اندومتریوز Flashcards
تعریف اندومتریوز.؟
وجود غدد پ استرومای اندومتر در خارج از رحم
اندومتریوز در چه افرادی بیشتر دیده میشه ؟
خانم های سنین باروری و خصوصا خانم هایی که هرگز بچه‌دار نشده اند
خانم هایی که بستگان درجه اول انها مبتلا بوده اند
شایعترین محل اندومتریوز ؟
تخمدان ( معمولا ۲ طرفه )
- سایر محل ها : بن بست دوگلاس ، کول دوساک خلفی ، لیگامان گرد ، لوله فالوپ و کولون سیگمویید
ظاهر ماکروسکوپیک ضایعات اندومتریوز ؟
سفید و شفاف کوچک
ضایعات به زنگ قرمز تیره( شبیه شاتوت ) یا قهوه‌ای (شبیه باروت سوخته - powder burn )
ضایعات پر از مایع قرمز تیره یا قهوه‌ای ( کیست شکلاتی )
برجستگی گنبدی به رنگ فرمز تیره یا آبی ( حتی تا ۱۰-۱۵ سانتی متر )
علایم اندومتریوز با سایز ضایعه همخوانی دارد ؟
خیر ( ممکنه سایز خیلییی بزرگ هیچ علامتی نداشته باشع )
- عمق تهاجم در مقایسه با تعداد و وسعت ضایعات ارتباط بیشتری با درد و علایم دارد
علایم اندومتریوز ؟
اغلب بدون علامت
علایم کلاسیک : دیس پارونی و دیسمنوره پیشرونده
درد لگنی مزمن ( chronic pelvic pain )
ناباروری ( به دلیل اسکار و چسبندگی و تغییر شکل لوله )
در اکثر موارد حین جراحی برای مشکلات دیگر شناسایی میشه
* گاهی به دلیل پارگی یا تورشن اندومتریوما با شکم حاد مراجعه میکند
علت ناباروری در اندومتریوز ؟
اسکار و چسبندگی و تغییر شکل لوله
* در اندومتریوز جزئی نامشخصه
علایم اندمتریوز روده‌ای ؟
خونریزی رکتال ، اجابت مزاج دردناک ( Dyschezia )
علایم اندمتریوز مثانه یا حالب ؟
هماچوری و علایم ادراری
علت دیسمنوره‌ای که به قرص ضدبارداری یا NSAID باسخ نمیده ؟
احتمالا اندومتریوز
تشخیص اندومتریوز ؟
معمولا بالینی . مشاهده ضایعات حین جراحی تشخیص رو مطرح میکنه ولی باید حتما بیوپسی و تایید هیستولوژیک بشه
- برای تایید هایستولوژیک به حداقل ۲ مورد نیاز داریم :
اپیتلیوم اندومتر
غدد اندومتر
استروما اندومتر
ماکروفاژ های hemosiderin-laden
سطح سرمی کدام فاکتور در اندومتریوز بالا می رود ؟
CA-125
البته در بسیاری از اختلالات ژنیکولوژیک مثل فیرویید رحمی ، سرطان تخمدان یا اختلالات غیر ژنیکو مثل سیروز و سرطان ریه و پانکراس و افراد سیگاری بالا میره
انواع درمان در اندومتریوز ؟
انتظاری ( افرادی که علایم کمی دارند و تمایل به بارداری دارند )
هورمونی و دارویی
جراحی
در چه افرادی اندومتریوز با دارو درمان میشه ؟
افرادی که علامتدار هستند و علایم اذیت کنندس ولی قصد بارداری دارن
درمان دارویی اندومتریوز ؟
کنترل درد( خط اول ) : ocp + NSAID
دپومدروکسی پروژسترون ( DMPA ) : موجب پیشگری از بارداری نمیشه و میتونن روزانه مصرف کنن
دانازول ( با سرکوب FSH/LH موجب کاهش تولید استروژن وآمنوره و اتروفی اندومتر میشه )
آگونیست GnRH ( به اندازه دانازول مفیده ولی عوارض کمتری داره )
عوارض دانازول ؟
گرگرفتگی ، آکنه ، لکه بینی ، خونریزی ، هیرسوتیسم ، چرب شدن پوست ، واژینیت اتروفیک ، کاهش لیبیدو کلفت شدن صدا
درچه مواردی Add-back-therapy انجام میشه ؟ یعنی چی ؟
اگونیست GnRH + استروژن دوز کم + هورمون تراپی دوز کم یا DMPA
در موارد :
نیاز به تکرار درمان
نیاز به مصرف GnRH برای بیش از ۶ ماه
بروز عوارض هنگام مصرف GnRH
انواع جراحی برای اندومتریوز ؟
محافظه کارانه
خارج کردن بافت ( Extripative )
جراحی کنسرواتیو یا محافظه کارانه چه فایده‌ای دارد ؟
ضایعات قابل مشاهده رو با اکسیزیون ، کوتریزاسیون ، تخریب با لیزر از بین میبرد و قدرت باروری رو افزایش میدهد
- ممکن قبل و بعد از جراحی از درمان دارویی استفاده بشه تا مقدار اندومتریوز ها و دوره ترمیم کم بشه
در چه مواردی از جزاحی extirpative استفاده میشه ؟
بیماری وسیع با افرادی که دیگر تمایلی به باروری ندارند
درمان قطعی : هیسترکتومی و اوفورکتومی ۲طرفه
برطرف کردن چسبندگی ها
خارج کردن ایمپلنت های اندومتریوزی
- حفظ تخمدان هنگام هیسترکتومی احتمال عود را بیشتر میکند
- بلافاصله بعد از اوفورکتومی میتوان درمان را با استروژن شروع کرد چون احتمال فعال شدن بیماری را کم میکند
