Woorden Flashcards
Marshallplan
Europees Herstelprogramma, een programma van de VS dat financiële hulp bood aan West-Europa na WO2 (1948).
Containment
een geopolitieke strategie van de VS tijdens de Koude Oorlog om de verspreiding van het communisme na WO2 te voorkomen.
Truman Doctrine
de VS zou militaire steun bieden aan elk Europees land dat bedreigd werd door het communisme (1947).
Red Scare
het Amerikaanse binnenlandse politieke klimaat gedomineerd door angst voor communistische infiltratie.
McCarthyisme
de heksenjacht op communisten geïnitieerd door senator Joseph McCarthy, die leidde tot politieke repressie en vervolging van linkse individuen.
Satellietstaten
Polen, Tsjecho-Slowakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Oost-Duitsland; landen die op één lijn lagen met, maar ook onder de invloed en druk stonden van de Sovjet-Unie.
Warschaupact
een collectief defensieverdrag opgericht door de Sovjet-Unie en zeven andere Sovjet-satellietstaten: Albanië, Bulgarije, Tsjecho-Slowakije, Oost-Duitsland, Hongarije, Polen en Roemenië. Het was bedoeld als tegenwicht voor de NAVO.
Brezjnev-doctrine
elke bedreiging voor de socialistische heerschappij in een staat van het Sovjetblok (Centraal- en Oost-Europa) was een bedreiging voor alle staten, wat de interventie van andere socialistische staten rechtvaardigde.
Conferentie van Helsinki
erkenning van de legitimiteit van bestaande grenzen in Oost-Europa (1975).
Detente
de versoepeling van de vijandige/ gespannen relaties tussen de VS en de Sovjet-Unie (1969-1979), gekenmerkt door verbeterde relaties, een toename van de handel en de ondertekening van kernwapenverdragen.
Dekolonisatie
een proces waarbij een staat zich terugtrekt uit een voormalige kolonie en onafhankelijk wordt. De macht wordt overgedragen aan de elite van het land (soms met geweld). Dit gebeurde vooral van 1945 tot 1980. Landen werden militair en politiek onafhankelijk, maar niet echt economisch.
Neokolonialisme
het gebruik van economische, culturele, politieke of andere druk om voormalige koloniën te controleren of te beïnvloeden. Omdat de ontwikkeling van de voormalige koloniën afhankelijk is geweest van de voormalige koloniale machten, blijven de meeste van hen (gedeeltelijk) afhankelijk, vooral economisch. Neokolonialisme kan ook voorkomen tussen landen die niet direct verbonden waren door een koloniaal verleden.
Ongebondenheid (non-alignment)
de keuze van een staat om zich niet formeel aan te sluiten bij of af te zetten tegen een groot machtsblok, zoals tijdens de Koude Oorlog.
Pan-Afrikanisme
een beweging in Afrika met als gemeenschappelijk doel de eenheid van Afrikanen en de eliminatie van blanke suprematie en kolonialisme van het continent, geleid door de Ghanese leider Nkrumah, begonnen in de jaren 1960.
Apartheid
het Zuid-Afrikaanse geïnstitutionaliseerde systeem van rassenscheiding van 1948 tot het begin van de jaren 1990, waarin de natie politiek, economisch en sociaal werd gedomineerd door de blanke bevolking.
Zionisme
een beweging voor de (toenmalige) heroprichting en ontwikkeling en bescherming van een Joodse natie: Israël.
Glasnost & Perestrojka
onderdeel van Gorbatsjovs “nieuwe denken” doctrine. Hij wilde de groeiende economische ellende in de Sovjet-Unie bestrijden met de oprichting van een socialistische markteconomie, waarvan glasnost (openheid, vrijheid van informatie) en perestrojka (economische en politieke herstructurering) de belangrijkste kenmerken waren. Zijn idee: wanneer mensen meer vrijheid zouden hebben om te denken en deel te nemen aan het besluitvormingsproces, zou het systeem hiervan profiteren en zouden de productiecijfers omhoog gaan.
Euroscepticisme
een politiek standpunt dat tegen de waarden en de macht van de Europese Unie is; men vindt dat de regering te veel autoriteit aan Brussel heeft afgestaan.
Populisme
politieke benadering die een beroep doet op gewone mensen die zich genegeerd voelen door de gevestigde elite.
Akkoord van Parijs
een klimaatakkoord dat in 2015 in Parijs werd gesloten door 196 partijen. Het is een juridisch bindend internationaal verdrag over klimaatverandering.