Week 4 | het rechtspositivisme van John Austin en HLA Hart

Question 1

Wat is moraal?

Answer 1

Het geheel van regels dat bepaalt of iets goed of slecht is om te doen = natuurrrecht (rechtvaardigheid)

Question 2

Wat is recht?

Answer 2

Het positieve, menselijke recht (rechtvaardigheid)

Question 3

Waar bestaat het recht uit volgens John Austin?

Answer 3

Uit voorschriften van een soevereine overheid. Het zijn regels die aangeven dat men op een bepaalde manier moet handelen. Er kan hier onderscheid worden gemaakt in utilitarisme en rechtspositivisme. Bij Austin is er een duidelijk onderscheid tussen recht en moraal, waar natuurrechtsdenkers recht en moraal niet scheiden.

Question 4

Wat is het utilitarisme?

Answer 4

Dit is een morele theorie die stelt dat de moraliteit van een handeling wordt bepaald door de mate waarin het nut oplevert voor de gemeenschap. Een handeling is moreel goed als het de grootst mogelijke hoeveelheid geluk of welzijn voor de meeste mensen veroorzaakt

Question 5

Wat is het rechtspositivisme?

Answer 5

Een stroming die zich richt op het bestuderen van het recht als een autonoom systeem, los van alle morele overwegingen

Question 6

Wat zijn 3 onderdelen/functies van de wet volgens Austin?

Answer 6

1. Een wet reguleert ons handelen
2. Een wet dreigt met een sanctie
3. Een wet is algemeen van vorm

Question 7

Austin stelt dat een wet een soort bevel is. Welke 3 elementen omvat een bevel?

Answer 7

• Uitdrukking of mededeling (je moet het kunnen weten)
• Van een wens dat iemand iets doet of niet doet
• waarbij het niet nakomen negatieve gevolgen kan hebben (cruciale voorwaarde volgens Austin)

Question 8

Hoe onderscheidt een bevel zich van moraal?

Answer 8

Een wet is een regel (bevel) die een gids is voor ons handelen. Deze regels onderscheiden zich van moraal, omdat ze afkomstig zijn van de machthebbende en omdat het doel hebben om de maatschappij te reguleren.

Question 9

Volgen er ook plichten uit het natuurrecht volgens Austin?

Answer 9

NEE, onze plichten volgen alleen uit het positiefrecht volgens Austin

Question 10

Welke kritiek heeft Austin op het natuurrecht?

Answer 10

Natuurrechtsdenkers hebben een onjuist idee over wat ‘recht’ is. Het hebben van een plicht betekent volgens hem dat je gestraft kunt worden bij het niet verrichten van die plicht. Dit betekent dat recht onrechtvaardig kan zijn:
- Austin ziet een waardevrij recht. Natuurrechtsdenkers hebben een onjuist idee van het recht. Uit het opleggen van een sanctie volgt een plicht, je kunt het wel oneens zijn met een wet, maar dat maakt het niet minder een wet.
- Onrechtvaardige wetten zijn voor Austin dus wel degelijk geldende wetten.

Question 11

Wat zijn 3 kritieken op het natuurrechtsdenken van Austin?

Answer 11

1. Conceptuele kritiek: het natuurrechtsdenken haalt conceptuele en normatieve argumenten door elkaar. Ze verwarren de vraag of het een goede wet is met de vraag of het een wet is. Je kunt het wel niet eens zijn met een wet, maar dat maakt het niet minder een wet.
2. Epistemologische kritiek: inhoud van natuurrecht is onzeker. We kunnen niet met zekerheid weten wat de inhoud van het hogere recht is, terwijl we wel met zekerheid kunnen zeggen wat de inhoud van het positief recht is.
3. Normatieve kritiek: epistemologische kritiek leidt tot normatieve kritiek. Als niemand zich gebonden voelt om een wet te gehoorzamen wanneer hij denkt dat die strijdig is met het natuurrecht dan krijg je een situatie waarin ongehoorzaamheid te veel voorkomt. Dan is niemands recht zeker.

Question 12

Wat is de mogelijke oplossing voor de normatieve kritiek volgens Austin?

Answer 12

De Radbruchformule: positief recht geldt altijd, tenzij de kloof tussen positiefrecht en rechtvaardigheid zó groot wordt dat we niet meer van geldig recht kunnen spreken. Dan zijn we niet langer gebonden aan dat recht.
-> nieuw probleem voor Austin: wanneer is die kloof té groot?

Question 13

Wat is de samenvatting over Austin?

Answer 13

Wetten zijn bevelen, Austin hanteert een beveltheorie, bij overtreding volgt een sanctie. Wetten als bevelen leggen ons een plicht op en het feit dat we een plicht hebben, blijkt uit het feit dat er een sanctie volgt wanneer wij een wet overtreden. Hij hanteert een duidelijke scheiding tussen recht en moraal. Onrechtvaardige wetten zijn net zo goed wetten. Natuurrechtdenkers hebben een onjuist begrip van wat recht is volgens Austin en onderbouwt dit met 3 kritieken.

Question 14

Wat stelt H.L.A. Hart over het rechtspositivisme?

Answer 14

Hart heeft kritiek op Austin en Radbruch. Hij deelt met Austin wel dezelfde gedachte van een strikte scheiding tussen recht en moraal. Hij vindt dit een nuttig onderscheid en verwerpt daarmee een van de centrale gedachtes van het natuurrecht. Voor de natuurrechtdenker is een onrechtvaardige wet, geen wet.

Question 15

Waarom vindt Hart de scheiding tussen recht en moraal waardevol?

Answer 15

Hij wil hier 2 dingen mee voorkomen:
1. voorkomen van anarchistische positie: als je het onderscheid niet maakt wordt het verleidelijk voor revolutionairen om te stellen dat iets wat hen niet zint, geen recht is.
2. gevaar conservatieven: hier waarschuwen rechtspositivisten voor, hier wordt rechtsgeldigheid gelijk gesteld aan rechtvaardigheid.

Beide punten zijn problematisch, dus is het beter om onderscheid te maken tussen het recht aan de ene kant en de moraal aan de andere kant. Dit zijn positieve argumenten waarom die scheiding goed is

Question 16

Wat zijn de 3 kritiekpunten van Hart op de scheiding van recht en moraal (rechtspositivisme)

Answer 16

1. de beveltheorie van recht is onjuist, dus is de scheiding tussen recht en moraal dat ook
2. het formalisme is onjuist, dus de scheiding tussen recht en moraal is ook onjuist
3. kritiek op het natuurrechtsdenken. de scheiding tussen recht en moraal leidt tot het toepassen van kwaadaardige wetgeving en dus is de scheiding tussen recht en moraal onwenselijk (normatief punt)

Question 17

Wat houdt Harts kritiek op de beveltheorie van Austin in?

Answer 17

De beveltheorie gaat over bevelen die worden uitgegeven door soevereinen die je kunt afdwingen dmv sancties. Natuurrechtsdenker: probleem, lijkt op het recht van de sterkste. Hart is het eens met deze kritiek. Veel regels zijn geen bevelen, denk aan contractenrecht. Het legt ons geen plicht op, maar de mogelijkheid om vrijwillig een overeenkomst aan te gaan. Daarnaast gehoorzamen mensen niet uit angst voor een sanctie, maar uit gewoonte of overtuiging.

De beveltheorie heeft dus géén accuraat beeld van het recht, Hart is het daarmee met de natuurrechtcritici eens

Question 18

Wat houdt Harts kritiek op het formalisme in?

Answer 18

Formalisme stelt dat de wet naar de letter en zijn duidelijke betekenis moet worden geïnterpreteerd. De rechtsregels bepalen de uitkomst, de rechter hoeft deze enkel toe te passen. Hart is het eens met deze kritiek. Er is een duidelijke betekenis van een regel, maar er zijn allerlei zaken waarbij onduidelijk is of ze onder de regel vallen, dat zijn hard cases. Bij hard cases vormt de rechter het recht ogv de sociale doelen van het recht. Een regel heeft altijd een harde kern en een ‘penumbra’: een schaduwgebied waarin het niet vanzelfsprekend is of de regel toepasselijk is of niet (‘problem of the penumbra’). Hart erkent ‘the problem of the penumbra’, maar deze kritiek weerlegt de scheiding tussen recht en mroaal niet maar veronderstelt deze net. In hard cases is het dus noodzakelijk om verder te kijken dan alleen de letter van de wet en te kijken wat moreel gezien de beste keuze is. Dit betekent niet dat de rechter volgens Hart de link mag maken tussen moraal en recht. Bij hard cases dient de rechter te oordelen op basis van sociale doelen van het recht. Die doelen liggen volgens Hart in de wet besloten. Zowel bij hard cases als standaardzaken oordeelt de rechter op basis van het recht, los van de moraal.

Question 19

Wat houdt Harts kritiek op Radbruch in?

Answer 19

Hart is het niet eens met het feit dat ‘de rechters hadden moeten weigeren om nazirecht toe te passen’, omdat een strikte scheiding handhaaft tussen recht en moraliteit. Volgens Hart was het nazirecht wel degelijk recht, ook al was het niet moreel. De rechters hadden toen dr tijd geen andere keus dan dat recht toe te passen uit eerbied voor het recht. Hart vindt dat Puttfarken met terugwerkende kracht wel gestraft had moeten worden, dit zou beter zijn dan alles volledig opzij te schuiven zoals Radbruch wilde. Onderscheid tussen recht en moraal is juist bedoeld voor het onderscheid tussen goed en kwaad recht, en ook al is er sprake van slecht recht betekent nog niet dat mensen het moeten gehoorzamen