اندومتریوز

Question 1

تعریف اندومتریوز.؟

Answer 1

وجود غدد پ استرومای اندومتر در خارج از رحم

Question 2

اندومتریوز در چه افرادی بیشتر دیده میشه ؟

Answer 2

خانم های سنین باروری و خصوصا خانم هایی که هرگز بچه‌دار نشده اند
خانم هایی که بستگان درجه اول انها مبتلا بوده اند

Question 3

شایعترین محل اندومتریوز ؟

Answer 3

تخمدان ( معمولا ۲ طرفه )

• سایر محل ها : بن بست دوگلاس ، کول دوساک خلفی ، لیگامان گرد ، لوله فالوپ و کولون سیگمویید

Question 4

ظاهر ماکروسکوپیک ضایعات اندومتریوز ؟

Answer 4

سفید و شفاف کوچک
ضایعات به زنگ قرمز تیره( شبیه شاتوت ) یا قهوه‌ای (شبیه باروت سوخته - powder burn )
ضایعات پر از مایع قرمز تیره یا قهوه‌ای ( کیست شکلاتی )
برجستگی گنبدی به رنگ فرمز تیره یا آبی ( حتی تا ۱۰-۱۵ سانتی متر )

Question 5

علایم اندومتریوز با سایز ضایعه همخوانی دارد ؟

Answer 5

خیر ( ممکنه سایز خیلییی بزرگ هیچ علامتی نداشته باشع )

• عمق تهاجم در مقایسه با تعداد و وسعت ضایعات ارتباط بیشتری با درد و علایم دارد

Question 6

علایم اندومتریوز ؟

Answer 6

اغلب بدون علامت
علایم کلاسیک : دیس پارونی و دیسمنوره پیشرونده
درد لگنی مزمن ( chronic pelvic pain )
ناباروری ( به دلیل اسکار و چسبندگی و تغییر شکل لوله )
در اکثر موارد حین جراحی برای مشکلات دیگر شناسایی میشه
* گاهی به دلیل پارگی یا تورشن اندومتریوما با شکم حاد مراجعه میکند

Question 7

علت ناباروری در اندومتریوز ؟

Answer 7

اسکار و چسبندگی و تغییر شکل لوله
* در اندومتریوز جزئی نامشخصه

Question 8

علایم اندمتریوز روده‌ای ؟

Answer 8

خونریزی رکتال ، اجابت مزاج دردناک ( Dyschezia )

Question 9

علایم اندمتریوز مثانه یا حالب ؟

Answer 9

هماچوری و علایم ادراری

Question 10

علت دیسمنوره‌ای که به قرص ضدبارداری یا NSAID باسخ نمیده ؟

Answer 10

احتمالا اندومتریوز

Question 11

تشخیص اندومتریوز ؟

Answer 11

معمولا بالینی . مشاهده ضایعات حین جراحی تشخیص رو مطرح میکنه ولی باید حتما بیوپسی و تایید هیستولوژیک بشه

• برای تایید هایستولوژیک به حداقل ۲ مورد نیاز داریم :
  اپیتلیوم اندومتر
  غدد اندومتر
  استروما اندومتر
  ماکروفاژ های hemosiderin-laden

Question 12

سطح سرمی کدام فاکتور در اندومتریوز بالا می رود ؟

Answer 12

CA-125
البته در بسیاری از اختلالات ژنیکولوژیک مثل فیرویید رحمی ، سرطان تخمدان یا اختلالات غیر ژنیکو مثل سیروز و سرطان ریه و پانکراس و افراد سیگاری بالا میره

Question 13

انواع درمان در اندومتریوز ؟

Answer 13

انتظاری ( افرادی که علایم کمی دارند و تمایل به بارداری دارند )
هورمونی و دارویی
جراحی

Question 14

در چه افرادی اندومتریوز با دارو درمان میشه ؟

Answer 14

افرادی که علامتدار هستند و علایم اذیت کنندس ولی قصد بارداری دارن

Question 15

درمان دارویی اندومتریوز ؟

Answer 15

کنترل درد( خط اول ) : ocp + NSAID
دپومدروکسی پروژسترون ( DMPA ) : موجب پیشگری از بارداری نمیشه و میتونن روزانه مصرف کنن
دانازول ( با سرکوب FSH/LH موجب کاهش تولید استروژن وآمنوره و اتروفی اندومتر میشه )
آگونیست GnRH ( به اندازه دانازول مفیده ولی عوارض کمتری داره )

Question 16

عوارض دانازول ؟

Answer 16

گرگرفتگی ، آکنه ، لکه بینی ، خونریزی ، هیرسوتیسم ، چرب شدن پوست ، واژینیت اتروفیک ، کاهش لیبیدو کلفت شدن صدا

Question 17

درچه مواردی Add-back-therapy انجام میشه ؟ یعنی چی ؟

Answer 17

اگونیست GnRH + استروژن دوز کم + هورمون تراپی دوز کم یا DMPA

در موارد :
نیاز به تکرار درمان
نیاز به مصرف GnRH برای بیش از ۶ ماه
بروز عوارض هنگام مصرف GnRH

Question 18

انواع جراحی برای اندومتریوز ؟

Answer 18

محافظه کارانه
خارج کردن بافت ( Extripative )

Question 19

جراحی کنسرواتیو یا محافظه کارانه چه فایده‌ای دارد ؟

Answer 19

ضایعات قابل مشاهده رو با اکسیزیون ، کوتریزاسیون ، تخریب با لیزر از بین میبرد و قدرت باروری رو افزایش میدهد

• ممکن قبل و بعد از جراحی از درمان دارویی استفاده بشه تا مقدار اندومتریوز ها و دوره ترمیم کم بشه

Question 20

در چه مواردی از جزاحی extirpative استفاده میشه ؟

Answer 20

بیماری وسیع با افرادی که دیگر تمایلی به باروری ندارند
درمان قطعی : هیسترکتومی و اوفورکتومی ۲طرفه
برطرف کردن چسبندگی ها
خارج کردن ایمپلنت های اندومتریوزی

• حفظ تخمدان هنگام هیسترکتومی احتمال عود را بیشتر میکند
• بلافاصله بعد از اوفورکتومی میتوان درمان را با استروژن شروع کرد چون احتمال فعال شدن بیماری را کم میکند