 mnd kelder)
DO Cava loopt door welke 7 wijnregio’s?
- Aragón
- Catalonië
- Extremadura
- Rioja
- Navarra
- País Vasco
- Valencia
Wat zijn de meest gangbare druivenrassen voor Cava
macabeo, xarello, parellada, chardonnay, malvasia, garnacha tinta, trepat, pinot noir, monastrell
Wat is er vreemd aan de DO Cava en anders dan bij andere DO’s?
Het is geen specifieke geografische denominacion, maar loopt door verschillende regio’s.
Wat is Corpinnat?
Een mousserende wijn van een aantal producenten uit de Penedès die hebben gebroken met de DO Cava.
Hoe verlopen de smaaktypes van DO Cava op basis van restsuikers?
Brut Nature (0-3 g/l)
Extra Brut (0-6)
Brut (0-12g)
Extra Seco (12-17 g/l)
Seco (17-32 g/l)
Semi-seco (32-50 g/l)
Dulce (>50 g/l)
Wat is Vino de Pago (DO Pago)?
Vino de Pago is een nieuwe categorie in Spanje die verleend kan worden aan prestigieuze wijnen van één wijngaard, perceel of wijngoed.
Wijngaarden liggen vaak niet binnen een bestaande DO. Producenten mogen hun wijnen alleen maken van eigen druiven.
Voorbeelden van DOPs waar vermelding van het terroir gereguleerd is zijn: Cava, Rioja, Priorato en Bierzo (dat zijn geen vino de pago’s)
DO Rias Baixas (kenmerken)
- nat klimaat
- albariño (monocépages)
- belangrijkste subzone (van 5) Val do Sainés
- een van de belangrijkste gebieden van Spanje voor witte wijn
DOCa Rioja
3 subzones
klimaat
druiven
- stroomgebied van de Ebro
- 3 subzones:
1. Rioja Alta (kalkrijke ijzerhoudende klei, kracht en body),
2. Rioja Alavesa (kalkhoudende klei, verfijnd)
3. Rioja Oriental (alluviaal, mindere Rioja’s) - korte hete zomer, lange warme herfst
- 75% rood
- tempranillo, garnacha tinta, graciano, marzuela
- WIT: viura, malvasia riojana, garnacha blanca (houtopvoeding
- verplichte houtopvoeding (Joven = Genérico)
Wat is het verschil tussen modernere rioja’s en traditionele rioja’s?
Modern: fruitiger, subtieler hout
Traditioneel: voller en zwoeler met Amerikaans eiken
Wat is sinds 2017 de nieuwe Rioja classificatie?
Rioja (generiek)
Zona (uit 1 v/d 3 zones)
Pueblo/Municipio (dorp, gemeente)
Viñedos Singulares (specifieke wijngaard)
DO Navarra
- voorheen koninkrijk waar ook Bordeaux toe behoorde.
- 60% rood, 30% rosé
staat bekend om rood en rosé van tempranillo, garnacha tinta
Wat is een Catalyud Superior?
Een rode wijn van minimaal 85% garnacha tinta van stokken van minstens 50 jaar oud.
Welke grote wijnproducent heeft Catalonië als kwaliteitsgebied omhoog gestuwd?
Torres
Hoeveel DOP’s telt Catalonië?
11 waarvan Priorato en Penédes het belangrijkst zijn.
DO Penédes
- Catalonië
- Cava
- Torres
DOCa Priorato
- Catalonië
- kloosters, priorij
- top van de Spaanse wijnen
- late oogst
- struiken en vaso (Guyoy, Royat)
- Cariñena en garnacha tinta - tempranillo, cab sauv, cab franc, merlot en syrah
- ook wit: garnacha blanca, macabeo, px, chenin blanc, moscatel
Wat is een van de oudste herkomstgebieden van Spanje?
DO Tarragona
DO Bierzo
- Castilië en León
- bushvines
- oude wijngaarden
- gematigd klimaat
- mencia
Wat zijn de belangrijkste 3 DOP’s van Castilië en León?
DO Bierzo, DO Ribera del Duero, DO Rueda
DO Rueda
- witte wijn
- verdejo, sauv blanc, viura, palomino
- draadgeleiding
- kiezelstenen
- fris en fruitig wit dat soms wat krachtiger is dankzij sur lie rijping
- er wordt ook rood gemaakt (tempranillo, garnacha, cab sauv, merlot)
- er zijn wel 10 soorten Rueda wijn (Rueda Rosado, Espumoso etc)
DO Ribera del Duero
- Pingus, Vega Sicilia Unico
- 120 km wijngaarden aan weerszijden van de rivier
- droog continentaal klimaat met hete zomers en ijskoude winters (behoud van zuren)
- rode wijn, beetje rosé (geen wit)
- tinta del país/tinto fino (regionale kloon van tempranillo)