Wykład 7 - Źródła prawa UE Flashcards

1
Q

Jak podzielone jest prawo UE?

A

Na pierwotne i pochodne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jak wyglądała struktura Unii przed 2009?

A
  • I filar - prawo wspólnotowe
  • II filar - współpraca międzynarodowa
  • III filar - współpraca międzyrządowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Traktat z Lizbony

A
  • 1.12.2009
  • likwidacja struktury trójfilarowej
  • Powstanie UE jako organizacji międzynarodowej - ma od teraz osobowość prawną
  • UE funkcjonuje na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
  • nadal istnieje odrębnie Europejska Wspólnota Energii Atomowej
  • ujednolicenie mechanizmu decyzyjnego i źródeł prawa UE
  • sprecyzowanie zasad podziału kompetencji między UE a państwa członkowskie
  • reforma instytucji UE
  • zwiększenie roli parlamentów narodowych w sprawach UE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jak traktat z Lizbony umocnił ochronę praw podstawowych?

A

Poprzez nadanie Karcie Praw Podstawowych UE podstawowego charakteru prawnego i przystąpienie do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jak mogą być definiowane źródła prawa UE?

A

Jak przyczyny, które wpłynęły na treść norm prawnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Źródła formalne

A

Formy, w których to prawo występuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Źródła prawa UE

A
  • prawo pierwotne
  • umowy międzynarodowe Unii
  • prawo wtórne
  • akty ustawodawcze (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje)
  • akty nieustawodawcze
    • akty delegowane
    • akty wykonawcze
  • inne akty (np. zalecenia, opinie, porozumienia międzyinstytucjonalne, uchwały, deklaracje, programy działania)
  • akty Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czy istnieje formalna hierarchia aktów prawnych UE?

A

Nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co znajduje się na szczycie hierarchii aktów prawnych?

A

Akty prawa pierwotnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Z czym musi być zgodne prawo wtórne?

A

Z prawem pierwotnym i umowami międzynarodowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Czy akty WPZiB stoją niżej od prawa wtórnego?

A

Nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Można mówić o hierarchii między aktami ustawodawczymi a..

A

aktami nieustawodawczymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Akty wykonawczy podporządkowany jest …

A

Aktowi, który wykonuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Akt delegujący kompetencje podporządkowany jest …

A

Aktowi delegowanemu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czy poza znanymi przypadkami rozporządzenia, dyrektywy i decyzje mogą być postrzegane równorzędnie?

A

Tak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jak rozstrzygane są kolizje między rozporządzeniami, dyrektywami i decyzjami?

A

Za pomocą klasycznych reguł kolizyjnych. Prawo specyficzne ma pierwszeństwo nad generalnym, i prawo późniejsze nad wcześniejszym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Skąd pochodzi prawo pierwotne UE?

A

Od państw członkowskich, jest oparte na ich wspólnej zgodzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jaki charakter ma prawo pierwotne UE?

A

Konstytucyjny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jaką główną funkcję pełni prawo pierwotne UE?

A

Stanowi podstawę prawną działań UE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wobec czego prawo pierwotne ma pierwszeństwo?

A

Wobec prawa wtórnego i prawa krajowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Czy prawo pierwotne może być zmienione?

A

Tak, przez państwa członkowskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czy prawo pierwotne może mieć bezpośredni skutek?

A

Tak, może określać prawa i obowiązki jednostek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kto interpretuje prawo pierwotne? Czego nie może robić?

A

Trybunał Sprawiedliwości UE. Nie może interpretować jego legalności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie są składowe prawa pierwotnego UE?

A
  • traktaty założycielskie
  • traktat o UE
  • traktat o funkcjonowaniu UE
  • zasady ogólne prawa unijnego
  • traktaty rewizyjne
  • traktaty akcesyjne
  • Karta Praw Podstawowych UE
  • akty Rady lub Rady Europejskiej o charakterze konstytucyjnym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wymień traktaty założycielskie UE. Czym są?

A

Traktat o UE i traktat o funkcjonowaniu UE. Są to umowy międzynarodowe stanowiące podstawę działania UE

26
Q

Jak mogą być zmieniane traktaty założycielskie?

A

W drodze procedur określonych w traktacie o UE oraz przez traktaty akcesyjne

27
Q

Co mogą robić sądy krajowe wobec traktatów?

A

Zadawać pytania prejudycjalne dotyczące ich interpretacji

28
Q

Czym są źródła szczegółowe?

A

Służą do wypełniania luk w prawie UE i zapewniania sprawiedliwej interpretacji prawa. Są wśród nich zasady zapisane w traktatach i niezapisane zasady wywiedzione przez TSUE.

29
Q

Skąd TSUE czerpie inspiracje?

A

Z prawa międzynarodowego i konstytucyjnych tradycji państw członkowskich

30
Q

Podaj przykłady zasad ogólnych prawa

A
  • zasada ochrony uprawnionego oczekiwania
  • pewności prawa
  • nieretroaktywnego działania prawa
  • niedyskryminacji
  • prawa podstawowe
31
Q

Jak przyjmowane są akty konstytucyjne Rady Europejskiej?

A

Rada przyjmuje akt (może być przy udziale Parlamentu) i zaleca państwom członkowskim jego przyjęcie zgodnie z własnymi wymogami konstytucyjnymi

32
Q

Jak klasyfikowany jest akt konstytucyjny przyjęty przez procedurę organiczną?

A

Do prawa pierwotnego

33
Q

Jaką moc prawną mają akty konstytucyjne RE?

A

Taką samą jak traktaty

34
Q

Jak klasyfikowane są umowy międzynarodowe UE?

A

Jako akty prawa międzynarodowego i prawa pochodzącego od instytucji

35
Q

Kto jest związany umowami międzynarodowymi UE?

A

Instytucje UE i państwa członkowskie

36
Q

Co muszą zrobić nowe państwa członkowskie względem umów międzynarodowych UE?

A

Przystąpić do nich lub związać się nimi na mocy akcesji

37
Q

Kto może interpretować umowy międzynarodowe UE? Czy interpretacja wiąże drugą stronę umowy?

A

TSUE. Nie

38
Q

Na czym polegają kompetencje dorozumiane?

A

Unia może wykonywać pewne zadania, jeśli są konieczne do osiągnięcia celów wyznaczonych w traktatach, nawet jeśli nie ma do nich prawnie uznanego uprawnienia.

39
Q

Jakie są warunki zawierania umów międzynarodowych przez UE?

A
  • przewidują to traktaty lub wyraźnie wiążący akt UE
  • kompetencje dorozumiane
  • może to mieć wpływ na wspólne zasady lub zmienić ich zakres
40
Q

W jakich aspektach UE ma wyłączną kompetencję? [5]

A
  • unia celna
  • ustanawianie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego
  • polityka pieniężna euro
  • zachowanie morskich zasobów biologicznych
  • wspólna polityka handlowa
41
Q

W jakich przypadkach Unia dysponuje wyłączną kompetencją do zawierania umów międzynarodowych?

A
  • zawarcie zostało przewidziane w akcie ustawodawczym UE
  • jest niezbędne do wykonywania wewnętrznych kompetencji
  • może wpływać na wspólne zasady lub zmieniać ich zakres
42
Q

W jakich dziedzinach UE ma wyraźną kompetencję do zawierania umów międzynarodowych?

A
  • WPZiB
  • przystąpienie UE do Komisji o ochronie praw człowieka i podstawowych wartości
  • umów mających na celu rozwój szczególnych stosunków między państwami sąsiędnimi
  • umowy o readmisji obywateli państw trzecich
  • badania naukowe i rozwój technologiczny
  • ochrona środowiska
  • transport
  • współpraca na rzecz rozwoju
  • umów w zakresie współpracy gospodarczej, finansowej i technicznej z państwami innymi niż kraje rozwijające się
  • współpracy humanitarnej
  • umów stowarzyszeniowych
  • polityki pieniężnej
43
Q

Co musi zajść aby umowa wywołała skutki?

A

Musi wejść w życie lub stosowania tymczasowo zgodnie z prawem międzynarodowym (za decyzją RE)

44
Q

Kogo wiążą umowy międzynarodowe UE?

A

Instytucje Unii i państwa członkowskie

45
Q

Co to prawo pochodne UE? Co obejmuje?

A

Prawo stanowione przez instytucje UE na podstawie kompetencji powierzonych Unii. Rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie.

46
Q

Czy prawo pochodne ma pierwszeństwo względem prawa krajowego?

A

Tak

47
Q

Kto kontroluje legalność prawa pochodnego?

A

Tsue

48
Q

Czy prawo pochodne może mieć bezpośredni skutek?

A

Tak

49
Q

Scharakteryzuj instrumenty prawa pochodnego względem ich zasięgu.

A
  • rozporządzenie - ogólny, wszystkie państwa, wiąże w całości
  • dyrektywa - adresat, tylko w odniesieniu do rezultatu, swoboda wyboru formy i środków
  • decyzja - adresat lub ogólny, wiąże w całości
  • zalecenia i opinie - brak mocy wiążącej
50
Q

Scharakteryzuj rozporządzenie

A
  • zasięg ogólny
  • wiąże w całości
  • zastępuje prawo krajowe
  • ujednolicenie prawa w państwach członkowskich
  • bezpośrednio stosowane
  • charakter abstrakcyjny
  • wymaga uzasadnienia i ogłoszenia
  • wchodzi w życie w dniu określonym lub 20 dni od ogłoszenia
51
Q

Czy rozporządzenie stanowi część prawa krajowego jeśli wejdzie w życie?

A

Tak, jest stosowane bezpośrednio, niedopuszczalne jest wprowadzenie przez wydanie ustawy, choć niekiedy może wymagać wydania aktu krajowego

52
Q

Co się dzieje jeśli ogłoszono rozporządzenie w danej dziedzinie?

A

Państwa członkowskie tracą uprawnienie do stanowienia prawa w tym obszarze

53
Q

Scharakteryzuj dyrektywę

A
  • do adresata
  • tylko dla państw członkowskich
  • zbliżanie prawa
  • wiąże w odniesieniu do rezultatu
  • limit czasowy wykonania
  • wymaga uzasadnienia
54
Q

Czy państwa są zobowiązane do dokonania odpowiedniej implementacji prawnej dyrektywy?

A

Tak, konieczna jest transpozycja do prawa krajowego poprzez wydanie odpowiednich aktów prawnych, np. ustaw

55
Q

Co jest obowiązkiem organów państwa w okresie transpozycji dyrektywy?

A

Powstrzymanie się od działań, które mogłyby poważnie narazić cel dyrektywy

56
Q

Scharakteryzuj decyzję

A
  • charakter indywidualny i konkretny
    -zastosowanie do konkretnego przypadku
  • wiąże w całości adresata - państwo, instytucja, organ UE, osoby fizyczne lub prawne, albo wiąże wszystkich, których może dotyczyć
  • bezpośrednio skuteczne obowiązki na adresata
  • wymaga uzasadnienia
  • podstawowy instrument WPZiB
57
Q

Co dzieje się jeśli decyzja skierowana jest do państwa członkowskiego?

A
  • może być powołana przez jednostkę przeciwko państwu
  • nie może wywoływać skutków horyzontalnych
58
Q

Scharakteryzuj zalecenie

A
  • wydawane gdy przewidują to traktaty i bez traktatowego upoważnienia
  • przyjmować zalecenia może Komisja Europejska, RE, Europejski Bank Centralny
  • nie wiąże prawnie, ale wywołuje pewne skutki prawne - sądy muszą wziąć je pod uwagę
  • skutek niezastosowania się do zalecenia może być przewidziany w traktacie
59
Q

Scharakteryzuj opinię

A
  • ## nie są wiążące prawnie - mogą mieć skutki prawne - np. podczas podejmowania decyzji RE musi zwrócić się po opinię do PE
60
Q

Co podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym UE?

A
  • akty ustawodawcze
  • akty nieustawodawcze - rozporządzenia i dyrektywy skierowane do wszystkich państw członkowskich i decyzje bez konkretnego adresata
61
Q

Co podlega notyfikacji?

A

Dyrektywy niekierowane do wszystkich państw i decyzje wskazujące adresata. Obowiązują od momentu notyfikacji.