welvaart Flashcards
reëel indexcijfer
= (nominaal indexcijfer/prijsindexcijfer) *100
of
= (NIC/PIC) *100
BBP (bruto binnenlands product) objectieve methode
=Productie(waarde)/toegevoegde waarde= omzet - onderlinge leveringen
(oftewel de toegevoegde waarde van alle bedrijven en overheid bij elkaar opgeteld)
AIQ
=Arbeidsinkomensquote= (arbeidsinkomen/nationaal inkomen)*100%
nationaal inkomen
=arbeidsinkomens+kapitaalinkomens
AIQ+KIQ
=arbeidsinkomensquote + kapitaalinkomensquote=1
arbeidsinsentief
in verhouding met kapitaal wordt er veel arbeid ingezet
bedrijfskolom
bestaat uit alle bedrijven waarin de opeenvolgende productiestadia worden doorgelopen van oerproduct tot eind product (boer, bakker)
bruto binnenlands inkomen
= optelsom van alle primaire inkomens + afschrijvingen
en
= gelijk aan bruto binnenlands product
Bruto en netto toegevoegde waarde
Bruto = productiewaarde = omzet - onderlinge leveringen = arbeidsinkomen + kapitaalinkomen
Netto = bruto toegevoegde waarde - afschrijvingen
(Het is de waarde die de producent heeft toegevoegd aan ingekochte spullen)
onderlinge leveringen
goederen en diensten die bedrijven aan elkaar leveren
reële bbp
het nominale bbp uitgedrukt in goederen en diensten
kapitaalinkomen
inkomen verdiend uit sparen en beleggen. (winst van aandelen + rente uit uitlenen spaargeld + pacht uit verhuur van grond + huur uit verhuur van gebouwen)
kapitaal
de productiefactor kapitaal bestaat uit
-fabrieken, machines, gereedschappen, grondstoffen en voorraden eindproduct die bij de productie worden ingezet
-natuur
-ondernemingsschap
er is reëel kapitaal (=kapitaalgoederen) en geldkapitaal (=vermogen)
economische groei
de stijging van het reëel bruto binnenlands product
Hoe wordt de potentiele productie bepaald?
Door de totale factorproductiviteit:
zowel arbeidsproductiviteit als kapitaalproductiviteit worden op kwaliteit en effiecentie beoordeeld.
maximaal mogelijke productie word bepaald door?
hoeveelheid arbeid
hoeveelheid kapitaal
TFP
Potentiele productie formule
potentiele productie (Y* )=TFP (A) * (Hoeveelheid kapitaal (K) + Hoeveelheid arbeid (L))
effectieve vraag
= nationaal inkomen
en
= primair inkomen
en
=Bestedingen!
en
= toegevoegde waarde =
Y =C + S + B
of
Y = C+ I + O + (E - M)
C = consumptie gezinnen/particuliere consumptie
S = besparingen gezinnen
B = belastingen
I = investeringen bedrijven/particuliere investeringen
O = overheidsbestedingen
E = export
M = import
NBP (Netto Binnenlands Product)
productie waarde bedrijven + productiewaarde overheid - afschrijvingen
werkeloosheidspercentage
(werkeloosheid/beroepsbevolking) * 100%
arbeidsproductiviteit
productie (=BBP, Y OF Y*)/werkende (=arbeid (L))
conjunctuurbeweging
schommeling in productiegroei als gevolg van schommeling in bestedingen
(bestedingen= C + I + O + (E - M))
C = consumptie gezinnen
I = investeringen bedrijven
O = overheidsbestedingen
E = export
M= import
laagconjunctuur kenmerken
- ruime arbeidsmarkt
- deflatie
- productie groei is kleiner dan de trend
of - productie is kleiner dan de productiecapaciteit
of - negatieve output-gap (de effectieve vraag (Y) is kleiner dan de potentiele productie (Y*))
laagconjunctuur bestrijding en de nadelen daarvan
-anticyclisch begrotingsbeleid (meer overheidsbestedingen (O)en minder belasting (B))
-monetair beleid (renteverlaging door ECB –> dus door banken, kan niet door overheid)
Nadelen:
-de overheidsfinanciën worden minder
-geen invloed van overheid op de ECB
wat betekent het concreet als er laagconjunctuur is?
de bestedingen zijn te laag,
er zijn meer werkelozen dus meer uitkeringen en dus gaan de overheidsfinanciën omlaag
hoogconjunctuur kenmerken
- krappe arbeidsmarkt
- inflatie
- productie groei is groter dan de trend
of - productie is groter dan de productiecapaciteit
of - positieve output-gap (de effectieve vraag (Y) is groter dan de potentiele productie (Y*))
hoogconjunctuur bestrijding en de nadelen/voordelen daarvan
-anticyclisch begrotingsbeleid (minder overheidsbestedingen (O)en meer belasting (B))
-monetair beleid (renteverlaging door ECB –> dus door banken, kan niet door overheid)
Voordelen:
-de overheidsfinanciën worden minder
Nadelen:
-geen invloed van overheid op de ECB
wat betekent het concreet als er hoogconjunctuur is?
de bestedingen zijn te hoog,
er zijn minder werkelozen dus minder uitkeringen en dus gaan de overheidsfinanciën omhoog
arbeidsmarkt
het geheel van vraag (Av) en aanbod (Aa) naar arbeid
Aa
= de beroepsbevolking
bestaat uit: werknemers + zelfstandigen + werkelozen
Av
bestaat uit: werknemers + zelfstandigen + vacaturen
werkgelegenheid
= werknemers + zelfstandigen
het verschil tussen een krappe en een ruime arbeidsmarkt
Bij een krappe arbeidsmarkt is de vraag groter dan het aanbod en zijn er dus opwaartse lonen
Bij een ruime arbeidsmarkt is het aanbod groter dan de vraag en dus zijn er neerwaartse lonen/is er geen druk op de lonen
soorten werkeloosheid
Conjuncturele werkeloosheid:
oorzaak: te weinig bestedingen, de effectieve vraag is te laag
bestrijding:
-anticyclisch begrotingsbeleid (overheidsbestedingen hoger, belastingen omlaag)
-monetair beleid (renteverlaging ECB)
nadeel:
-financieringstekort
-overheid geen invloed op de rente
Structurele/natuurlijke werkeloosheid:
oorzaak: automatisering, mechanisering, verplaatsing naar buiteland, Av en Aa sluiten niet op elkaar aan qua opleiding etc.
bestrijding:
-aantrekkelijk maken voor ondernemers/vestigingsklimaat
-subsidies
-etc
(Frictiewerkeloosheid = ff werkeloos na opleiding, lost zichzelf op)
organisatiegraad
percentage werknemers dat deelneemt aan de vakbond in een bepaalde sector
flexibele schil en het probleem dat daar bij komt kijken
mensen die niet in vaste dienst zijn (flexwerkers, zzp’ers, uitzendbureau’s)
probleem: pensioen etc.
loonmatiging
dat is als de loonstijging kleiner is dan de loonruimte
loonruimte
= indexcijfer inflatie * (1 + (percentage arbeidsproductiviteit/100))
(hoeveel ruimte een werkgever heeft om extra geld te geven zonder dat dat ten koste gaat van de winst marge)
welvaart
mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien
kan verdeeld worden in:
eng en ruim
eng welvaart
kijk je alleen naar het
-BBP
-BBP p/hoofd
-koopkracht (reëel BBP)
ruim, brede welvaart
je kijkt naar het
-BBP
-BBP p/hoofd
-koopkracht (rëel BBP)
Maar OOK naar:
-vrije tijd
-niveau voorzieningen (HDI)
-effect op het milieu (groen BBP)
Anticyclisch begrotingsbeleid
Beleid van de overheid dat tegen de conjunctuurgolf ingaat om zo de conjunctuurschommelingen te dempen. Bij laagconjunctuur stimuleert de overheid de economie door de belastingtarieven te verlagen en/of de overheidsbestedingen te verhogen. Bij hoogconjunctuur worden de belastingtarieven verhoogd en/of de overheidsbestedingen verlaagd.
Recessie
Minimaal twee kwartalen achter elkaar economische krimp
Afnemende meeroprengsten
Als de hoeveelheid van één (variabele) productiefactor (kapitaal of arbeid) meer wordt, terwijl de andere productiefactor gelijk blijft, ontstaan er afnemende meeropbrengsten bij de productiefactor waarvan de hoeveelheid meer is geworden. Dat betekent dat de extra productie, die één extra eenheid van arbeid of kapitaal met zich meebrengt steeds kleiner wordt.
Arbeidsproductiviteit
De productie per persoon per tijdseenheid
= productie (Y of Y*)/arbeid (L)
Kapitaalproductiviteit
De productie per eenheid kapitaal per tijdseenheid
= productie (Y of Y*)/kapitaal (K)
Schaaloprengsten
De toename van de (potentiële) productie als arbeid en kapitaal beiden met één eenheid verhoogd worden.
Totale factorproductiviteit
De totale factorproductiviteit geeft de kwaliteit van de productiefactoren en de efficiëntie waarmee zij worden ingezet bij de productie weer. Het wordt ook wel de stand van de technologie genoemd. De totale factorproductiviteit is een verklaring voor het feit dat de output (het bbp) sterker kan groeien dan de input (de hoeveelheid arbeid en kapitaal).
Reëel indexcijfer
RIC = (NIC/PIC) x 100 = koopkracht
Nominale indexcijfer
NIC = RIC x (PIC/100) = BBP
Prijsindexcijfer
PIC = NIC : RIC x 100 = inflatie
meeropbrengsten
de extra productie die ontstaat als gevolg van het inzetten van een extra eenheid van de variabele productie factor (arbeid of kapitaal) bij het gelijk blijven van de andere productie factor (arbeid of kapitaal)
schaalopbrengsten
de extra productie die ontstaat als je beide productie factoren, kapitaal en arbeid, met een eenheid laat toenemen.
constante schaaloprengsten
Het percentage waarmee het potentiele bbp groeit is dan even hoog als het percentage waarmee de som van de hoeveelheid arbeid en de hoeveelheid kapitaal (K+L) groeit.
overschot lopende rekening
E-M
herschikken naar sectoren
(S-I) + (B-O) = (E-M)
(S-I) = saldo particulieren
(B-O) = saldo overheid
(E-M) = saldo lopende rekening (sector buiteland)
nationaal spaarsaldo
= (S-I) + (B-O)
indexcijfer maken
(nieuwste/oudste)*100%
Wat is het saldo financiële rekening?
dat is evenhoog als het overschot/tekort op de lopende rekening maar dan tegengesteld (dus - wordt + en andersom)
BBP (bruto binnenlands product) subjectieve methode en nog een methode zonder naam.
=Productie(Waarde)= som van primaire inkomens (winst+loon+pacht+huur+rente) + afschrijvingen
of
NBP + afschrijvingen
(oftewel de toegevoegde waarde van alle bedrijven en overheid bij elkaar opgeteld)
economisch kapitaal
De productiviteit van de kapitaalgoederenvoorraad kan verbeterd worden door innovatie, onderzoek & ontwikkeling en een verbeterde infrastructuur.
menselijk kapitaal
Beter onderwijs zorgt voor een beter opgeleide en daardoor productievere beroepsbevolking.
natuurlijk kapitaal
Het natuurlijke kapitaal van een land bestaat uit zaken als de ligging, de aanwezigheid van bodemschatten en een gunstig klimaat. Het is zaak om ervoor te zorgen dat het natuurlijk kapitaal niet in kwaliteit achteruit gaat, omdat anders ook de TFP afneemt.
maatschappelijk kapitaal
Een land met een goede rechtsstaat en politieke stabiliteit zal zich veel beter kunnen ontwikkelen dan landen waar die zaken minder goed geregeld zijn. Vertrouwen speelt een belangrijke rol bij veel economische beslissingen en als bedrijven er niet op kunnen vertrouwen dat de overheid een eerlijk economisch speelveld garandeert, zullen bedrijven voorzichtiger zijn met het aangaan van economische relaties. Hierdoor zal de potentiële productie minder hoog worden
welzijn
welzijn omvat de behoeftebevrediging die mensen ontlenen aan zowel schaarse als niet-schaarse goederen (bv goed gestel, goede relaties etc.)
financiële rekening
=het saldo van E-M
spaaridentiteit
open economie: S = I + (O-B) + (E-M)
gesloten economie: S= I + (O-B)
spaar paradox
Situatie waarbij een toename van de spaarzin via lagere bestedingen, productie en inkomen uiteindelijk leidt tot een afname van de totale besparingen.
