zakażenia układu pokarmowego Flashcards
Co powoduje intoksykację?
- enterotoksyna S. aureus, C. botulinum
- egzotoksyny C. difficile, E. coli, V. cholerae
Czym jest toksykoinfekcja?
zatrucie bakteriami, które namnażają się w organizmie gospodarza, a następnie
obumierają z wydzieleniem endotoksyn
jaka jest droga zakażenia narządów jamy brzusznej?
endogenna, pokarmowa, krwiopochodna
w przypadku jakich zakażeń drobnoustroje rozprzestrzeniają się poza narząd infekowany a przy jakich nie?
infekcje zapalenia jelit ograniczone do tego narządu;
zakażenia narządów jamy brzusznej - drobnoustroje rozprzestrzeniają się poza układ pokarmowy
jakie choroby wywołuje rozprzestrzenianie się drobnoustrojów poza układ pokarmowy przy zakażeniu narządów jamy brzusznej?
- dur brzuszny,
- choroba wrzodowa żołądka,
- zapalenie wątroby,
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- zapalenie
wyrostka robaczkowego, - ropnie wewnątrzbrzuszne,
- wtórne zapalenie otrzewnej
jakie są mechanizmy obronne przewodu pokarmowego?
-sok żołądkowy – niskie pH + HCl (denaturacja białek bakterii)
-lizozym w ślinie
-perystaltyka jelit – usuwanie bakterii, dostępność tlenu, utrzymanie stałej flory
-układ odpornościowy błon śluzowych – IgA
-flora fizjologiczna przewodu pokarmowego (tworzy biofilm – utrudnienie przylegania bakterii,
zakwasza środowisko, utrudnienie kolonizacji przez produkcję bakteriobójczych metabolitów
(antybioza), czynniki hamujące wzrost bakterii chorobotwórczych, pobudzanie sprawności układu
odpornościowego, witaminy B i K)
-sole żółciowe
-bakteriocyny – wytworzone przez florę, oddziałują selektywnie na inne bakterie
jakie są czynniki sprzyjające zakażeniom?
-leki podwyższające pH soku żołądkowego
-antybiotyki szerokospektralne – niszczenie flory fizjologicznej; ważny jest czas działania antybiotyku
(podawanie antybiotyku bez probiotyku)
-brak higieny – mycia rąk, owoców, warzyw
-osłabienie układu odpornościowego – zaburzenia odporności humoralnej -> immunosupresja, AIDS
-spadek ryzyka kampylobakteriozy, gdy używamy innych desek do krojenia warzyw i mięsa
-przebywanie w terenach endemicznych – specyficzne komensale dla różnych regionów
-zjedzenie źle przechowywanego lub nieświeżego jedzenia
-przewlekłe choroby układu pokarmowego, zabiegi operacyjne
-zaburzenia perystaltyki – spadek wydalania patogenów, rozszerzamy zakres, gdzie panują warunki
bezwzględnie beztlenowe
-związane z gospodarzem – brak higieny, żywienie zbiorowe, osłabienie odporności, antybiotyki,
immunosupresja
-związane z drobnoustrojem – toksyczność, inwazyjność, inokulum bakterii
-im dalej od początku przewodu pokarmowego, tym bardziej bakterie bezwzględnie beztlenowe
-duża ilość węglowodanów w diecie sprzyja rozwojowi drożdżaków
jaka jest flora fizjologiczna jamy ustnej?
- paciorkowce zieleniejące (S.viridans),
- beztlenowce kieszonek zębowych;
- Haemophilus,
- Peptococcus,
- Peptostreptococcus,
- Neisseria,
- Corynebacterium – maczugowce rzekome,
- Candida sp.
jaka jest flora fizjologiczna przełyku i żołądka?
generalnie brak flory; jeśli już to Helicobacter, Lactobacillus
Jaka jest flora fizjologiczna jelita cienkiego?
Enterococcus, Lactobacillus
jaka jest flora fizjologiczna jelita grubego?
- przewaga beztlenowców;
- Bacteroides,
- Bifidobacterium,
- Clostridium,
- Lactobacillus,
- Enterobacteriaceae (E.coli, Proteus, Klebsiella),
- Enterococcus,
- C.albicans;
- Entamoeba coli – pełzak okrężnicy
jaka jest etiologia próchnicy?
Streptococcus mutans, mitis, salivarius; Lactobacillus acidophilus
leczenie próchnicy zębów (antybiotykoterapia)
penicylina
co to jest intoksykacja?
bakteryjne zatrucia pokarmowe
jakie toksyny są termostabilne?
enterotoksyna S.aureus, enterotoksyna Bacillus cereus
jakie toksyny są termolabilne?
cytotoksyna B Clostridium perfringens, neurotoksyna Clostridium botulinum
jaka jest etiologia zatrucia jadem kiełbasianym?
Clostridium botulinum
Czym jest spowodowana śmierć przy zatruciu jadem kiełbasianym?
porażeniem ośrodka oddechowego
jad kiełbasiany inaktywuje uwalnianie jakiego neuroprzekaźnika?
endopeptydaza botulinowa inaktywuje białka regulujące uwalnianie acetylocholiny – zablokowanie
przekaźnictwa – paraliż wiotki
jaki pobiera się materiał przy diagnostyce zatrucia jadem kiełbasianym?
wykrywanie toksyny w 20 ml pełnej krwi bez antykoagulanta – transport surowicy w 4°C
jakie jest leczenie przy zatruciu jadem kiełbasianym?
podanie trójwalentnej antytoksyny
botulinowej (związanie toksyny w krwiobiegu), penicylina, metronidazol
za co odpowiada enterotoksyna A Staphylococcus aureus?
psucie się żywności
za co odpowiada enterotoksyna B Staphylococcus aureus?
rzekomobłoniaste zapalenie jelit
za co odpowiada enterotoksyna C i D Staphylococcus aureus?
zanieczyszczone
gronkowcami produkty mleczne
czy enterotoksyny Staphylococcus aureus są superantygemami?
tak
Jaką chorobę układu pokarmowego wywołują enterotoksyny Staphylococcus aureus?
zatrucie pokarmowe: ostre wymioty, wodnista biegunka, bóle brzucha, pocenie się, bóle głowy, odwodnienie
jaki jest materiał diagnostyczny przy zatruciu pokarmowym enterotoksynami Staphylococcus aureus?
skażony pokarm (gorzej – wymiociny lub kał)
jak leczy się zatrucia pokarmowe wywołane Staphylococcus aureus?
objawowe, nie stosuje się antybiotyków (bo to toksyny)
jaka jest etiologia nekrotycznego zapalenia jelit?
Clostridium perfringens
co wytwarza Clostridium perfringens i powoduje nekroza nabłonka jelita cienkiego?
cytotoksyna B
czym jest cytotoksyna B i co robi?
enterotoksyna aktywowana przez trypsynę, wytwarzana i uwalniana podczas sporulacji laseczek;
wiązanie receptorów jelitowych (jelito czcze i kręte) – wzrost przepuszczalności nabłonka;
superantygen; produkowana przez typ A
jaki jest materiał diagnostyczny przy zakażeniu Clostridium perfringens?
kał, można wykrywać cytotoksynę za pomocą testów serologicznych
jakie jest leczenie przy zakażeniu Clostridium perfringens?
brak leczenia, przechodzi samoistnie
Jaka toksynę produkuje Bacillus cereus?
termostabilna enterotoksyna
jakie jest leczenie przy zakażeniu Bacillus cereus?
wankomycyna
jak ona się zakazić enterotoksyną Bacillus cereus?
zakażenie przez zjedzenie przechowywanego, odgrzanego ryżu -> postać wymiotna i biegunkowa
etiologia biegunek o łagodnym przebiegu
EPEC
etiologia biegunek gastroenteritis
EPEC, EIEC, Campylobacter, Salmonella, Shigella, Yersinia
etiologia biegunki septycznej
Salmonella Typhi
etiologia biegunki wodno-śluzowa
ETEC, Vibrio
etiologia biegunki podróżnych
ETEC, Campylobacter
etiologia biegunki poantybiotykowej
C.difficile, C.albicans
etiologia biegunki wirusowej
tzw. grypa żołądkowa – adenowirusy, rotawirusy
etiologia biegunki wodnistej
wydzielnicza; egzotoksyny, zakażenia wirusowe
etiologia toksykoinfekcji
Campylobacter, Salmonella, Shigella, C.difficile, Vibrio, Yersinia enterocolitica, Aspergillus, Candida,
EHEC
etiologia zapalenia otrzewnej
Enterobacteriaceae, E.faecalis, Bacteroides
jaka jest droga zakażenia przy zapaleniu otrzewnej?
zakażenia endogenne, oportunistyczne; przedostanie się bakterii w miejsce pierwotnie jałowe
podczas zabiegu/perforacji narządu
jaki jest materiał przy diagnostyce zapalenia otrzewnej?
diagnostyka płynu otrzewnowego
etiologia kandydozy przełyku
C.albicans (Trichosporon, Aspergillus)
jaki jest czynnik predysponujący do kandydozy przełyku?
immunoniekompetencja
jak leczy się kandydozy przełyku?
fukonazol
etiologia cholery
Vibrio cholerae
jaki jest główny czynnik wirulencji Vibrio cholerae?
toksyna choleryczna – enterotoksyna AB
jaka jest droga zakażenia cholerą?
droga wodno-pokarmowa
czego wymaga do wzrostu Vibrio cholerae?
NaCl
jakie są objawy cholery?
biegunka ryżowa, wymioty, szybko prowadzi do odwodnienia, kwasicy metabolicznej, hipokaliemii, wstrząsu
jak leczy się cholerę?
leczenie objawowe
etiologia czerwonki
bakteryjna (Shigella dysenteriae) lub pełzakowa (Entamoeba histolytica)
co jest rezerwuarem Shigella dysenteriae?
człowiek
jaka jest droga zakażenia Shigella dysenteriae?
deroga fekalno-oralna
co jest głównym czynnikiem wirulencji Shigella dysenteriae?
toksyna Shiga
jakie jest leczenie czerwonki bakteryjnej?
nawodnienie, azytromycyna, cefalosporyny III generacji
jakie jest leczenie biegunki poantybiotykowej wywołanej C. albicans?
wankomycyna, metronidazol
etiologia duru brzusznego
Salmonella Typhi
jaki jest charakterystyczny objaw duru brzusznego?
wysypka durowa (plamisto-grudkowa)
jaka jest droga zakażenia Salmonella Typhi?
droga fekalno-oralna
co kolonizuje Salmonella Typhi?
pęcherzyk żółciowy
jaki jest mechanizm powstawania bakteriemii przez Salmonella Typhi?
bakterie pochłonięte przez makrofagi – przeniesione do wątroby, śledziony, szpiku + namnażanie –
bakteriemia
Czy istnieje profilaktyka swoista przeciwko Salmonella Typhi?
szczepionka polisacharydowa
jaka jest diagnostyka Salmonella Typhi?
pobieramy krew i w niej szukamy bakterii, oznaczamy miano przeciwciał
jakie jest leczenie zakażenia Salmonella Typhi?
zgodnie z antybiogramem, najczęściej kotrimoksazol, fluorochinolony, norfloksacyna,
ceftriakson, cefotaksym
etiologia kampylobakteriozy
Campylobacter jejuni
jaką chorobę wywołuje Campylobacter jejuni?
zakażenie żołądka i jelit
co jest rezerwuarem Campylobacter jejuni?
zwierzęta -> zoonoza
jaka jest droga zakażenia Campylobacter jejuni?
pokarmowa, fekalno-oralna
jakie są możliwe powikłania zakażenia Campylobacter jejuni?
zespół Guillaina-Barre, reaktywne zapalenie stawów
jaki jest materiał do badań przy zakażeniu Campylobacter jejuni?
kał, preparat – cienkie i trudne do obserwacji, ale charakterystyczny kształt litery S
jak hoduje się Campylobacter jejuni?
warunki specjalne, mikroaerofilne, podwyższona temperatura, podłoże selektywne,
bakterie wolnorosnące
jak leczy się zakażenie Campylobacter jejuni?
uzupełnianie płynów i elektrolitów, ewentualnie antybiotykoterapia wg antybiogramu,
erytromycyna
etiologia rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego
Clostridium difficile
czynnik ryzyka predysponujący do rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego
namnażanie laseczek po cefalosporynach i klindamycynie
jaki jest czynnik wirulencji Clostridium difficile wywołujący rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego?
enterotoksyna A (czynnik chemotaktyczny neutrofilów, niszczy połączenia
między komórkami w nabłonku – wzrost przepuszczalności – biegunka), cytotoksyna B (reorganizacja
cytoszkieletu komórek nabłonka – niszczenie śluzówki)
co kolonizuje Clostridium difficile?
kolonizacja jelita u niektórych zdrowych osób
jaka jest droga zakażenia Clostridium difficile?
endogenna
jak diagnozuje się zakażenie Clostridium difficile?
toksyna w kale (ELISA)
jak leczy się zakażenie Clostridium difficile?
metronidazol, wankomycyna; odstawienie antybiotyku stosowanego do tej pory
na co oporny jest Clostridium difficile?
oporność na aminoglikozydy, cefalosporyny i linkozamidy
Jakie są szczepy E.coli?
ETEC
EPEC
EAEC
EHEC
EIEC
ETEC
enterotoksynogenne; biegunka podróżnych, w krajach rozwijających się, droga wodno-
pokarmowa, czynniki adhezyjne + enterotoksyny
EPEC
enteropatogenne; biegunka u niemowląt, w krajach rozwijających się, droga kontaktowa oraz
fekalno-oralna, zakażenie w jelicie cienkim – adhezja do mikrokosmków, czynniki adhezyjne
EAEC
enteroagregacyjne; w krajach rozwijających się, przewlekłe biegunki (mogą opóźniać wzrost
dzieci), droga fekalno-oralna, zakażenie w jelicie cienkim, czynniki adhezyjne + enterotoksyny
EHEC
enterokrwotoczne; w krajach rozwiniętych, krwotoczne zapalenie okrężnicy, powikłania –
zespół hemolityczno-mocznicowy, droga wodno-pokarmowa, czynniki adhezyjne + toksyna podobna
do toksyny Shiga
EIEC
enteroinwazyjne; rzadko wywołują zakażenia, krwawa biegunka, droga pokarmowa,
zakażenie w okrężnicy, czynniki adhezyjne
jak oznacza się konkretny szczep E.coli?
serotypowanie
jaka jest droga zakażenia Yersinia enterocolitica?
droga pokarmowa
jaki jest charakterystyczny objaw zakażenia Yersinia enterocolitica?
zespół pseudowyrostkowy – objawy przypominają zapalenie wyrostka robaczkowego, zajęcie
krezkowych węzłów chłonnych
jaka jest postać układowa zakażenia Yersinia enterocolitica?
zespół Reitera, rumień guzowaty
jakie jest leczenie zakażenia Yersinia enterocolitica?
streptomycyna, chloramfenikol, tetracykliny
jaka jest etiologia zapalenia żołądka i dwunastnicy, wrzody?
Helicobacter pylori, pałeczka G(-)
jaka jest droga zakażenia Helicobacter pylori?
droga fekalno-oralna
jak leczy się zakażenie Helicobacter pylori?
makrolid + inhibitor pompy protonowej (omeprazol) + β-laktam
jakie są testy do diagnostyki Helicobacter pylori?
głównie test na ureazę, test oddechowy, wykrywanie antygenów w kale, przeciwciał w surowicy
HAV
droga pokarmowa, bezpośredni kontakt; szczepionka atenuowana, często bezobjawowy,
czasami dochodzi do ostrego zapalenia wątroby
HBV
jedyny DNA wirus powodujący WZW; przez krew; HBsAg świadczy o nosicielstwie HBs, ostrej
lub przewlekłej fazie WZWB, po 1-10 tyg. od ekspozycji na zakażenie, nosicielstwo to przetrwanie
powyżej 6 miesięcy; HBcAg – rdzeniowy; HBeAg – wydzielnicza postać rdzeniowego, aktywna
replikacja wirusa – duża zakaźność; może dojść do ostrego, piorunującego zapalenia wątroby; często
objawowe; szczepionka – antygen HBs; antyHBs w odpowiedzi na kontakt z Ag HBs, wyraz odporności
lub procesu zdrowienia
HCV
skażona krew, kontakty seksualne; infekcja bezobjawowa przechodzi w stan przewlekły –
marskość; może prowadzić do nowotworu wątroby, brak szczepionki, wykrycie antyHCV IgG
potwierdza zakażenie
HDV
kontakty seksualne, wirus defektywny (samodzielnie nie wywołuje zakażeń)
HEV
droga pokarmowa
HGV
kontakty seksualne
TTV
Transfusion Transmitted Virus– kontakty seksualne
jaki jest materiał diagnostyczny przy diagnostyce WZW?
pobieramy krew, szukamy przeciwciał
jaki antygen jest obecny u osób szczepionych?
antygen HBs
kiedy jest przeprowadzany wymaz z odbytu?
dopuszczalny, gdy nie daje się pozyskać próbek kału i w kierunku Salmonella i
Shigella
kiedy jest pobierany bioptat błony śluzowej żołądka?
H.pylori
przeciwko jakim drobnoustrojom są szczepienia?
S.Typhi – szczepionka polisacharydowa
V.cholerae – atenuowana + toksoid
HAV – atenuowana
HBV – antygen HBs
Rotawirusy - doustna