Zakażenia układu oddechowego Flashcards

1
Q

Mechanizmy obronne w układzie oddechowym

A
  • budowa kolejnych odc układu oddechowego
  • aktywne usuwanie i niszczenie drobnoustrojów przez nabłonek migawkowy i produkcję śluzu
  • flora fizjologiczna
  • odruch kaszlu i kichania
  • kom fagocytarne, lizozym, białka ukł dopełniacza i IgA w śluzie nabłonka migawkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Flora fizjologiczna górnych dróg oddechowych

A
  • Streptococcus viridans
  • Neisseria sp. (niepatogenne)
  • Staphylococcus sp. koagulazo(-)
  • Corynebacterium sp. dyfteroidy
  • Haemophilus sp. z wyjątkiem H. influenzae
  • Candida sp
  • bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące -> Peptostreptococcus, Acinetomyces, Eubacterium, Prevotella, Veilonella, Porhyromonas, Bacterioides sp.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynniki sprzyjające ZUO

A
  • przerwanie ciągłości tkanek wyściełające górne drogi oddechowe
  • upośledzenie działania nabłonka rzęskowego spowodowane czynnikami fizycznymi, chemicznymi, wadami anatomicznymi lub zaburzeniami czynnościowymi
  • pierwotne lub wtórne zaburzenia odporności
  • choroby przewlekłe -> astma, POCHP, choroby alergiczne, mukowiscydoza
  • niedrożność dróg oddechowych i stany zwiększające ryzyko zachłyśnięcia
  • inwazyjne zabiegi
  • leki
  • zła higiena jamy ustnej i rozległa próchnica
  • wiek
  • epidemiczne rozprzestrzenianie
  • nosicielstwo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Drogi rozprzestrzeniania się ZUO

A
  • kropelkowa/powietrzno-kropelkowa
  • wziewna/inhalacyjna
  • kontakt bezpośredni
  • ciągłość naczyń limfatycznych
  • kontakt bezpośredni
  • hematogenna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Podział ZUO ze względu na czynnik etiologiczny

A
  • wirusowe
  • bakteryjne (typowe/atypowe)
  • grzybicze
  • pierwotniakowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Podział ZUO ze względu na lokalizację zakażenia

A
  • górnych dróg oddechowych -> nos, gardło, krtań (powyżej), migdałki, zatoki oboczne nosa, ucho środkowe
  • dolnych dróg oddechowych -> krtań (poniżej), tchawica, oskrzela, płuca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podział ZUO ze względu na przebieg kliniczny

A
  • ostre i przewlekłe
  • pierwotne i wtórne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Podział ZUO ze względu na miejsce nabycia

A
  • pozaszpitalne
  • szpitalne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Umiejscowienie ostrych wirusowych ZUO

A

nos, gardło, krtań, tchawica, oskrzela, zatoki, ucho środkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Umiejscowenie ostrych bakteryjnych ZUO

A

migdałki podniebienne, ucho środkowe, nagłośnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co jest najczęściej czynnikiem etiologicznym ZUO?

A

bakterie tlenowe i beztlenowe -> charakter mieszany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie umiejscowenie jest najczęstrzych przewlekłych ZUO?

A

ucho środkowe i/lub zatoki przynosowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie wirusy najczęściej powodują ZUO?

A
  • Rhinowirusy, Adenowirusy, Echowirusy, wirusy Coxackie (choroby przeziębieniowe)
  • Coronawirusy (SARS, MERS, COVID-19)
  • RSV
  • CMV (cyromegalia)
  • EBV (mononukleoza zakaźna)
  • Influenzavirus (grypa)
  • Parainfluenzavirus (paragrypa)
  • Morbilivirus (odra)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jaki jest charakterystyczny skutek zakażenia SARS-Cov2?

A

zespół ostrej niewydolności oddechowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Najważniejsze bakteryjne czynniki etiologiczne ZUO

A
  • Streptococcus pyogenes (angina, szkarlatyna)
  • Streptococcus pneumoniae
  • Haemophilus influenzae
  • Staphylococcus aureus
  • Moraxella catarrhalis
  • Mycobacterium tuberculosis (gruźlica)
  • Corynebacterium diptheriae (błonica)
  • Bordetella pertussis (krztrusiec)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czynniki etiologiczne ZUO pozaszpitalnych

A
  • Streptococcus pneumoniae
  • Haemophilus influenzae
  • Moraxella catarrhalis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czynniki etiologiczne ZUO przewlekłych/ zaostrzonych

A
  • Streptococcus pneumoniae
  • Haemophilus influenzae
  • Moraxella catarrhalis
  • Staphylococcus aureus
  • Enterobacteriaceae, Pseudomonas
  • Beztlenowce nieprzetrwalnikujące -> Peptostreptococcus, Bacterioides, Fusobacterium)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Atypowe czynniki etiologiczne ZUO

A
  • Mycoplasma pneumoniae
  • chlamydia pneumoniae
  • Legionella pneumophila
19
Q

Kiedy mają miejsce atypowe ZUO?

A

pierwotne poza szpitalem

20
Q

Jak wykrywa się atypowe czynniki etiologiczne ZUO?

A

specjalne metody wykrywania, nie wykonuje się antybiogramu

21
Q

Na jakie antybiotyki są oporne atypowe czynniki etiologiczne ZUO?

A

beta-laktamy

22
Q

Jaki obraz kliniczny dają zakażenia atypowymi czynnikami etiologicznymi ZUO?

A

nietypowy obraz kliniczny

23
Q

Co powoduje Streptococcus pyogenes?

A
  • ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych (angina)
  • płonica/szkarlatyna – postać ZUO wywoływana przez szczepy wytwarzające toksynę pirogenną
  • powikłania: ropne i nieropne (autoimmunologiczne; gorączka reumatyczna, ostre zapalenie kłębuszków nerkowych)
24
Q

Co powoduje Streptococcusc pneumoniae?

A
  • zapalenia płuc u pacjentów poza szpitalem
  • ostre zapalenie ucha środkowego
  • ostre zapalenie zatok
  • wtórne ZUO
25
Q

U jakich pacjentów występują powikłania po zakażeniach Streptococcus pneumoniae?

A
  • osób powyżej 65 roku życia (zapalenie płuc
  • noworodki i dzieci do 3 roku życia (zapalenie płuc, sepsa, zapalenie OUN)
26
Q

Jaki jest najczęstszy czynnik etiologiczny zapalenia płuc u pacjentów poza szpitalem?

A

Streptococcus pneumoniae

27
Q

Co powoduje Haemophilus influenzae typu B?

A
  • zapalenie nagłośni
  • zapalenie ucha środkowego i zatok przynosowych
  • zapalenie płuc
28
Q

U jakich pacjentów występują powikłania po zakażeniach Haemophilus influenzae typu B?

A
  • dzieci od 3 miesięcy do 4 lat (zapalenie płuc, zapalenie OUN, sepsa)
29
Q

Co powoduje Moraxella catarrhalis?

A

głównie zakażenia górnych dróg oddechowych

30
Q

U jakich pacjentów występują powikłania po zakażeniach Moraxella catarrhalis?

A

osób powyżej 65 roku życia z przewlekłymi chorobami płuc (zapalenie płuc)

31
Q

Jakie są swoiste choroby zakaźne układu oddechowego?

A
  • krztusiec (Bordetella pertussis)
  • Gruźlica (Mycobacterium tuberculosis)
  • błonica (Corynebacterium diphteriae)
32
Q

Na jakie antybiotyki są oporne pałeczki krztuśca i prątki gruźlicy?

A

beta-laktamy

33
Q

Czynniki etiologiczne szpitalnych ZUO

A
  • Enterobacteriaceae -> Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli
  • pałeczki niefermentujące -> Pseudomonas aeruginosae i Acinetobacter baumanii
  • Staphylococcus aureus
  • bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące -> zachłystowe zapalenia płuc o etiologii mieszanej
  • Candida sp. -> Candida albicans
34
Q

Czynniki etiologiczne oportunistycznych ZUO

A
  • Candida albicans
  • Aspergillus fumigatus
  • Pneumocistis carini
  • Mycobacterium sp.
  • Legionella pneumophila
  • CMV (cytomegalia)
35
Q

W przypadku zakażeń którymi czynnikami etiologicznymi ZUO stosuje się profilaktykę swoistą?

A
  • Mycobacterium tuberculosis (gruźlica)
  • Corynebacterium diphteriae (błonica)
  • Bordetella pertussis (krztusiec)
  • Haemophilus influenzae typ B
  • streptococcus pneumoniae
  • ospa wietrzna
  • grypa
  • COVID-19
36
Q

Jak przeprowadzana jest diagnostyka zakażeń układu oddechowego?

A
  • wykrywanie antygenu lub DNA drobnoustroju bezpośrednio w materiale z dróg oddechowych (grypa, COVID, angina, RSV)
  • posiew -> badanie ogólne (angina) lub ukierunkowane (gruźlica, błonica, krztusiec)
  • wykrywanie przeciwciał we krwi (bakterie atypowe, wirusy)
37
Q

Jakie materiały do badań są pobierane przy zakażeniach górnych dróg oddechowych?

A
  • wymaz z gardła (S.pyogenes)
  • wyamz z nosa (S.aureus)
  • wymaz z nosogardzieli (krztusiec)
  • wymaz z nagłośni
  • punktat z zatok/ endoskopowy wymaz z zatok
  • aspirat z ucha (zapalenie ucha środkowego)
  • wymaz z ucha (zapalenie ucha zewnętrznego)
38
Q

Jakie materiały do badań są pobierane przy zakażeniach dolnych dróg oddechowych?

A
  • plwocina (zapalenie płuc)
  • popłuczyny pęcherzykowo-oskrzelowe (BAL) – zapalenie płuc i oskrzeli
  • bronchoaspiraty – zapalenia płuc i oskrzeli
  • aspiraty przeztchawicze – zapalenia płuc i oskrzeli
  • płyn opłucnowy
  • bioptaty z płuca i opłucnej (ropnie)
39
Q

Jak należy pobrać materiał do badań przy podejrzeniu etiologii mieszanej zapalenia zatok, ucha środkowego lub ropni?

A

należy pobrać materiał do badań w kierunku bakterii tlenowych i beztlenowych -> odrębny zestaw z podłożem transportowym

40
Q

Co trzeba dodatkowo pobrać w przypadku inwazyjnych postać zakażenia?

A

krew -> tylko pacjenci hospitalizowani

41
Q

Jak należy pobierać materiał do badań w przypadku podejrzenia krztuśca lub błonicy?

A

pobieranie materiału na dodatkową wymazówkę, w celu wykonania preparatu

42
Q

W przypadku pobrania jakich materiałów nie stosujemy podłoża transportowo-namnażającego?

A
  • BAL
  • punktat z zatok
42
Q

Jakie antybiotyki są stosowane przy terapii empiryczne ZUO?

A
  • penicylina (ostra angina paciorkowcowa)
  • amoksycylina (wtórne ZUO)
  • amoksycylina/kwas klawulanowy (wtórne, nawracające i przewlekłe ZUO)
  • cefuroksim (jak wyżej i alergie na amoksycylinę)
  • makrolidy (alergia na beta laktamy i atypowe ZUO)