Werkcollege flashcards
Hoe speelde de verlichting een rol bij het ontstaan van de sociologie?
Het vraagstuk van de sociale orde stond centraal in de discussie tussen de vertegenwoordigers van verlichting en die van de tegen-verlichting
religie steeds minder belangrijk, in plaats daarvan geïndividualiseerd en gerationaliseerd denken
als religie minder bepalend wordt, hoe wordt de sociale orde dan in stand gehouden?
Hoe speelt samenhang een rol in de gifteconomie?
giftuiwisseling is een sociaal verschijnsel
vervlechting van systemen (religieus, economisch)
giften regelen sociale verhoudingen tussen mensen en vertellen ons iets over de morele en sociale orde
Open system approach
het (school) systeem als geïntegreerde en dynamische entiteit. Begrijpen hoe onderdelen samenhangen of wringen
- Organisatiestructuur (open systeem)
- Omgeving (bijv. beleid, vakbonden, belangengroepen maar ook culturele waarden.
- input - bijv. leerlingen, personeel, financiën, technologie
- output - afgestudeerden, nieuwe en verouderde kennis, cultuur
- feedbackloop (nieuwe methodes, BSO)
Wat zijn kenmerken van de ziekterol?
vrijstelling van normaal functioneren
je wordt niet gestraft (bijv. ziektewet) - er wordt wel van je verwacht dat je meewerkt aan genezing
ziekterol kan door meerdere mensen worden toegekend
parsons
Wat leert het bestaan van de ziekterol, bekeken
vanuit het sociale perspectief, ons over ‘de sociale
werkelijkheid’?
omgang ziekte niet puur biologisch bepaald
culturele en historische aspecten spelen een rol
opvattingen over hoe je je zou moeten gedragen
de sociale werkelijkheid is meer dan een (onbedoeld) gevolg van handelingen van individuen
- wat individuen doen komt voort uit regels, rollen en verwachtingen. Deze zijn door de mens gemaakt
Wat is een voorbeeld van verbreding van de ziekterol in het onderwijs?
Labelen van drukke kinderen
We beschouwen meer dingen als zoek. Medicalisering van het dagelijkse leven
geen verantwoordelijkheid of schuld, niet meer straffen, maar behandelen, beroep doen op medische en therapeutische beroepen.
Op welke sociologische theorie had durkheim kritiek en welke kritieken vinden we terug in zijn ideeën?
op de individualistische rationele keuzetheorie
verschil in opvatting over het sociale. (meer dan de som der delen, individueel handelen staat niet los van de samenleving)
is er wel sprake van een universele natuur?
wat rationeel is, is historisch en cultureel bepaald.
de focus op individuele voorkeuren is niet voldoende om sociale feiten te begrijpen
je kan sociale feiten alleen verklaren met andere sociale feiten
Hoe zullen aanhangers van de rationele keuzetheorie solidariteit en collectieve actie verklaren?
Het is geen natuurlijk verschijnsel
- als mensen uit eigenbelang handelen bestaat het principe van solidariteit niet en komt een collectieve actie niet tot stand
- niet meedoen en wel profiteren is altijd gunstiger dan meedoen
veranderen kosten-batenafweging door manipulatie en dwang
past binnen de individualistische variant, het sociale als context
waarom staat de betekenis van het begrip individualisme volgens Foucault, ver af van de individualistische visie van sociologie?
drie betekenissen individualisme (Foucault)
- Waarde die aan individu wordt gehecht en mate waarin individu in eigenheid wordt aanvaard
- waarde die aan privéleven wordt gehecht
- zelfwerk: de mate waarin individu zich ontwikkelt
betekenis individu zijn, is afhankelijk van cultuur - dit sluit niet aan bij de individualistische visie
Hoe past het werk van de beauvoir bij het proces van individualisering zoals dat door foucault wordt omschreven? Welke soortgelijke ontwikkelingen op het gebied van toenemende individualisering zie je in de huidige maatschappij?
De Beauvoir:
- afstappen van idee ‘mens als biologisch voorbestemd’
- man-vrouw verschillen zijn door de samenleving gemaakt
passend bij individualisering
- langzaam proces
- gedrag wordt minder toegeschreven aan externe oorzaken, men komt los van heersende denkbeelden
- veranderd denken over gender, man-vrouw verhoudingen, etc.
Volgens welek theoretische stroming is de allocatiefunctie wenselijk? Waarom?
het functionalisme, op deze manier komt iedereen op de juiste plek terecht en heeft iedereen een gelijkere kans. Meer inzet leidt volgens hen tot meer welvaart
Wat zijn verschillen en overeenkomsten tussen de rationele keuze theorie en de conflicttheorie?
overeenkomsten:
- motivatie voor handelen = eigenbelang
-menselijk handelen is voorspelbaar
verschillen
- onderliggende mechanismen voorspelbaarheid
- microniveau vs macroniveau
- vreedzaam verloop vs conflict
- sociale orde resultaat van individuele keuzes vs sociale orde uit machtsongelijkheid
uitgangspunten dramaturgische roltheorie goffman
- sociale leven als geheel van gespeelde rollen
- iemand probeert een bepaald zelf te presenteren en als een bepaald persoon te worden erkend (impression management) roldistantie is mogelijk
uitgangspunten symbolisch interactionisme, mead
rolgedrag is sociaal bepaald
individuen raken door proces van internalisering vervlochten met hun rol. Rolgedrag komt dan van binnenuit
roldistantie is niet mogeljk
Hoe verschilt de onderzoeksaanpak van Dilthey van die van Weber?
weber
- verstehende methode
- in de huid kruipen
- universele herkenbare handelingen
- individualistische variant
dilthey
- handelen op basis van interpretatie en betekenisgeving
- beweegredenen zijn niet universeel
- cultuur belangrijk
- collectivistische variant
voor- en nadelen sociale mobiliteit
voordelen”:
- eerlijker: je komt niet alleen op een hoge positie omdat je ouders toevallig rijk/machtig zijn
- effectiever: minder mensen komen terecht op plekken die niet passen bij hun capaciteiten
nadelen:
- gevoelens van onzekerheid
- prestatiedruk
drie principes van stratificatie volgens Weber
1 Klasse - groep mensen gelijk in economische situatie
2 stand - groep mensen gelijk in aanzien, levensstijl en sociale relaties
- partij - groep mensen die zich hebben georganiseerd om reguliere macht te verwerven (politieke partij, belangenorganisatie)
