college 3a Flashcards
Wat is het kernidee vam de collectivistische visie?
Ja, sociale feiten zijn alleen te verklaren door andere sociale feiten
Wat is het kernpunt van de individualistische visie?
nee, sociale feiten zijn ook te verklaren door individueel handelen
de collectivistische visie
bedoelingen van mensen zijn sociaal bepaald. Keuzes die mensen maken zijn afhankelijk van normen en waarden en regels die gelden in een samenleving.
normen
praktische regels over hoe je je moet gedragen, gebaseerd op waarden. (niet spieken bij toets)
waarden
collectieve ideeën over wat mensen goed vinden en hoe ze dus zouden moeten zijn.. Wat het meest wenselijk is (eerlijkheid)
rol
een bundel van verwqchtingen die gelden van een persoon in een specifieke context. Normen en waarden verschillen dan. normen en waarden zorgen voor vastheid van een rol
Wat zijn genderrollen?
de rol die door de maatschappij wordt afgeschoven op een bepaald geslacht/gender. Deze normen zijn een sociaal feit. Je kan je afvragen waar deze normen vandaan komen. Ontstaat al in de manier waarop ouders verschillend met jongens en meisjes kinderen spelen. gedrag over bepaalde genders is vaak ongebewust, waardoor we onbewust gendernormen bevestigen
functionalisme
de samenleving is een stabiel, harmonieus systeem dat bestaat uit verschillende elementen
kernpunten:
- alle elementen vervullen een functie
- Alle elementen zijn wederzijds afhankelijk van elkaar (verandering in 1 leidt tot verandering in het ander)
- zonder onderwijs functioneert arbeidsmarkt niet, zonder gezinnen geen nieuwe kinderen etc.
- Veel aandacht voor samenhang. Sociale verschijnselen zijn een onderdeel van een geheel. je doet niet perse op grote schaal onderzoek, zoals de hele maatschappij, maar bijvoorbeeld naar een sub-systeem, zoals een vliegveld - security, gates, cabinepersoneel, winkels. Al deze onderdelen hebben elk een eigen functie. Als alle onderdelen in evenwicht zijn verloopt het systeem goed. Als er iets niet goed loopt ontstaat vertraging.
- alle elementen zijn in evenwicht (balans) - volgens het functionalisme een voorwaarde voor het goed functioneren van een samenleving.
- gedeelde waarden zorgen voor evenwicht en betrokkenheid van individuen. Hierdoor is de samenleving in evenwicht
nadruk op wat mensen gemeen hebben
sociale orde is het gevolg van een harmonieus, gebalanceerd systeem
Sociale verschijnselen zijn een gevolg van of hebben een functie voor andere sociale verschijnselen
functionalisme en onderwijs
onderwijssysteem is een bron van sociale integratie, een plek waar gedeelde waarden gecreëerd worden, waardoor samenhang ontstaat
Conflict theoretisch perspectief
de samenleving als arena voor machtsstrijd met steeds veranderende machtsrelaties
uitgangspunten
- mensen gedragen zich op basis van eigenbelang of onder invloed van dwang (macht van anderen)
- mensen kiezen waarden om machtsposities te legitimeren, mensen kiezen bepaalde waarden, die hun machtspositie in de samenleving versterken of rechtvaardigen. De samenleving wordt gekenmerkt door een voortdurende strijd, waarbij conflicten een onvermijdelijk deel van het sociale leven zijn
sociale verschijnselen zijn een gevolg van conflict en ongelijke machtsposities
nadruk op belangstellingen tussen mensen
sociale orde = uitkomst van voortdurende machtsstrijd en conflict
marxistische conflicttheorie
sluiten aan bij de algemene conflicttheorie
bron van conflict is de ongelijkheid tussen bezitters en bezit-lozen (klassenstrijd)
reproductiethese = de dominante klasse wil machtspositie behouden en versterken. De dominante klasse zet het onderwijs en rechtssysteem in om bezitslozen niet te laten klimmen op de sociale ladder (door kinderen niet kritisch te leren denken, doen ze wat je wilt en blijft de klassenverdeling in stand. -> vals bewustzijn creëren
revolutie - sociale ongelijkheid en strijd verdwijnt. Marx verwachtte een opstand, de revolutie zou ervoor zorgen dat sociale ongelijkheid en het conflict tussen groepen verdwijnt
-> belangrijk verschil met conflicttheorie, daar zeggen ze dat het conflict nooit kan worden opgelost
Hoe kijken de normale en de marxistische conflicttheorie aan tegen het onderwijs?
conflict - allerlei krachten willen invloed op het onderwijs (CITO, ouders)
Marxistische conflicttheorie - hoogste sociale klasse wilt invloed behouden
-> volgens beide stromingen vervult het onderwijs een belangrijke functie in de samenleving, en is het onderwijssysteem een middel voor machtsbehoud van de dominante groep
Wat zijn de kernfuncties van het onderwijs?
- socialisatie en sociale integratie
- cultuur- en kennisoverdracht
- Selectie en toewijzing (allocatie)
- sociale controle
- veranderen en vernieuwen (technische innovatie)
socialisatie en sociale integratie
het proces dat nieuwe leden van de samenleving de regels, waarden en taal van de samenleving eigen maken
zodanig dat het hun eigen regels en overtuigingen worden
het onderwijs is een professionele en georganiseerde manier van socialisatie. Mensen worden competent gemaakt voor het functioneren in de samenleving
overdracht van cultuur en kennis
scholen moeten kinderen kennis en vaardigheden bijbrengen die ervoor zorgen dat ze mee kunnen komen in de maatschappij
allocatiefunctie onderwijs
zorgt ervoor dat leerlingen een onderwijsloopbaan volgen die past bij hun niveau en talenten en bij de behoeften van de samenleving (arbeidsmarkt)
sociale controle
het onderwijs zorgt ervoor dat kinderen geldende normen, waarden en regels naleven.
Kinderen moeten zich leren aanpassen en beheersen, en anderen gehoorzamen. (disciplineren, straffen, belonen)
technologische innovatie
op scholen worden technologische innovaties ontwikkeld en doorgegeven
socialisatie op school uit functionalistisch perspectief
overdracht van gewenst gedrag
- internalisering gedeelde waarden en normen- onderwijs leert dit en bekrachtigt dit. Klas is minisamenleving. Er gelden normen en waarden die ook in de algemene maatschappij gelden. Kinderen gaan van binnenuit ervaren dat ze het eens zijn met de waarden - internalisering = lijkt alsof je geldende regels zelf hebt bedacht.
harmonie - het hebben van gelijke waarden en normen is positief voor het individu
- socialisatie zorgt voor verbondenheid
- waarden als kern van de sociale orde
socialisatie op school vanuit de conflicttheorie
overdracht van gewenst gedrag
- er is geen consensus over kernwaarden. Er zijn verschillende belangen die vertegenwoordigt worden. Wat belangrijk gevonden wordt kan verschillen per groep. Dit betekent dat socialisatie functie niet voor ieder kind en elke school hetzelfde is
- je waarden hangen af van je sociale positie. Ook op scholen zijn er verschillen, bijv. gereformeerde school of openbare school
- socialisatie is een machtsmiddel, norm-naleving komt nooit van binnenuit, het ontstaat door macht en dwang. Regels worden opgelegd.
cultuur- en kennisoverdracht vanuit het functionalisme
onderscheidt tussen beroeps- en moreel onderwijs
- kennis- en vaardigheden (kwalificatiefunctie) - vakinhoudelijke kennis die je nodig hebt om mee te kunnen draaien in de maatschappij
- burtgerschapsonderwijs (socialisatiefunctie) - morele kennis. Hangt nauw samen met socialisatiefunctie, normen en waarden die in de samenleving gelden en kennis krijgen over hoe de samenleving in elkaar zit (maatschappijleer)
Er is een gedeelde moraal, er is geen strijd over hoe dit burgerschapsonderwijs eruit moet zien. Iedereen streeft hetzelfde doel na.
cultuur- en kennisoverdracht vanuit de conflicttheorie
er is geen gedeeld idee over wat er moet worden geleerd.
iedere belangengroep wil eigen cultuur en waarden terug zien in het onderwijsprogramma, zowel als inhoud als vorm
er is een machtsstrijd over hoe het curriculum eruit moet zien en hoe dit wordt onderwezen (slavernijverleden)
allocatiefunctie vanuit het functionalisme
school moet leerlingen opleiden die in kwalificatie verschillen (niveau en aard) en daarbij aansluiten op de arbeidsmarkt, vermogen en talent.
- er zijn beroepen van verschillende niveaus nodig, kinderen moeten worden ingedeeld in de groep waar ze het beste passen, bijvoorbeeld op basis van talenten en kansen.
> gestandaardiseerde toetsen als middel voor gerichte toewijzing -> op basis van toetsresultaten worden leerlingen in bepaalde richtingen gestuurd
- ongelijkheid is noodzakelijk en positief voor de welvaartsgroei > mensen zullen zich blijven inzetten om op een zo hoog mogelijke positie terecht te komen
- marx - samenleving met gelijke welvaart zou niet goed zijn, omdat hierdoor een disbalans in de samenleving ontstaat
allocatiefunctie vanuit de conflicttheorie
school moet leerlingen opleiden die in kwalificatie verschillen (niveau en aard) en daarbij aansluiten op arbeidsmarkt, vermogen en talent
- gestaandaardiseerde toetsen als machtsmiddel (taalvaardigheid ook belangrijke bij rekenen)
- ongelijkheid is een probleem. er is geen sprake van gelijke kansen - onderwijsniveau verschilt
- kinderen worden niet alleen op talenten gesorteerd, maar reflecteren ook de kwaliteit van scholen en de inzet van ouders
-> ongelijkheid is een probleem, niet iedereen heeft gelijke uitgangspositie
marxistische conflicttheorie visies op onderwijs
Ideologische opvattingen komen voort uit de wijze waarop de economie is georganiseerd (klassenstrijd). Machthebbers geven onderwijs vorm en hierdoor komt het gunstig uit voor zichzelf en minder gunstig voor anderen
- onderwijs reproduceert scheve machtsverhouding
- inrichting van het onderwijs overeenkomstig aan de ideologie en belangen van de hogere klasse
- Docenten (her)bevestigen sociale ongelijkheid
- Wat ouders van heersende klasse belangrijk vinden, wordt in het onderwijs ook belangrijk gevonden. Dit zijn vaardigheden die in het onderwijs gewaardeerd worden door leerkrachten. Zo bevestigen leerkrachten sociale ongelijkheid (vooral) onbewust.
kritiek functionalisme
- waarom is iets zoals het is, wordt nooit beantwoord. ALs verklaring voor sociale verschijnselen wordt gesteld dat zoiets bestaat omdat het een functie heeft. Hierdoor kan je niks zeggen over oorzaken en gevolgen. Leerplicht is tot 18, maar waarom? Is dit functioneel? → als het niet zo zou zijn, zou het niet functioneel zijn → cirkelredenering
- Onderwijs en samenleving wordt gezien als dingen die niet veranderen, of heel langzaam veranderen, omdat eerst de waarde moet veranderen en daarna pas de norm. Wanneer je alleen al aan het onderwijs denkt, kan je vraagtekens zetten bij dit standpunt.
- Het bestaande wordt te snel als nuttig beoogd. Er is weinig aandacht voor de nadelen. Er is geen aandacht voor verschijnselen die wel voorkomen, maar die niet gaan over harmonie en balans. Bijv. conflicten die bestaan uit verschillen tussen belangen
conflicttheorie kritiek
- Er is niet altijd overal conflict over
- mens niet altijd speelbal van machtsrelaties
- Er is mobiliteit (op- en neerwaarts), je kan een hogere positie krijgen dan je ouders
kritiek marxistische conflicttheorie
- geen verklaring voor verschillen tussen landen
- scheiding economie en politiek → economie teveel centraal, niet alleen economische elite bepaald wat er gebeurt, overheid ook grote invloed
- meer dan twee klassen - machtsvoorstelling is te eenvoudig. Niet alleen sprake van hoog en laag, maar er zijn veel belanghebbenden die zeggenschap hebben of willen hebben over wat er op school gebeurt.
wat is een overeenkomst tussen het functionalisme en de conflicttheorie?
beide gaan ervanuit dat het individu een product is van de samenleving
