ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Flashcards
ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΣΕ ΕΝΔΟΚΥΤΤΑΡΙΟΥΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ
- ΣΤΕΡΕΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ
- ΦΙΒΡΑΤΕΣ
- ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΗ
- ΓΛΙΤΑΖΟΝΕΣ
ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΟΙ ΦΙΒΡΑΤΕΣ
ΣΕ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ν υποδοχεων επαγωγης πολλαπλασιασμου
υπεροξειδιοσωματων (peroxisome proliferator activator receptor α ή PPARα)
Θεωρία των υποδοχέων
• Η πρόσδεση του φαρμάκου στον υποδοχέα
προκαλεί μια σειρά από βιοχημικές αντιδράσεις οι
οποίες τελικά οδηγούν σε μετρήσιμο
φαρμακολογικό αποτέλεσμα.
• Η απάντηση σε ένα φάρμακο είναι δοσοεξαρτώμενη (graded or dose-dependent).
• Η σύνδεση φαρμάκου-υποδοχέα ακολουθεί
κινητική απλής σχέσης, δηλαδή μόνο ένα μόριο
φαρμάκου συνδέεται με μια θέση πρόσδεσης του
υποδοχέα και η σύνδεση είναι αντιστρέψιμη.
• Η αλληλεπίδραση μεταξύ φαρμάκου και υποδοχέα
ακολουθεί παρόμοια κινητική με αυτή ενζύμουυποστρώματος, και ισχύουν παρόμοιες αρχές
(κινητική Michaelis-Menden)
• Για κάθε φάρμακο, το μέγεθος της απόκρισης
είναι ευθέως ανάλογο προς το ποσοστό των
κατειλημμένων υποδοχέων (the occupancy
assumption).
• Τα μόρια του φαρμάκου βρίσκονται σε μεγάλη
περίσσεια σε σχέση με τις θέσεις πρόσδεσης
στους υποδοχείς.
• Πρόσδεση ενός φαρμάκου στον υποδοχέα του
οδηγει σε ενα συγκεκριμένο φαρμακολογικό
αποτέλεσμα μονοσήμαντα ορισμένο, με τρόπο
αντίστοιχο με τη μοναδική σχέση κλειδιούκλειδαριάς
• Υπάρχουν ενδογενή (φυσικά) προσθέματα για
κάθε υποδοχέα.
• Κάποια φάρμακα δρουν χωρίς να έχουν ένα
μόνο συγκεκριμένο υποδοχέα (e.g. gaseous
anesthetics).
KD=K2/K1
είναι η σταθερά διάστασης του συμπλόκου DR.
Όσο μεγαλύτερο το KD
τόσο μικρότερη η συγγένεια του συμπλόκου για τον υποδοχέα
Το ποσοστό κατάληψης του φαρμακολογικού στόχου εξαρτάται απο τη
συγκέντρωση του φαρμάκου και το τύπο του υποδοχέα και δίδεται από τον τύπο:
Χρησιμοτητα της λογαριθμικής καμπύλης δόσηςαποτελέσματος
Α. Η φαρμακολογική απόκριση εκφράζεται ως μια σχεδόν ευθεία γραμμή για ενα
μεγάλο εύρος δόσεων φαρμάκου
Β. Η φαρμακολογικη αποκριση για ενα μεγαλο ευρος δοσεων μπορει να
παρασταθει σε ενα μονο γραφημα δινοντας την δυνατοτητα ευκολης συγκρισης
αναμεσα σε διαφορετικα φαρμακα.
Γ. Εύκολη σύγκριση διαφορετικών φαρμάκων με την ίδια φαρμακολογική
απόκριση.
Συγγένεια
– μετρά την δυνατότητα του φαρμάκου να προσδεθεί στον υποδοχέα και
εκφράζεται ποσοτικά με την σταθερά διάστασης Kd.
• Η πρόσδεση μπορεί να γίνει μέσω:
• – Ομοιοπολικών δεσμών που είναι ισχυροί και σταθεροί και ουσιαστικώς μηαντιστρέψιμοι
• – Ηλεκτροστατικών δεσμών που μπορεί να είναι ισχυροί ή ασθενείς αλλά συνήθως είναι
αντιστρεπτοί
• - Υδρόφοβων δεσμών
Αποτελεσματικότητα (Efficacy)
συνιστά την ικανότητα ενός
φαρμάκου προσδενομένου στον υποδοχέα του να προκαλεί μέγιστο
φαρμακολογικό αποτέλεσμα (βιολογική/φυσιολογική δράση).
• Αντιστοιχεί στο Εmax της καμπύλης δόσης-αποτελέσματος
• Δραστικότητα ή ισχύς (Potency):
Συνιστά την ικανότητα του φαρμάκου να προκαλεί φαρμακολογική απόκριση όταν προσδένεται στον υποδοχέα του. • Εκφράζεται από το EC50.