zakażenia układu nerwowego Flashcards

1
Q

dla jakich substancji przepuszczalna jest bariera krew-mózg?

A

substancji lipofilnych -> glukoza, tlen, dwutlenek węgla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

w jakich miejscach OUN nie występuje bariera krew mózg?

A

w tylnym płacie przysadki mózgowej i komorach mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co nie przechodzi przez barierę krew mózg?

A

bakterie i antybiotyki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jakie są mechanizmy obrony OUN?

A

bariera krew mózg
kom mikrogleju
IgG i inne immunoglobuliny w płynie mózgowo-rdzeniowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czy OUN ma florę fizjologiczną?

A

nie -> układ jałowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

jakie trzy najważniejsze bakterie atakują OUN?

A

Neisseria meningitidis
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

co kolonizują bakterie wywołujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych?

A

nosogardziel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

co lekarz musi zrobić jak zdiagnozuje ZOMR?

A

zgłosić to

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

jakie bakterie przechodzą przez łożysko i atakują OUN?

A

Treponema pallidum
Listeria monocytogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

jakimi bakteriami jest najbardziej prawdopodobne zakażenie po zabiegach chirurgicznych?

A

zakażenia bakteriami ze skóry -> maczugowce, gronkowce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

jakie są czynniki ryzyka zakażeniami OUN?

A

-wiek – bardziej narażone osoby starsze i noworodki
-wcześniactwo, przedłużony poród (50% kobiet ciężarnych jest skolonizowanych S.agalactiae) –
dłuższa ekspozycja na tę bakterię (może też powodować zapalenie płuc i posocznicę)
-anatomiczne wady wrodzone ułatwiające wniknięcie drobnoustrojów
-matka będąca nosicielką – przekazanie dziecku z mlekiem lub przez łożysko
-immunoniekompetencja (AIDS, leki immunosupresyjne, wrodzone niedobory odporności)
-przebyte urazy głowy, zabiegi neurochirurgiczne
-zakażenia układu oddechowego
-przebywanie w środowiskach zamkniętych
-związane z czynnikiem chorobotwórczym – obecność antygenów otoczkowych, zjadliwość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

jakie mogą występować postaci zakażenia OUN?

A
  • ZOMR - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis)
  • encephalitis
  • meningoencephalitis
  • miejscowe ropnie
  • podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych (meningismus) - dur brzuszny, leptospiroza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

jakie mogą być drogi zakażenia OUN?

A
  • ktriopochodna
  • przez ciągłość
  • przez bezpośredni kontakt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

kiedy może zachodzić zakażenie drogą krwiopochodną?

A

najczęściej organy dobrze ukrwione (jama nosowo-
gardłowa, płuca, nerki, zastawki serca, rana pępkowa, przewód pokarmowy – zapalenie otrzewnej);
w przypadku nosicielstwa lub innej infekcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

kiedy może zachodzić zakażenie drogą przez ciągłość ?

A

infekcja okolic mających bliski kontakt z OUN (zatoki oboczne nosa, zapalenia
okołozębowe, zapalenia ucha)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

kiedy może zachodzić zakażenie drogą przez bezpośredni kontakt?

A

droga egzogenna; przedostanie się drobnoustrojów bezpośrednio do
OUN (uraz, operacja, rana chirurgiczna, po drenażu „shunt” (PMR odprowadzany z komór cewnikiem
umieszczonym pod skórą do otrzewnej, u osób z wodogłowiem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jaki jest NAJCZĘSTSZY czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?

A

Neisseria meningitidis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u NOWORODKÓW?

A

Streptococcus agalactiae
Escherichia coli K1
Klebsiella pneumonie
Listeria monocytogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI?

A

Neisseria meningitidis
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae
rzadko Listeria monocytogenes i Streptococcus agalactiae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u DZIECI STARSZYCH I DOROSŁYCH?

A

Częściej wirusy Coxackie A i B, ECHO, herpes, wirus świnki;
Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u LUDZI STARSZYCH?

A

Streptococcus pneumoniae
Listeria monocytogenes
Neisseria meningitidis
Enterobacteriaceae
Pseudomonas aeruginosa
Acinetobacter baumanii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czy ZOMR można leczyć empirycznie?

A

tak, ponieważ jest prawdopodobna etiologia dla konkretnej grupy wiekowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

jakie są podstawowe objawy ZOMR?

A

pulsujący ból głowy
nudności
wymioty
gorączka
światłowstręt
przeczulica
senność
sztywność karku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

jakie są objawy ZOMR u noworodków?

A

płaczliwość
brak łaknienia
przeczulica
rozdrażnienie
może być bez gorączki
BRAK OBJAWÓW OPONOWYCH
uwypuklenie i tętnienie ciemiączka
żółtaczka
wymioty
biegunka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

jakie są objawy ZOMR u małych dzieci?

A

gorączka
wymioty
sztywność
bladość skóry
biegunka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

jakie są objawy ZOMR u starszych dzieci i dorosłych?

A

gorączka
ból głowy (związany ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego)
nudności
wymioty
OBJAWY OPONOWE
apatia/nerwowość
przeczulica
wysypka
światłowstręt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

jakie są objawy ZOMR u osób starszych?

A

niespecyficzne
ospałość
apatia
gorączka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jakie wyróżniamy objawy oponowe?

A

*objaw Brudzińskiego – odruchowe zgięcie kończyn dolnych podczas próby dotknięcia brodą klatki
piersiowej
*objaw Kerniga – mięśnie kończyn dolnych stawiają opór podczas próby energicznego
wyprostowania kończyny w stawie kolanowym, zgiętej pierwotnie w stawie biodrowym i kolanowym
*objaw Flataua – podczas próby dotknięcia brodą klatki piersiowej źrenice rozszerzają się
*objaw Hermana – odruchowe zgięcie palucha przy zginaniu brody do klatki piersiowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

jaka jest etiologia inwazyjnej choroby meningokokowej?

A

Neisseria meningitidis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

na co składa się inwazyjna choroba meningokokowa?

A

ZOMR + sepsa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Czy można nie leczyć ZOMR wywołanej N.meningitidis?

A

można, jeszcze jak, ale jest 100% śmiertelność

32
Q

jaki jest charakterystyczny objaw zakażenia Neisseria meningitidis?

A

wykrzepianie wewnątrznaczyniowe = posocznica meningokokowa

33
Q

czym jest test szklankowy?

A

ciemnoczerwone plamy związane z posocznicą, nie
ustępują pod wpływem ucisku

34
Q

jaka jest BAKTERYJNA etiologia nieropnego/aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?

A

Mycobacterium tuberculosis - gruźlica OUN
Borrelia burgdorferi – neuroborelioza
Treponema pallidum – neurosyfilis
Listeria monocytogenes – listerioza objawiająca się pod postacią nieropnego ZOMR
Rickettsia prowazekii – nerwowa postać tyfusu plamistego
Rickettsia rickettsiae
Chlamydia psittaci
Mycoplasma pneumoniae
Mycoplasma hominis
Ureaplasma urealyticum
Leptospira interrogans

35
Q

jaka jest WIRUSOWA etiologia nieropnego/aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?

A

RNA – Coxackie A i B, ECHO (polio), parakyksowirusy (świnka), ortomyksowirusy (grypa)
DNA – herpeswirusy

36
Q

jaka jest MYKOLOGICZNA etiologia nieropnego/aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?

A

Candida albicans
Cryptococcus neoformans
Aspergillus sp.

37
Q

przez jaki skutek wirusowego ZOMR wywoływane są objawy charakterystyczne dla ZOMR?

A

zwiększone ICP ->ciśnienie śródczaszkowe
gorączka
typowe objawy oponowe

38
Q

jaka jest droga zakażenia Candida albicans prowadzące do ZOMR?

A

endogenna - krwiopochona

39
Q

jaka jest droga zakażenia Aspergillus prowadząca do ZOMR?

A

egzogenna - inhalacja zarodników -> grzybica płucna, zazwyczaj dominuje ból głowy, a objawy
płucne i oponowe mogą nie występować

40
Q

jaka jest etiologia szpitalnego ZOMR?

A

Staphylococcus aureus
Staphylococcus epidermidis (shunt)
Enterobacteriaceae (Klebsiella, Enterobacteriaceae, Escherichia)
Pseudomonas aeruginosa
Acinetobacter baumanii
Enterococcus sp.
Candida sp.

41
Q

jakie są objawy encephalitis/zapalenia mózgu?

A

bóle głowy
nudności
wymioty
dominują zaburzenia świadomości
gorączka
napady padaczkowe
niedowłady

42
Q

kiedy dochodzi do zakażenia mózgu?

A

dochodzi do niego w przypadku przedostania się drobnoustrojów do pierwotnie jałowej tkanki mózgowej

43
Q

jaka jest etiologia BAKTERYJNA encephalitis?

A

Mycobacterium tuberculosis - gruźlica OUN
Borrelia burgdorferi (neurobolerioza)
Treponema pallidum
Listeria monocytogenes (listerioza objawiająca się pod postacią zapalenia mózgu; okołoporodowe/rozsiane - przez łożysko)
Rickettsia prowazekii - nerwowa postać tyfusu plamistego
Leptospira interrogans

44
Q

jaka jest etiologia WIRUSOWA encephalitis?

A

wirus odkleszczowego zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych,
HSV-1,
wirus ospy wietrznej i półpaśca,
wirus odry (najgorsze powikłanie)

45
Q

jaka jest etiologia MYKOLOGICZNA encephalitis?

A

C.albicans,
Cryptococcus neoformans,
Aspergillus sp.

46
Q

gdzie może lokalizować się ropień mózgu?

A

nadtwardówkowy
podtwardówkowy
w tkance mózgowej

47
Q

jakie są czynniki etiologiczne ropnia mózgu?

A

czynniki etiologiczne zależne od miejsca pierwotnego ogniska zakażenia będącego punktem wyjścia
ropnia:
- zapalenie zatok/ucha środkowego - Streptococcus, Enterobacteriaceae, Bacterioides, Fusobacterium
- zapalenie wsierdzia - Streptococcus viridans
- uraz - Staphylococcus aureus

48
Q

jaka jest droga zakażenia mózgu?

A
  • przez ciągłość (zapalenie ucha/zatok)
  • hematogenna (powikłanie zapalenia wsierdzia)
  • bezpośredni kontakt (uraz)
49
Q

Czym jest ten ropień mózgu?

A

naciek zapalny – utworzenie zbiornika z treścią ropną, który uciska struktury w obrębie
czaszki

50
Q

jakie są objawy ropnia mózgu?

A

przewlekłe, tępe, rozlane bóle głowy
gorączka
niedowłady
afazja
podrażnienia
napady padaczkowe

51
Q

jaka jest etiologia choroby Heinego-Mediena/polio/nagminne podrażenie dziecięce?

A

wirus zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego

52
Q

czy istnieje szczepionka na polio?

A

tak, istnieje szczepionka zawierająca 3 typy serologiczne inaktywowanego wirusa

53
Q

jaka jest droga zakażenie wirusem zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego?

A

droga fekalno-oralna

54
Q

jakie są powikłania polio?

A

często bezobjawowe
bardzo rzadko aseptyczne ZOMR
zapalenie mózgu
porażenie związane z niszczeniem rdzenia kręgowego

55
Q

co to jest zespół post-polio?

A

groźniejszy od pierwotnej postaci choroby, minimum 15 lat po przebytej
chorobie, porażenia, zanik mięśni, chroniczne zmęczenie i wszelkiego typu zaburzenia neurologiczne

56
Q

jakie są pobierane materiały do badań w diagnostyce zakażeń OUN?

A
  • PMR
  • krew
  • materiał z wybroczyn
  • wymaz z nosogardła
  • wymaz pochwy matki
  • inne materiały z ognisk pierwotnych np. ucho środkowe, zatoki
    preparaty bezpośrednie wykrywają Listeria monocytogenes, Streptococcus pneumonia, Neisseria meningitidis
57
Q

kiedy pobierany jest PMR do badań? + w jaki sposób?

A

obowiązkowo, z nakłucia lędźwiowego do 2 jałowych probówek, z
poziomu L3/L4, 3-4 ml od dorosłego a 0,5-1 ml u dziecka, transport jak najszybszy (do 15 min) w
temperaturze 37°C w probówce lub na meningomedium powyżej 2h;

58
Q

jaki jest PMR w przypadku infekcji?

A

mętny, żółty (prawidłowy jest klarowny, wodnojasny)

59
Q

jakie procedury mikrobiologiczne są wykonywane z PMR?

A

preparat bezpośredni i posiew na
podłoże krwawe i czekoladowe z osadu a z supernatantu testy lateksowe

60
Q

W przypadku jakich czynników etiologicznych wykonujemy testy serologiczne?

A

Streptococcus pneumoniae
Neisseria meningitidis
Haemophilus influenzae

61
Q

jakie są charakterystyczne parametry morfologii przy zakażeniach OUN?

A

w badaniach podwyższone stężenie białka i Ig, obniżone glukozy

62
Q

kiedy pobierana jest krew do badań? + w jaki sposób?

A

zawsze, podłoże transportowo-namnażające w 37°C

63
Q

kiedy pobierany jest materiał z wybroczyn?

A

obowiązkowy przy meningokokach

64
Q

jakie leki są stosowane w terapii empirycznej zakażeń OUN?

A

cefalosporyny III generacji
u noworodków i niemowląt leczymy ampicylina + aminoglikozydy

65
Q

jak leczy się zakażenie Streptococcus pneumoniae?

A

penicylina
cefalosporyny III generacji
chloramfenikol
wankomycyna (PRSP)

66
Q

jak leczy się zakażenie Haemophilus influenzae?

A

cefalosporyny III (penicylinazy)

67
Q

jak leczy się zakażenie Eschrichia coli?

A

cefalosporyny + aminoglikozydy (ESBL, KPC)

68
Q

jak leczy się zakażenie Pseudomonas aeruginosa?

A

piperacylina + aminoglikozydy, fluorochinolony, karbapenemy

69
Q

czym się leczy zakażenie Mycobacterium tuberculosis?

A

izonizazyd
etionamid

70
Q

czym leczy się zakażenie Staphylococcus aureus?

A

kloksacylina + aminoglikozyd, w MRSA - wasnkomycyna

71
Q

jak leczy się zakażenia mykologiczne?

A

amfoterycyna B + flucytozyna

72
Q

jaki środek stosuje się przy ZOMR?

A

deksametazon – silny środek przeciwzapalny, działa bardzo szybko, zmniejsza objawy ZOMR, steryd

73
Q

jaka jest profilaktyka nieswoista zakażeń OUN?

A

krótkotrwała antybiotykoterapia osób skolonizowanych lub z otoczenia osoby chorej,
znosi kolonizację, podajemy rifampicynę, ciprofloksacynę (tylko dorośli) lub ceftriakson

74
Q

jaka jest profilaktyka swoista zakażeń HIB?

A

obowiązkowa szczepionka, oczyszczony polisacharyd otoczki PRP połączony z nośnikiem, wysoka
skuteczność, H.influenzae typ B, szczepi się niemowlęta

75
Q

jaka jest profilaktyka swoista przeciwko N.meningitidis?

A
  • polisacharydowe szczepionki, polisacharydy typu A,C,Y i W-135,
    powyżej 2 roku życia, ochrona na około 3 lata, rzadziej stosowane ze względu na nowsze generacje
  • skoniugowane szczepionki; oczyszczony polisacharyd na nośniku
    białkowym, w Polsce dostępna jest monowalentna przeciwko serotypom C, skuteczna dla dzieci powyżej 2 miesiąca życia, długotrwała ochrona przed zakażeniem, zmniejsza w populacji ilość nosicieli meningokoków
  • białkowe szczepionki; najnowszej generacji, na bazie białek
    meningokoków, przeciw serotypowi B, dla osób powyżej 2 miesiąca życia
76
Q

jakie są obowiązkowe + dodatkowe szczepionki przeciwwirusowe w kontekście profilaktyki swoistej zakażeń OUN?

A

obowiązkowe: polio, świnka, odra
dodatkowe: grypa, ospa wietrzna, odkleszczowe zapalenie mózgu