College 6 Flashcards
Afwijkend gedrag
gedrag is voor een groot deel aangeleerd, regels, waarden, normen en richtlijnen leer je.
Je neemt in het leven verschillende rollen aan. Als je opgroeit en socialiseert, maak je normen en waarden van de samenleving eigen.
afwijkend gedrag noem je ook wel inconventioneel gedrag?
Bepaalde dingen die eerder normaal waren, zijn dat nu soms niet meer. wat normaal is verschilt dus naar tijd en cultuur.
schooluitval
voortijdig schoolverlaters
in NL - jonger dan 23 die het onderwijs verlaten zonder startkwalificatie
in VS - jongeren tussen 16 en 24 die niet naar school gaan en geen high school diploma hebben.
Hoe zie je het basisprincipe van de sociologie terug in de schooluitval?
→ leerplicht pas laat ingevoerd. Dit soort begrippen bestonden dus eerst helemaal niet. Het idee van contingentie zie je hier terug. Maar het is niet arbitrair dat de leerplicht is ingevoerd, hier zijn redenen voor. Nu diploma’s belangrijk. Door welvaartsstijging werd het minder nodig dat kinderen gingen werken. In kennis economieën veel waarde gehecht aan diploma’s. Dit is een voorbeeld van samenhang (legitiem) kennis economie hangt samen met de leerplicht, omdat het elkaar in stand houdt??
schooluitval in Nederland
het meeste in het MBO
jongens vaker dan meisjes
hoger bij jongeren met migratie-achtergrond
Overheid probeert het te voorkomen, maar dit is niet terug te zien in de cijfers.
Wat zijn negatieve gevolgen van schooluitval?
Het kost de samenleving veel geld. Als je geen diploma’s hebt, kom je moeilijker aan een baan en heb je minder bestaansvaardigheid. Hierdoor is de kans groter dat je een sociale verzekering (uitkering) nodig hebt. Ook is er minder belastinggeld?
voor jongeren zelf
- lager welbevinden en slechtere gezondheid
- ongunstige uitgangspositie arbeidsmarkt
- groter risico op crimineel gedrag
crimineel gedrag + koppeling basisprincipe
- gedragingen die door de wetgever als strafbaar zijn gesteld
- vier type delicten (geweld, geldconflicten, vernielingen en overige delicten)
- overtredingen vs misdrijven
-> wat wij crimineel noemen, is contingent, wat hebben we zelf bepaald en het zou dus anders kunnen zijn. Het verschilt ook per land wat crimineel is en ook per tijd,
-> niet toevallig dat we geweld naar kinderen nu niet meer normaal vinden. Het heeft te maken met overgang van traditionele samenleving naar moderne samenleving
strafrecht moet…
aansluiten bij de samenleving
Individualistische verklaringen voor crimineel gedrag
- micro niveau als uitgangspunt
- persoonlijkheid, individuele afwegingen
→ vroeger werd gedacht dat je op basis van uiterlijk kon zien of iemand crimineel zou worden of niet. Er zou een crimineel type zijn. (brede kaak, diepe ogen, unibrow). Nu niet meer, maar er wordt veel onderzoek gedaan naar persoonskenmerken.
→ deel over individuele eigenschappen, maar ook op waarom mensen het gedrag vertonen, dit zit meer in individuele motieven.
contextuele verklaringen (collectivistische visie)
- meso- en macroniveau.
- bindingen met anderen, structuur en organisatie van de samenleving
- bestaan ongelijkheid tussen groepen
verklaring rationele keuzetheorie voor crimineel gedrag en schooluitval
mensen handelen uit eigen belang, door kosten en baten af te wegen
bij maken beslissingen maken ze een rationele afweging. Deze bestaat uit het afwegen van kosten en baten bij een bepaalde handeling. Als je dit probeert toe te passen om te verklaren, kan je zeggen dat deze theorie zegt dat een persoon afwijkend gedrag vertoond als het de persoon iets oplevert. het is gunstig om crimineel gedrag te vertonen, anders doe je het niet.
Als je het hebt over schooluitval zelfde idee, Wat levert een diploma mij op? Het kost veel tijd en moeite, is dat het allemaal wel waard? De inspanningen zijn misschien hoger dan de opbrengsten. De kosten zijn bijvoorbeeld frustratie, tijd tekort, geen geld verdienen want geen tijd, schaamte, dit is het misschien niet waard. baten van onderwijs liggen vaak ver in de toekomst. het toekomstige voordeel weegt dan misschien niet op tegen de kosten die je nu moet ‘betalen’
kan ook gaan om status. In vriendengroepen waar weinig waarde wordt gehecht aan cijfers, maar wel aan dure spullen, is de kans groter dat je stopt met school.
bij criminaliteit kan je bedenken wat het je oplevert en wat het je kost]. bijvoorbeeld de kans dat je opgepakt wordt, of je een strafblad krijgt, reputatie die het oplevert, het geld dat je ervoor krijgt, de kick die je krijgt, statusverlies, etc.
Rationele keuzetheorie zoekt verklaring in individuele
verklaring conflicttheorie voor crimineel gedrag en schooluitval
- sociale verschijnselen zijn een gevolg van conflict en ongelijke machtspositie
- nadruk op belangentegenstellingen en behouden van machtspositie.
- afwijkend gedrag als uitkomst van machtsstrijd en ongelijkheid in ‘het systeem’
- schooluitval = hogere sociale klasse bepaalt hoe het onderiwjs-systeem eruit ziet (marx) en het onderijs sluit beter aan bij de habitus van de hogere sociale klasse (Bourdieu)
- Leerlingen uit lagere klassen voelen zich niet thuis op school en hebben daardoor grotere kans om uit te vallen (school wordt wellicht ook minder gewaardeerd). Lagere klasse ervaart schoolsysteem als vijandig. Gevoel van falen brengt risico voor schooluitval.
- criminaliteit - Hogere klasse bepaalt hoe het rechtssysteem eruit ziet (Marx en boudirues) en wat wordt gezien als crimineel gedrag (foucault)
- ongelijkheid in strafmaat en toegang tot rechtshulp. Mensen uit hogere klasse hebben vaak betere toegang tot hulpbronnen. Bijvoorbeeld door sociaal netwerk en geld. Hierdoor betere advocaat. mensen uit lagere klasse die wet overtreden hebben grotere kans om strenger gestraft te worden dan mensen uit hoogste klasse. In VS strafbaar om op straat te slapen en te bedelen, maar fraude wordt minder zwaar bestraft. Wat de rijken stoort, wordt zwaarder bestraft.
- Continue strijd om macht.
verklaring functionalisme voor crimineel gedrag en schooluitval
afwijkend gedrag als het gevolg van gebrek aan samenhang tussen verschillende elementen. (dysfunctie) Veel ruzies thuis leiden tot slechtere prestaties op school. Functionalisten zeggen dat er te weinig samenhang is tussen onderwijs en thuissituatie
Drie functionalistische theorieën
anomietheorie (disbalans tussen doelen en middelen)
sociale controle theorie (het belang van positieve bindingen)
sociale desoriëntatie theorie (desorganisatie in gemeenschap)
anomietheorie
Murton
gedrag word gecontroleerd door gedeelde waarden en normen. In elke samenleving zijn doelen die we nastreven. Om die doelen te behalen heb je middelen nodig. Als er gebrek is aan samengang tussen doelen is er sprake van disfunctie of inbalans. Dan gaan mensen opzoek naar onconventionele of illegale manieren om het toch te halen. Afwijkend gedrag is een manier om kloof tussen doel en middelen te overbruggen. (overval plegen om toch dure jas te kunnen kopen). Middelen zijn niet voor iederen even goed toegankelijk. Bepaalde groepen mensen zijn geneigd om doel alsnog te bereiken terwijl dit eigenlijk niet kan, door criminaliteit of schooluitval. bijv. stoppen met school om te werken en dure spullen te kopen. Factoren die afwijkend gedrag stimuleren
sociale controle theorie
gaat over hoe afwijkend gedrag voorkomen kan worden
- gaat over hoe afwijkend gedrag voorkomen kan worden.
- richt zich op factoren die afwijkend gedrag remmen
- als iemand zich meer verbonden voelt met de samenleving, neemt de kans op afwijkend gedrag af. Durkheim (functionalist) onderzoek. Elchardus schrijft dat verbondenheid ontstaat met verschillende mensen. Bij een rol of sociale positie horen bepaalde verwachtingen (velden van gesanctioneerde verwachtingen)
- verbondenheid zorgt voor naleving van geldende waarden, normen en verwachtingen. je wilt vrienden of baan niet kwijtraken. Je voelt je verbonden met mensen, waardoor anderen meer controle kunnen uitoefenen op jou. Hierdoor ga je minder snel over op onconventioneel gedrag. Vanuit de sociale controle theorie is afwijkend gedrag het gevolg van te weinig positieve bindingen aan anderen??
- als jongeren zich geaccepteerd voelen, voelen ze zich meer ingebed in de samenleving Het is belangrijk dat jongeren het idee krijgen dat ze erbij horen. Vrienden en leerkrachten moeten zich om hen bekommeren. Het deeluitmaken van een vriendengroep kan leiden tot minder criminaliteit, als deze vrienden stimuleren tot conventioneel gedrag.
- kans op schooluitval en jeugdcriminaliteit wordt groter naarmate de positieve bindingen afnemen en als je wel bent ingebed, maar in vriendengroepen waarin onconventioneel gedrag geaccepteerd wordt en status oplevert.
sociale desorganisatie theorie
- gerelateerd aan sociale controle theorie
- uitgangspunt = sociale desorganisatie zorgt ervoor dat de sociale controlefuntie van een gemeenschap/buurt/school niet werkt. Deze theorie richt zich op omstandigheden in de buurt, en op crimineel gedrag. Vooral jeugdcriminaliteit als vandalisme. Als er in de buurt veel armoede is, is er sprake van sociale desorganisatie. In bepaalde buurten zijn weinig hulpbronnen beschikbaar. Dit zij SHole En McKay, minder verbondenheid en dus minder sociale controle
- de veronderstelling is dat sociale desorganisatie in de letterlijke zin (rommel, verloedering) lokt crimineel gedrag uit. Drempel om ongewenst gedrag te vertonen wordt lager.
- desorganisatie zorgt voor minder verbondenheid en minder sociale controle
- belang naleven gedeelde normen en waarden wordt dan minder groot
- schooluitval en criminaliteit als gevolg van ongunstige omstandigheden in buurt/gemeenschap
→ op scholen met veel kinderen uit lage SES zijn weinig hulpbronnen, sociale organisatie komt op deze scholen minder makkelijk tot stand. hierdoor is er minder verbondenheid en dus minder sociale controle. Dit zorgt ervoor dat je niet afgeremt wordt bij ongewenst gedrag. Hierdoor neemt het risico op vroeg laat verlaten van school toe.
verschil tussen sociale controle theorie en sociale desorganisatie theorie
sociale controle gaat over het voorkomen van afwijkend gedrag, de sociale desorganisatie gaat over factoren die gedrag stimuleren, een van deze factoren is het gebrek aan sociale controle
symbolisch interactionisme afwijkend gedrag
- interpreteren van verwachtingen of gedrag en daarnaar handelen
- zelfbeeld wordt deels bepaald door gedrag ander
- als je je afwijkend gedraagt, kans dat anderen dit negatief beoordelen
- afwijkend gedrag als uitkomst van interacties tussen mensen
etiketteringstheorie
→ schooluitval en criminalitet als gevolg van hoe (je denkt dat) anderen je zien. Als je als slechte leerling wordt gezien, wordt alles met jouw in die rol gezien. Daan gaat geloven in de rol, en zich hier ook naar gedragen. Hij let niet meer op, betrokkenheid neemt af en prestaties gaan achteruit. Reputatie ‘slechte leerling’ wordt hierdoor bevestigd.
etiketteringstheorie
je gedrag zorgt ervoor dat je een bepaalde reputatie krijgt
2 mechanismen
- persoon wordt in de gaten gehouden, (her)bevestigen reputatie. als je bekend bent als druk bent, willen mensen je rustig maken
- persoon ontwikkeld zelfbeeld die bij reputatie past, internaliseert verwachtingen en gaat er naar handelen, zo bevestig je deze reputatie
sociale controle
‘’Het geheel van handelingen die mensen in een samenleving in staat stellen omhet gedrag van anderen te beïnvloeden’’
Sociale controle is ertoe bedoelt om mensen de geldende waarden en normen te laten naleven.
Hoe zorgt men ervoor dat men de waarden en normen naleeft?
- discours verspreiden
- sanctioneren
discours
Foucault
- manier van denken, spreken en oordelen
- bepaalt hoe de werkelijkheid gezien wordt en wat wenselijk wordt gevonden (disciplinerende macht)
- Dit is een bron van sociale controle: het stuurt menselijk gedrag, geeft richting aan welk gedrag gesanctioneerd moet worden
- bepaalde gebeurtenissen kunnen op bepaalde manieren in beeld gebracht, waardoor het oordeel van mensen kan veranderen. Bijvoorbeeld beelden niet uitzenden om zo een beeld te schetsen (bewust), maar ook zonder bewuste keuze zit er vaak in bepaalde manieren van praten een oordeel. Door manier van praten over bepaalde dingen wordt ons handelen gestuurd. welk gedrag accepterenw e?
- het discours bepaald welk gedrag afwijkend is. Disciplinerende macht: door discours te verspreiden heb je macht over wat als afwijkend wordt gezien en wat niet. Waar de spotlight op staat krijgt aandacht en wordt belangrijk gevonden
is afwijkend gedrag altijd schadelijk?
nee, andere kleding dragen is niet schadelijk voor een ander. Als afwijkend gedrag wel als schadelijk wordt gezien, hoeft dit niet altijd daadwerkelijk zo te zijn. afwijkend gedrag wordt wel gezien als ongewenst
afwijkend gedrag voorkomen
Gordels van sociale controle (checken)
7 manieren om afwijkend gedrag af te remmen
- routine = onbewuste dingen die je dot
- controle door geïnternaliseerde waarden en normen - je houdt jezelf tegen voordat je te ver van de verwachtingen afwijkt. Afwijkend gedrag wordt voorkomen voordat anderen het kunnen merken
- buffers en uitgangskleppen - zichtbaar afwijkend gedrag, maar dit wordt getolereerd en dus geaccepteerd. (anderen zien dat je afwijkt, maar reageren hier niet echt op, carnaval)
- informele en formele sancties - sociale controle uitgevoerd door anderen
sanctioneren bentham
bentham, utilitarist:
menselijk handelen is gebaseerd op nutmaximalisatie. Behoeften zijn universeel
sanctionering is het ontnemen van plezier of het aanbrengen van pijn (bestraffen)
- gericht op fysieke behoeften
- goed gedrag belonen
sanctioneren, parsons
Bredere blik - Parsons
- menselijk handelen: nutmaximalisatie, maar ook nastreven van gedeelde waarden
- fysieke, sociale en culturele behoeften
sanctionering = belonen en straffen, gevoel van verbondenheid ontnemen, aanspreken op plicht/idealen (activeren waardegetrouwdheid)
niet allen externe sancties, maar ook interne sancties. Deze kunnen voorkomen uit geinternaiseerde waarden e normen. Je krijgt een bepaald gevoel van bepaald gedrag. Interne sancties beteken niet perse dat anderen er geen invloed op hebben. Door discours te veranderen, kijken mensen anders naar de wereld. Door roken te ontmoedigen, verandert het beeld van roken van iets heel normaals, naar iets raars. Door discours te verspreiden kan je mensen zichzelf laten sanctioneren. het is gek om in het openbaar te roken, dus doe je dit niet
interne en externe sancties
- interne sancties komen voor in de binnenste gordels van sociale controle.
(zie schema) - externe sancties worden door iemand anders gegeven. Als je gedrag voldoet aan verwachtingen wordt je beloond, Als je gedrag afwijkt, krijg je straf en ervaar je pijn.
Zowel positieve als negatieve sancties zijn erop gericht om mensen aan verwachtingen te laten voldoen.
formeel vs informeel straffen
formeel = op contract of bijvoorbeeld gevangenisstraf voor bepaalde delicten
informeel = ouders die kinderen straffen.
sanctioneren op school
- externe negatieve sanctionering is nodig om een leerling in het gareel te houden (leerlingen vervullen leerlingrol, leren om aan verwachtingen samenleving te voldoen)
- externe negatieve santionering geeft een verkeerd voorbeeld (als je leunt op autoriteit, voelen leerlingen zich niet veilig en verbonden en zijn ze minder gemotiveerd om gewenst gedrag te vertonen. Conflicttheoretici denken dat straffen ongewenst gedrag uitlokt?)
- interne sanctionering als voorwaarde voor positief schoolklimaat en daarmee ook ontwikkeling leerlingen. (schuldgevoel)
→ negatieve externe sancties zijn soms noodzakelijk, als school vooral belangrijk om je te richten op positieve sancties, om ervoor te zorgen dat er sprake is van een goed en veilig schoolklimaat.
