Week 2 Flashcards
Welke type receptoren zijn er? Geef voor elk type een kenmerk.
Ion-kanaal-gekoppelde receptor
- snelle respons
- van belang in het zenuwstelsel
G-eiwit-gekoppelde receptor
- ze worden geactiveerd wanneer er een agonist aan de receptor bindt
Kinase-gekoppelde receptor
- bij activatie fosforyleren ze eiwitten
- langzame respons
Gen-transcriptie receptor
- bij activatie transporteren ze naar de kern
- langzame respons
Geef een voorbeeld van een ion-kanaal-gekoppelde receptor.
Nicotine receptor
Geef een voorbeeld van een G-eiwit-gekoppelde receptor.
Muscarine receptor
Geef een voorbeeld van een kinase-gekoppelde receptor.
Insuline receptor
Geef een voorbeeld van een gen-transcriptie receptor.
Oestrogeen receptor
Welke soorten agonisten zijn er?
Volle agonisten
- bij een lage bezetting een maximaal effect
Partiele agonisten
- bij een hoge bezetting een niet-maximaal effect
Inverse agonisten
- inactiveren receptoren waardoor er remming van activiteit ontstaat
- komt voor wanneer de receptoren al vanzelf actief zijn
Wat is effectiviteit?
De grote van een respons
Wat is potentie?
De concentratie waarbij een bepaalde effect optreedt.
Welke typen antagonisme zijn er?
- chemisch
- farmacokinetisch
- receptor blokkade
- reversibel competitief
- irreversibel competitief
- niet competitief
- fysiologisch
Wat doet de parasympaticus?
Verlaagt de hartslagfrequentie
Verhogen speekselsecretie
Zorgen voor erectie
Verhogen motiliteit darmen
In welke hersenkern komt viscero-sensibele informatie binnen? (bloeddruk, O2, smaak, rekking)
Nucleus tractus solitarii
Zijn ortho- en parasympatisch systeem efferent of een afferent systeem?
Efferente systemen die sterk leunen op afferente informatie
Hoe werkt pupilreflex?
- er valt licht op de retina
- ganglioncellen worden geactiveerd
- signaal gaat via LGN en pretecale nucleus naar Edinger-Westphal nucleus
- de verwerking gaat vervolgens via n. occulomotorius naar de pupil
- m. sphincter pupillae trekt samen
Welke deel van de autonome zenuwstelsel zorgt voor pupilverwijding?
Sympathicus
Welke deel van de autonome zenuwstelsel zorgt voor pupilvernauwing?
Parasympathicus
Welke deel van de autonome zenuwstelsel zorgt voor vasoconstrictie?
Sympathicus
Hoe zorgen varicositeiten voor vasoconstrictie?
- varicositeiten geven noradrenaline af die aan alfa 1 adrenerge receptor bindt
- via g-eiwitten wordt PLC actief
- PLC activeert IP3 via second messenger
- IP3 bindt aan IP3 receptor
- calcium kanalen gaan open
- calcium stroomt van SR in sarcoplasma -> vasoconstrictie
Wat houdt co-transmissie in?
Dat wil zeggen dat een varicositeit verschillende neurotransmitters kan afgeven.
In welke bloedvaten treedt vasoconstrictie op door de sympathicus?
In bloedvaten die naar organen gaan die niet belangrijk zijn voor de ‘fight or flight response’
Wat is het effect van de activatie van cholinerge sympathische huidvezels?
Zweten en vasodilatatie
Welke deel van de autonome zenuwstelsel zorgt voor vasodilatatie?
Parasympathicus
Welke neurotransmitters en welke receptoren gebruikt de parasympathicus pre- en postganglionair?
Preganglionair
acetylcholine - nicotine receptor
Postganglionair
acetylcholine - muscarine receptor
Welke neurotransmitters en welke receptoren gebruikt de sympathicus pre- en postganglionair?
Preganglionair
acetylcholine - nicotine receptor
Postganglionair
noradrenaline- alfa en beta receptoren
Hoe werkt de actiepotentiaal van de SA-knoop?
- depolarisatiefase door opening Ca-kanalen
- repolarisatie door K-kanalen
- diastolische depolarisatiefase door If (funny current)
Wat is het effect van de sympathicus op het hart?
Toename frequentie en contractiekracht
Wat is het effect van de parasympathicus op het hart?
Afname frequentie
Wat zijn de sensoren in het cardiovasculaire systeem?
Baroreceptoren in halsslagader en aorta
Volumereceptoren in de atria en de vena cava
Wat doen de baroreceptoren?
Registreren de rekking van de vaatwand
Wat gebeurt er met de bloeddruk bij activatie van de barosensoren?
Omlaag
Wat voor vezels zitten in volumereceptoren in rechter atrium en in vena cava?
Atrium: A-type vezels (activeren tijdens P-top)
Vena cava: B-type vezels (geactiveerd door vulling van de atria)
Wat houdt dysautonomie in?
Autonome zenuwstelsel werkt niet goed
Wat zijn de symptomen van dysautonomie?
Incontinentie
Orthostatische hypotensie
Impotentie
Verlies van transpiratievermogen
Bewegingsstoornissen
Wat zijn de voorbeelden van dysautonomie?
Multiple sclerose
Diabetes
Beschadiging ruggenmerg
MSA (multiple system atrophy)
Hoe wordt acetylcholine gevormd?
- Choline wordt opgenomen in de zenuwcel
- Choline wordt gekoppeld aan acetyl-CoA door ChAT
- Ach wordt opgeslagen in blaasjes die bij depolarisatie vrijkomt
Wat is de beperkende stap in de synthese van acetylcholine?
Opname van choline in neuron
Door welke stoffen kan Ach synthese worden beïnvloed?
- hemicholinium
- triethylcholine
- tetrodotoxine
- botulinetoxine
- M en N receptor agonisten en antagonisten
- cholinesteraseremmers
Wat is het invloed van hemicholinium op synthese van Ach?
Hemicholinium zorgt ervoor dat choline niet wordt opgenomen in het neuron
Wat is de invloed van triethylcholine op synthese van Ach?
Dient als een vals substraat die in het neuron wordt opgenomen
Kan ervoor zorgen dat het neuron niet depolariseert
Wat is het invloed van tetrodotoxine op synthese van Ach?
Tetrodotoxine remt de Na-kanalen
Neuron depolariseert niet omdat er geen Na opname is en acetylcholine wordt niet afgegeven
Wat is het invloed van botulinetoxine op synthese van Ach?
Acetylcholine wordt niet afgegeven uit de blaasjes
Wat is het invloed van M- en N-receptor agonisten en antagonisten op synthese van Ach?
Postsynaptische sensoren worden geremd (de muscarine en nicotine receptoren)
Wat is het invloed van cholinesteraseremmers op synthese van Ach?
Acetylcholine wordt niet afgebroken door cholinesteraseremmers en blijft dus langer in de synapsspleet.
Bijv. neostigmine en physostigmine
Welke twee soorten cholinerge receptoren zijn er?
Muscarine en nicotine receptoren
Welke soorten muscarine receptoren zijn er?
M1 t/m M5
Hoe komen de muscarine en nicotine receptoren aan hun naam? Leg dit uit.
Op basis van affiniteit.
Muscarine receptoren hebben een hoge affiniteit voor muscarine.
Nicotine receptoren hebben hoge affiniteit voor nicotine.
Hoe zit het met de affiniteit van de nicotinereceptoren voor acetylcholine en muscarine?
Affiniteit van nicotinereceptoren voor acetylcholine is middelmatig en voor muscarine laag
Waar zitten nicotinereceptoren en wat voor effect heeft het?
Ganglia - transmitter wordt afgegeven
Bijniermerg - adrenaline en noradrenaline worden afgegeven
Presynaptisch - transmitter wordt afgegeven (feedback)
Skeletspier - contractie
Waar liggen M1 t/m M5 receptoren ?
M1 - CZS, perifere zeneuwen
M2 - hart, zenuwen
M3 - exocriene klieren, gladde spieren
M4 - CZS
M5 - CZS
Welk invloed hebben muscarine receptoren op het hart?
Omlaag:
Hartfrequentie
Inotropie
HMV
BD
Welk invloed hebben muscarine receptoren op arterien en bloeddruk?
Verwijding arterien
BD omlaag
Welk invloed hebben muscarine receptoren presynaptisch?
Verlaging van transmitter afgifte
Welk invloed hebben muscarine receptoren op de gladde spieren?
Contractie:
- oog
- bronchien
- maagdarmkanaal
- urineblaas
Welk invloed hebben muscarine receptoren op exocriene klieren?
Traan-, speeksel-, bronchiale- en zweet secretie (via sympathicus)
Bij welke aandoeningen worden parasympathicomimetica gebruikt? Benoem ook de medicijn.
Glaucoom: pilocarpine
Urineretentie: bethanechol
Herstel spierverslapping: neostigmine
Myasthenia gravis: neostigmine/pyridostigmine
Alzheimer: rivastigmine
Hoe beïnvloedt neostigmine de spierverslapping?
- Neostigmine is een acetylcholinesteraseremmer
- Ach blijft langer in de synaps aanwezig (de motorische eindplaat wordt minder snel afgebroken)
- meer spierkracht
Beschrijf de werking van rivastigmine.
Rivastigmine werkt op de muscarinereceptor in het CZS en is ook een acetylcholinesteraseremmer
Wat gebeurt er met spiercontracties en hartfrequentie onder invloed van insecticiden en zenuwgassen?
Acetylcholine receptoren wordt gestimuleerd
Gevolg:
- oncontroleerbare contracties
- verlaging van hartfrequentie
Wat is de invloed van Pilocarpine en atropine op de pupil?
Pilocarpine: pupilvernauwing
Atropine: pupilverwijding