Week 2 Flashcards
Voorwetenschap
Voorwetenschap is een informatievoorsprong, meestal over een UI (beursvennootschap).
- Binnen de onderneming:
Bijv. Shell nieuw olieveld aanboren, komende 20 jaar olie. Positieve info, indien openbaar gemaakt stijgt de koers. - Over de handel:
Afdeling bank, collega krijgt enorme order Akzo binnen (aandelen kopen). Heeft invloed op koers, je weet niet hoe het gaat met Akzo, maar weet wel iets over de handel. Koers gaat mogelijk stijgen.
Belangrijke info gaat naar boven wetenschappers, managers, leden RvB/RvC. Via e-mails waar secretaresses naar kijken. Kans op lekken. Binnen onderneming ontstaat voorwetenschap die gaat lekken. Daarom onverwijld openbaren, dan is voorwetenschap verdwenen, klompje goud is weg.
GRAFIEK
P | | \_\_\_\_\_\_ |\_\_\_\_\_\_l |\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ T
P = prijs T = tijd
- Waar ontstaat voorwetenschap?
- Wanneer wordt het openbaar gemaakt?
- Op welk moment kun je voordeel behalen als je het koopt?
GRAFIEK
P | |------------ | |\_\_\_\_\_\_\_ |. --------------------------- T
- Hoe omschrijf je dit?
Op tentamen krijg je ongetwijfeld een paar van dit soort grafieken!
- Waar ontstaat voorwetenschap?
Student: net voor de stijging. Dat kan volgens docent. Waar kan voorwetenschap theoretisch ontstaan? Student: kan ook aan het begin. Is juist volgens docent. - Wanneer wordt het openbaar gemaakt?
Bij de stijging in de lijn. - Op welk moment kun je voordeel behalen als je het koopt?
Vanaf het moment van ontstaan tot aan de openbaarmaking (waar de lijn omhoog gaat)
Dus: openbaarmaking, stijging van de koers. En dan? Verkopen. Er verandert verder niks meer. Gebruik gemaakt van je voorwetenschap: je koopt voor de openbaarmaking, verkoopt na openbaarmaking. Voordeel behaald.
- Hoe omschrijf je dit?
Negatieve voorwetenschap.
Wanneer houdt voorkennis op te bestaan?
Wanneer houdt voorkennis op met bestaan? Als de markt die informatie ook heeft. Doelstelling van de regulering = openbaarmakingsplicht:
1) Door de druk van de regulering zullen bedrijven z.s.m. publiceren, daardoor minder snel misleiding van de markt, mensen kunnen handelen o.g.v. correcte informatie.Dit geeft dan een efficiëntere markt.
2) Er is minder kans op handelen met voorwetenschap: oneigenlijk voordeel wordt beperkt.
Koersgevoelige informatie (KGI): in het kader van openbaarmakingsplicht wordt deze term vaak gebruikt. In kader van handelen met voorwetenschap wordt de term voorwetenschap gebruikt. Definitie is hetzelfde.
Verplichting beursvnp KGI z.s.m. naar buiten te brengen zodat het openbaar is en iedereen ermee kan handelen zodat er weinig/geen misbruik van kan worden gemaakt. Verbod om die info vanuit onderneming aan een derde mede te delen. Beperking op het doorsijpelen van die info naar buiten. Als je voorwetenschap hebt, mag je er niet mee handelen. Maatregelen om ervoor te zorgen dat de markt goed geïnformeerd is, en dat er geen misbruik kan worden gemaakt van informatievoorsprongen.
Art. 17 jo. 7 lid 1 MAR.
Hoe moet KGI gemeld worden?
Art. 17 jo. 7 MAR:
KGI moet onverwijld openbaar gemaakt worden.
- KGI is hetzelfde als voorwetenschap. Openbaarmakingsverplichting (KGI) -> in de context van het handelen met voorwetenschap of mededelen van voorwetenschap wordt gesproken van voorwetenschap. Begrippen kun je uitwisselen.
Beursvennootschap hebben een doorlopende verplichting om onverwijld te melden. Er wordt een olieveld aangeboord, er is voorwetenschap (KGI) dat moet je meteen naar buiten brengen via persbericht. Tenzij wordt voldaan aan voorwaarden voor uitstel. Soms mag je wachten, dan blijft die KGI binnen de vnp totdat het openbaar wordt gemaakt. Zie voorwaarden in MAR.
Numico/Danone
Vedior/Randstad (openbaar bod)
Fortis (verkoop deel ABN)
Wavin (onderhandse plaatsing tegen discount)
Bestuurders Imtech (project - en financieringsinformatie)
Numico/Danone:
Danone wilde Numico overnemen. Ze waren in gesprek. Op een moment steeg de koers. Mogelijk sprake van een lek. Op dat moment rustte op beursvnp een verplichting om openbaar te maken: we zijn in gesprek over evt. overname, weten niet wat uitkomst is. Dat gebeurde niet, althans te laat. Boete opgelegd. Tijdens die gesprekken tussen Numico en Danone was er al voorwetenschap (KGI), werd nog niet openbaar gemaakt, want beroep op uitstel (zijn nog in gesprek). Lek: moment van lek, moet je alsnog publiceren, toen was het al te laat. Boete AFM.
Vedior/Randstad:
Randstad had interesse in overname van Vedior. Op een gegeven moment begon de koers Vedior te stijgen. Hoogstwaarschijnlijk een lek dat er gesprekken waren. Te laat gemeld aan de markt dat er overname gesprekken waren.
Fortis (verkoop deel ABN):
Fortis moest obv EU regels een onderdeel van ABN AMRO afstoten. Deel ABN interesse is in deel van ABN AMRO te kopen. Fortis verwachtte er een hoog bedrag voor te krijgen, maar media vermeldde dat er mogelijk maar 1 koper zou zijn (Deutsche Bank). Wat betekent zo’n bericht? Slechte onderhandelingspositie voor Fortis, er is maar 1 koper. Dus de verwachting dat er een hoog bedrag uit zou komen was weg, werd vervolgens niet/te laat door Fortis bevestigd n.a.v. krantenbericht. Te laat met publiceren van belangrijke info. Mocht gewoon praten met die partijen, maar nu ligt het op straat, dan moet het wel ff bevestigd worden en niet ineens beroepen op uitstel.
Wavin (onderhandse plaatsing tegen discount):
Wavin (beursvnp) bezig met financiering, onderhandse plaatsing van financiele instrumenten. Wavin wilde geld ophalen, bezig nieuwe stukken uit te geven. Waren ze al ver mee, lekte. Impact op koers van Wavin en vervolgens duurde het volgens AFM te lang dat ze daar update over gaven aan markt. Boete.
Bestuurders Imtech (project- en financieringsinformatie): Groot installatiebureau, in veel landen failliet gegaan. AFM maakte verwijt aan bestuurders van Imtech. Boete niet alleen aan vnp, kan ook aan bestuurders zijn. Persoonlijk aansprakelijk. Te laat informatie naar buiten gekomen over groot project in Polen, bouw pretpark en financiering die daarvoor nodig was en hoeveel financiering ze nu daadwerkelijk hadden. Basis voor einde Imtech.
Ook beleggers die hun aandelen hebben gekocht in de periode dat er nog niet gepubliceerd was, hebben nadeel geleden. Er kunnen civiele claims volgen bij voorbeelden zoals eerder genoemd (Numico, Vedior, Fortis, SdB (zonder gepubliceerde boete AFM)).
Civiele claims: Numico, Vedior, Fortis, SdB.
- Boetes voor het te laat openbaar maken van KGI, die boetes waren niet zo hoog. Er kan ook een civiele claim volgen. Als de AFM een boete oplegt en vaststelt: te laat met openbaar maken KGI. Wat voor civiele claim zouden beleggers dan kunnen indienen? Student: schadevergoeding. Informatie komt alsnog naar buiten, maar te laat: AFM legt boete op. Wat zeggen sommige beleggers dan in civiele claim? Processtuk wordt een onrechtmatige daad, want.
- Stel: op T=1 had de info naar buiten moeten worden gebracht. Het gebeurt op T=3. Dat is positieve informatie. Je hebt verkocht op T=2.
- Als een beursvnp te laat openbaar maakt, en de koers dus ten onrechte nog niet stijging/daling laat zien die het zou moeten laten zien, dan zijn er beleggers die ofwel tegen een te lage prijs verkopen, ofwel tegen te hoge prijs kopen doordat informatie te laat openbaar is gemaakt, koers te laat gestegen/gedaald. Als die info op tijd naar buiten was gebracht, had beleggers ofwel: tegen betere koers verkocht, ofwel tegen lagere koers gekocht. Afhankelijk van positieve/negatieve informatie. Dus schade. Boete van AFM vastgesteld. OD, vergoeding voor de schade.
- Stel nou dat het lang duurt voordat de informatie naar buiten wordt gebracht, dan heb je heel veel beleggers, transacties, partijen die dan mogelijk schade hebben geleden. Als de boete van de AFM niet zo hoog is, dan ontstaat er een schril contrast tot de civiele claim die nog wel kan worden toegewezen. Tijdige openbaarmaking ook nvan belang voor voorkoming civiele aansprakelijkheid.
- Numico, Vedior en Fortis boete opgelegd.
- SdB: geen boete opgelegd, althans niet gepubliceerd. Civiele claim. Niet nodig om boete AFM te hebben om civiele claim te kunnen indienen.
Voor bedrijven is het wel lastig om te bepalen of ze al moeten discosen. Ze bellen dan hun advocaat die hen moet adviseren. Ook als een bedrijf zijn winstverwachting moet bijstellen. Als advocaat moet je een 3-trapstest uitvoeren (zie sheet).
- Info koersgevoelig ex. art. 7 lid 1 jo. lid 4 MAR?
NEE: info NIET publiceren.
JA: info ook concreet? - Info concreet?
NEE: info NIET publiceren.
JA: openbaarmaking, evt. uitstel. - Is er een rechtmatig besluit bij uitstel? (bijv. lopende onderhandelingen)
NEE: info onverwijld publiceren.
JA: uitstel mogelijk maar ook andere voorwaarden waar aan voldaan moet worden.
Sheet: ad 1: is de informatie koersgevoelig?
- Art. 7 lid 1 MAR: info die indien zij openbaar zou worden gemaakt, een significante invloed zou hebben op de koers.
Koersgevoeligheid hangt ook samen met financieel instrument dat is uitgegeven: een obligatie is een lening, de obligatiehouder is alleen geïnteresseerd in aflossing en rente. Zolang die geen gevaar lopen, maakt het hem niet uit. Voorbeelden van potentiele koersgevoeligheid: wijzigen in bestuur of RvC, overnames (niet ieder opname is koersgevoelig -> klein bedrijf overnemen niet), besluit tot inkoop van eigen aandelen (als ze teveel geld op de bank hebben liggen maar te weinig ideeen om in te investeren, dan geld teruggeven aan adh’s), bekendmaking periodieke financiele resultaten, significante afwijking van eerdere prognoses (als dit structureel zou zijn dan is dit wel KGI), belangrijke rechtszaken/claims. - Art. 7 lid 4 MAR: significant prijseffect: info waarvan een redelijk handelend belegger waarschijnlijk gebruik zou maken bij zijn beleggingsbeslissingen. Kennelijk ligt de grens voor KGI tamelijk laag. Het staat niet in de regels hoe laag. Je moet iedere keer per geval beoordelen: zou dat een significant prijsverschil kunnen hebben? Je kunt er niet veel uit afleiden, want het is een redelijk handelende belegger en welke info wil de belegger wel/niet hebben? Heel veel beleggers willen eigenlijk alles wel weten van de vnp. Moeilijk in te schatten.
Rondom 5% wordt het kritiek, maar ligt aan situatie. Werk uit met goede argumenten.
Ad 2: concreet?
Als de info koersgevoelig is, is het nog steeds de vraag: is de info wel concreet? Overnamegeruchten hebben vaak meteen impact op de koers, worden gezien als koersgevoelig. Hoeft niet meteen concreet te zijn. Gesprekken over overname kunnen nog zo prematuur zijn, dat het in markt leidt tot reuring, koersstijging, maar zo weinig concreet dat je niet van de beursvennootschap mag verwachten daarover iets te zeggen. Tweede voorwaarden is dus dat de informatie voldoende concreet is.
Art. 7 lid 2 MAR: info wordt geacht concreet te zijn indien zij betrekking heeft op:
- een situatie die bestaat (olielek) of waarvan redelijkerwijs mag worden aangenomen dat zij zal ontstaan (dreigend faillissement, overnamegesprek), dan wel op een gebeurtenis die heeft plaatsgevonden of waarvan redelijkerwijs mag worden aangenomen dat zij zal plaatsvinden (belangrijke bullet!!) EN
- Indien de info specifiek genoeg is om er een conclusie uit te trekken omtrent de mogelijke invloed van bovenbedoelde situatie of gebeurtenis op de koers van de financiële instrumenten of daarvan afgeleide financiële instrumenten. (Wordt bijna niet gekeken)
Zie art. 7 lid 2 en 3 MAR.
Er is dus al eerder sprake van concreet dan je zou denken. Want dat is al het geval wanneer de overname redelijkerwijs te verwachten is.
Wat betekent dat voor openbare biedingen en overnames?
Vb. Staples/Corporate Express
Eigenlijk niet zoveel. Zolang ze aan de voorwaarden voor uitstel kunnen voldoen is er niets aan de hand. Het enige risico is wanneer er voortijdige geruchten/een lek ontstaan: sheet Staples/Corporate Express (1).
Corporate Express ontkent dat er overname gesprekken zijn: corporate express had helemaal geen interesse in overname. Er komt een krantenbericht dat ze met elkaar in gesprek zijn. Daardoor loopt de koers van aandelen in CE op. Toch zei AFM van wel, en zei dat dit misleidend was want vond dat ze wel in gesprek waren.
CBb zegt CE had wel KGI maar de late openbaarmaking was niet verwijtbaar. Kromme redenering. Dus de toenaderingspogingen werden gezien als een serieuze tussnstap. De daadwerkelijke overname was dan wel onzeker, maar een redelijk handelend belegger zou hier iets mee gedaan hebben. Dus concreet: probleem was dat er een vijandig overnamebod was, dus werd er met hindslight bias geredeneerd. Maar CBb haalde de niet-verwijtbaarheid erbij en vernietigde alle boetes. Sheet Staples/Corporate Express (2)
Ad 3. Voorwaarden voor uitstel: art. 17 lid 4 MAR:
3 cumulatieve voorwaarden.
- Er is een rechtmatig belang voor de u.i. ?
- ov. 50 preambule MAR: indien publicatie de uitkomst of het normale verloop van onderhandelingen kan beïnvloeden.
- indien een bestuursbesluit nog door de RvC moet worden goedgekeurd (NB: het is niet toegestaan om bestuursbesluiten afhankelijk te maken van goedkeuring RvC teneinde zich op uitstel te kunnen beroepen) ov 50 preambule MAR.
- De noodzaak van tijdelijke liquidateitssteun van een centrale bank of een kredietverstrekker in laatste instantie (art. 17 lid 5 MAR).
- Overige zaken. - Uitstel mag niet tot misleiding van het publiek leiden.
Nelemans: is dat niet raar? waarom is het raar? Uitstel is per definitie misleiding, dus raar geformuleerd. Markt is niet up to date met belangrijkste informatie. Dus niet misleiding dat het tot aansprakelijkheid zou kunnen leiden (rechtmatig belang etc.) maar beleggers nemen beslissingen niet o.b.v. volledige informatie.
- Geen informatie verspreiden die strijdig is met de achtergehouden informatie.
- NB: eerdere berichten kunnen uitstelmogelijkheden beperken.
- informatiestromen vanuit de vnp, los van krantenbericht.
- De u.i. is in staat de vertrouwelijkheid te waarborgen.
- Afscherming informatie (kans lekkage verkleinen)
- Insiderlijst (beperkte groep bijhouden)
- Noodpersbericht (indien toch lek)
Moet je op alle onjuiste gerichten reageren als u.i.?
Je hoeft niet op alle onjuiste geruchten te reageren als u.i.
Stel dat er een onjuist gerucht in de markt is en de hele markt gelooft dit: TomTom gaat failliet. Dit is onjuist, maar de koeresen kelderen. De markt staat op het verkeerde been. TomTom heeft natuurlijk de informatie dat dit niet klopt = insider info/KGI. Dan is het misschien toch maar beter om wel te reageren. Is geen precedent voor.
Wat te doen bij koersontwikkeling of toenemend handelsvolume?
Het kan ook zijn dat er geen informatie circuleert, maar dat je wel een gekke koersontwikkeling ziet van jouw aandeel of ontwikkeling handelsvolume.
Een stijgende koers en handelsvolume hoeft niet meteen te wijzen op een lek
- Normale variantie van de koers en het volume?
- Ander nieuws dat een verklaring kan bieden?
De stijgingen bij SdB:
- 10 -17 sept: koersstijging van EUR 2,859 naar EUR 3,491 (+18%)
- 04 -10 sept: volumestijging van 41.234 naar 865.239
VEB/SdB: “Het hof is van oordeel dat SdB na de handelsdag van 9 september 2009 tot de
conclusie had moeten komen dat zij de vertrouwelijkheid van de informatie over het overnamebod van Jumbo niet meer kon waarborgen. (…) Op dat moment was duidelijk sprake van een ontwikkeling die afweek van de gebruikelijke patronen, zonder dat daarvoor een plausibele alternatieve verklaring voorhanden was. SdB had de relevantie hiervan moeten onderkennen. Dat op dat moment nog geen koersstijging zichtbaar was, doet daaraan niet af.”
- Jumbo had Super de Boer een biedbrief gestuurd. Jumbo wilde SdB overnemen. Ze konden dat uitstellen, niet meteen openbaar maken. Op een gegeven moment zagen ze het handelsvolume van SdB sterk oplopen. Stijging was tussen 10 en 17 september 18% van de koers. Van € 3 naar € 3,50 en volumestijging van 4 tot 10 september van 40.000 naar ruim 800.000 verhandelde stukken op een dag. Dat is fors.
- Is dat nu voldoende: er is een lek? Dan moet je gaan kijken: zijn daar alternatieve verklaringen voor? Normale variantie (afwijkingen: prijzen, handelsvolume). Kijken in geschiedenis: hoe heeft het aandeel zich bewogen (prijs van aandeel en volume): valt het binnen bandbreedte van die schommelingen? Of is er ander nieuws dat een verklaring kan bieden? Is er algemeen nieuws over de supermarktbranche naar buiten gebracht (niet specifiek SdB maar iets anders dat verklaring kan zijn voor die bewegingen?)
Conclusie:
- Als dat niet zo is, moet je ervan uitgaan dat er een lek is volgens het Hof.
- “Op dat moment was duidelijk sprake van een ontwikkeling die afweek van de gebruikelijke patronen, zonder dat daarvoor een plausibele alternatieve verklaring voorhanden was. SdB had de relevantie hiervan moeten onderkennen” -> SdB had dus persbericht naar buiten moeten brengen over
gesprekken met Jumbo, maar heeft dat niet gedaan.
Indien geen uitstel (meer), wat moet je doen?
- Persbericht + website u.i. + register AFM
- Onverwijld (bij Wavin minder dan 2,5 uur)
- Art. 17 lid 4 MAR: indien uitstel genomen, dient de AFM onmiddellijk nadat de informatie openbaar is gemaakt op de hoogte te worden gesteld. De AFM kan vragen schriftelijk uiteen te zetten op welke wijze aan de voorwaarden is voldaan geweest.
* Regeling: als je uitstel hebt genomen en je publiceert vervolgens informatie, dan moet je na publicatie melden bij AFM dat je uitstel hebt genomen. AFM kan jou (UI) dan vragen stellen: waarom heb je uitstel genomen, op basis van welke gronden? Mogelijk verantwoording afleggen. Niet altijd, maar wel als AFM er om vraagt.
* Dus als je uitstel neemt als UI, moet je dus ook goed nadenken dat je goed kunt beargumenteren waarom jij denkt dat je uistel had mogen nemen. (UI mag zelf uitstel nemen. Verantwoordelijkheid bij bedrijf zelf. AFM controleert achteraf of daar goede reden voor was. - Uitvoeringsverordening(EU) 2016/1055
Niet besproken.
