Sepsa. Zapalenia wsierdzia, kości i stawów. Flashcards
Czy krew ma florę fizjologiczną?
NIE, układ jałowy (tak samo wsierdzie, kości i stawy)
jaki jest mechanizm obronny łożyska naczyniowego?
tylko układ odpornościowy:
białka układu dopełniacza
immunoglobuliny we krwi
komórki fagocytujące i proces fagocytozy
jakie są czynniki ryzyka sepsy, zap. wsierdzia, kości i stawów?
-immunosupresja – defekty immunologiczne, choroby układu krwiotwórczego, leki immunosupresyjne, AIDS
-użycie inwazyjnych procedur diagnostycznych i leczniczych (intubacja, cewnik, linie naczyniowe, implanty, endoprotezy, kaniule)
-zabiegi chirurgiczne – zakażenie florą jelitową
-wiek skrajny – noworodki i osoby starsze
-lekooporność bakterii – środowisko szpitalne – hospitalizacja
-choroba podstawowa np. cukrzyca, nowotwory
-alkoholizm, narkomania
-uszkodzenie skóry
Co to jest bakteriemia?
obecność żywych bakterii we krwi
jakie typy bakteriemii wyróżniamy?
Przejściowa
Okresowa
Stała
co to jest bakteriemia przejściowa?
naruszenie ciągłości skóry, błony śluzowej np. jamy ustnej po zabiegach stomatologicznych; obecność S.viridans; kilkadziesiąt minut, bez objawów klinicznych
co to jest bakteriemia okresowa?
nawracająca, regularne wysiewy bakterii z pierwotnego miejsca zakażenia – ropnie wewnętrzne, zapalenie płuc
co to jest bakteriemia stała?
ciągła, stosunkowo niski poziom, ale stałe występowanie bakterii we krwi – zapalenie wsierdzia, posocznica odcewnikowa, dur brzuszny, dur rzekomy, dur powrotny
co to jest sepsa?
posocznica, nadmierna reakcja układu odpornościowego, która może się pojawić w wyniku zakażenia różnymi mikroorganizmami; zakażenie łożyska naczyniowego z ogólną reakcją zapalną;
bakteriemia + objawy kliniczne; stan potwierdzony mikrobiologicznie (posiew dodatni)
jakie mogą być mechanizmy powstania sepsy?
uszkodzenie skóry/błony śluzowej -> przedostanie bakterii do krwiobiegu -> sepsa
ogniskowa infekcja -> miejscowy proces zapalny -> sepsa
rozwiń skrót SIRS
Systemic Inflammatory Response Syndrome – zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej
Czym charakteryzuje się SIRS?
-nadmierna odpowiedź układu immunologicznego
-może być wynikiem wielu chorób/urazów/zakażeń
-tachykardia (>90/min)
-temperatura (>38°C lub <36°C)
-tachypnoe (>20/min)
-leukocytoza (>12000/mm3) lub leukopenia (<4000/mm3), obecność postaci pałeczkowatych
granulocytów
-posiew ujemny
jak inaczej nazywa się zespół septyczny?
ciężka sepsa
jaka są charakterystyczne cechy sepsy ciężkiej?
Dodatkowa dysfunkcja jednego przynajmniej narządu
-układ krążenia – hipotensja (SBP<70mmHg)
-układ oddechowy – spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi
-nerki – zmniejszenie diurezy
-zaburzenia metaboliczne – kwasica nieoddechowa
-trombocytopenia (<100000/mm3)
-wątroba – wzrost stężenia bilirubiny we krwi (>4mg/dl)
Czym jest wstrząs septyczny?
pogłębiająca się dysfunkcja narządowa
jakie są cechy wstrząsu septycznego?
-hipowolemia – rozszerzenie naczyń + wzrost ich przepuszczalności
-osłabienie kurczliwości serca
-hipotensja
-hipoperfuzja
-DIC – zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego; w świetle naczyń powstają
mikrozakrzepy, w obrębie tkanek dochodzi do krwawień; na skórze pojawiają się wybroczyny;
krwawienia z nosa; łatwo pojawiają się siniaki
-tachypnoe
-objawy neurologiczne – splątanie, lęk, drgawki
-zaburzenia temperatury ciała
-skąpomocz
rozwiń skrót MODS
Multiple Organ Dysfunction Syndrome, zepsół niewydolności wielonarządowej
Czym objawia się MODS?
-poważne, często nieodwracalne zmiany w obrębie wielu układów
-organizm nie jest w stanie utrzymać homeostazy bez pomocy medycznej
-prowadzi do zgonu
jaka jest etiologia posocznicy odcewnikowej?
zakażenie własną
florą skóry, rozwija się w wyniku błędu w dezynfekcji/opiece nad cewnikiem; najczęściej S.epidermidis
Jak powstaje posocznica odcewnikowa?
rozwija się w wyniku błędu w dezynfekcji/opiece nad cewnikiem; następuje adhezja
bakterii do cewnika, tworzy się biofilm (bakterie współpracują jak organizm wielokomórkowy) –
wytwarzana jest substancja międzykomórkowa zlepiająca komórki, występuje oporność na antybiotyki; trzeba usunąć cewnik
z czego składa się wstrząs septyczny?
wstrząs toksyczny + wstrząs endotoksyczny
jakie czynniki wywołują wstrząs endotoksyczny?
bakterie Gram (-), endotoksyna (LPS, lipid A konserwatywny, antygen O charakterystyczny dla danego szczepu) uwalniana podczas lizy bakterii; lipid A jest pirogenny – powoduje stymulację produkcji cytokin prozapalnych, LPS uwalniany ze ściany bakterii podczas jej rozpadu; peptydoglikan – słabsze działanie
jakie czynniki wywołują wstrząs toksyczny?
bakterie Gram (+); superantygeny – nieswoiste pobudzanie limfocytów T;
enterotoksyny, eksfoliatyna i toksyna TSST-1 S.aureus; toksyna erytrogenna S.pyogenes; kwasy
lipotejchojowe; peptydoglikan
jakimi drogami szerzą się bakterie do łożyska naczyniowego?
-limfatyczna – z miejsc pierwotnych zakażeń
-z obszaru zajmowanego przez własną florę fizjologiczną
-przez wprowadzenie zakażonego materiału – implanty, cewniki itp.
jakie są czynniki etiologiczne sepsy noworodków?
- pałeczki Enterobacterales (np..Escherichia coli) - Streptococcus agalactiae
- Listeria monocytogenes
jakie są czynniki etiologiczne sepsy u dzieci?
- Haemophilus influenzae
- Streptococcus pneumoniae
jakie są czynniki etiologiczne sepsy u osób dorosłych?
- Staphylococcus,
- Streptococcus,
- Enterococcus,
- Neisseria meningitidis, N. gonorrhoeae
- Listeria monocytogenes
- pałeczki Enterobacterales
- pałeczki niefermentujące (Pseudomonas aeruginosa)
jak dzieli się sepsa ze względu na miejsce nabycia?
pozaszpitalna
szpitalna
jaka jest etiologia sepsy pozaszpitalnej od zakażeń układu moczowego?
E.coli, Proteus, Enterococcus
jaka jest etiologia sepsy pozaszpitalnej od zakażeń układu oddechowego?
S.pneumoniae, H.influenzae, Moraxella, CAMRSA (pozaszpitalny
MRSA, martwicze zapalenie płuc)
jaka jest etiologia sepsy pozaszpitalnej od zmian skórnych?
S.aureus, S.pyogenes, pałeczki G (-)
jaka jest etiologia sepsy pozaszpitalnej od zakażeń wewnątrzbrzusznych?
beztlenowce (Bacteroides, Clostridium, Peptostreptococcus), pałeczki
G (-) (E.coli, Klebsiella, Enterobacter), Enterococcus
jaka jest etiologia sepsy pozaszpitalnej od ZOMR?
N.meningitidis, S.pneumoniae
jaka jest etiologia sepsy szpitalnej od cewników naczyniowych, zabiegów kardiochirurgicznych?
S.epidermidis, S.aureus, CNS, pałeczki G (-)
(Acinetobacter) – rzadziej, C.albicans – rzadziej (fungemia często u pacjentów onkologicznych)
jaka jest etiologia sepsy szpitalnej od sztucznego wentylowania?
pałeczki G (-) (Acinetobacter, Pseudomonas), S.aureus
jaka jest etiologia sepsy szpitalnej od oparzeń?
S.aureus, P.aeruginosa, S.pyogenes, Enterobacteriaceae
jaka jest etiologia sepsy szpitalnej od przetaczania krwi lub płynów infuzyjnych?
pałeczki G (-), HBV, HCV, Parvovirus B19, C.albicans
jaka jest etiologia sepsy szpitalnej od rzadkich czynników?
mykolazmy, chlamydie
jaka jest etiologia sepsy szpitalnej u pacjentów z cewnikami w układzie moczowym?
- pałeczki Enterobacterales,
- Pseudomonas, Acinetobacter,
- Enterococcus, Candida sp.
jakie są rodzaje sepsy? wg obecności ognisk zakażenia
pierwotna
wtórna
noworodków
czym charakteryzuje się sepsa pierwotna?
bez uchwytnego miejsca zakażenia, rozwija się z poważną chorobą podstawową –
cukrzyca, nowotwory, alkoholizm lub u noworodków – kolonizacja dróg rodnych, niska waga
urodzeniowa, wady wrodzone
czym charakteryzuje się sepsa wtórna?
znane lub możliwe do przewidzenia ognisko pierwotne (w drogach moczowych, na skórze, w drogach oddechowych, w jelicie grubym)
powikłanie istniejącego
zakażenia
jakie są czynniki etiologiczne sepsy wtórnej od zakażenia dróg moczowych?
Pałeczki Gram (-) (E.coli, Proteus sp.), Enterococcus sp.
jakie są czynniki etiologiczne sepsy wtórnej od zmian patologicznych na skórze?
S. aureus
Streptococcus pyogenes
Pseudomonas aeruginosa (oparzenia) i inne pałeczki
jakie są czynniki etiologiczne sepsy wtórnej od zakażeń dróg oddechowych?
Streptococcus pneumoniae,
Haemophilus influenzae
Moraxella catarrhalis
S. aureus (CAMRSA – pozaszpitalny MRSA)
jakie są czynniki etiologiczne sepsy wtórnej od zakażeń wewnątrzbrzusznych (jelito grube)?
Beztlenowce (Bacteroides)
Pałeczki Gram (-) (E.coli, Klebsiella sp., Enterobacter sp.) Enterococcus sp.