Week 9 | het sociaal contract en de algemene wil van het volk

Question 1

Wat houdt het maatschappelijk verdrag van Thomas Hobbes in?

Answer 1

• De natuurtoestand is een hypothetische situatie van vrijheid en gelijkheid, waarin individuen vrij zijn om te doen wat ze willen.
• Deze vrijheid leidt tot vrede maar ook tot strijd om middelen en macht, waarbij mensen elkaars vijanden worden en een oorlog van allen tegen allen ontstaat.
• Hierdoor komen mensen vrijwillig overeen een autoriteit/soeverein absolute macht te geven in ruil voor het garanderen van hun vrijheid en veiligheid.
• Hiermee legitimeert Hobbes dus absolute macht.

Question 2

Wat houdt het maatschappelijk verdrag van Jean-Jacques Rousseau in?

Answer 2

• In de natuurtoestand van de mens heerst geen oorlog, maar ook geen samenwerking, ieder individu is op zichzelf aangewezen.
• Ware vrijheid komt voort uit wetten die wij onszelf opleggen, politiek gezag is het probleem en we moeten streven naar behoud van de natuurlijke vrijheid d.m.v. een sociaal contract:
• Individuen geven al hun natuurlijke rechten op en krijgen in ruil gelijke burgerlijke rechten terug.
• Terwijl individuen hun bijzondere wil behouden voor persoonlijke belangen, wordt de algemene wil gezien als een verlengstuk van hun eigen wil en wat de gemeenschap wil wordt beschouwd als gunstig voor alle leden ervan.
   Als persoon wil iemand bijzondere wil.
   Als burger wil iemand algemene wil.

Question 3

Wat zijn de beginselen der staatsinrichting van Rousseau?

Answer 3

Voorwaarden voor een gemeenschap:
1) De gemeenschap is soeverein, waarbij de politieke macht en soevereiniteit aan haarzelf toebehoren.
2) De uitoefening van de algemene wil is onvervreemdbaar en vereist dat het gehele volk betrokken is bij besluitvorming van zaken die het geheel aangaan.
3) Er is geen ruimte voor publiek debat/politieke groeperingen die het volk kunnen misleiden, de algemene wil is altijd juist en gericht op het algemeen belang.
4) Gehoorzaamheid van de gemeenschap aan de wetten welke voortkomen uit de algemene wil is verplicht.
5) De wetten mogen individuen enkel verplichten tot daden die nuttig zijn voor de gemeenschap, zo komt de gehoorzaamheid aan de wetten voort uit eigen wil.

Question 4

Wat is het verschil tussen de maatschappelijke verdragen van Hobbes en Rousseau?

Answer 4

Hobbes: het instellen van politiek gezag is de oplossing.
* De soeverein is een externe vertegenwoordiger.
* Zo ver mogelijk bij de natuurtoestand weggaan.

Rousseau: het instellen van politiek gezag is het probleem.
* De soeverein is de gemeenschap zelf.
* Zo dicht mogelijk bij de natuurtoestand blijven.
* Toch houdt het maatschappelijk verdrag ook voor Rousseau een volledige vervreemding in van de natuurlijke vrijheid:
 Iedereen vervreemd evenveel maar krijgt ook evenveel terug.

Question 5

Wat is maatschappelijk verdrag ook wel?

Answer 5

Sociaal contract