week 19 Flashcards
wat is kenmerkend voor een persoonlijkheidsstoornis
het is onderdeel van iemands karakter (egosyntoon) en vaak aanwezig in meerdere ontwikkelingsfasen. dit leidt tot verminderd functioneren in het dagelijks leven
criteria persoonlijkheidsstoornis
er moet een patroon van functioneren zijn waar het misgaat op tenminste 2 van deze 4 gebieden:
- interpersoonlijk functioneren (tussen jou en ander)
- denken/cognitie
- affect (voelen)
- impulsregulatie (gedrag)
3P’s
pathologisch
persisterend (in adolescentie aanwezig en blijft in meer of mindere maat aanwezig)
pervasief (op verschillende tereinen aanwezig, rigide persoon)
daarnaast moet je voldoen aan een minimum van x-criteria uit een y-set symptomen (verschild per soort)
vanaf welke leeftijd kan je een persoonlijkheidsstoornis vaststellen?
er is geen vaste leeftijd. ontstaat wel vaak in adolescentie
hoeveel typen persoonlijkheidsstoornissen zijn er en hoeveel clusters
A(3), B(4) en C(3)
schizoïde persoonlijkheidsstoornis
hoort bij cluster a
kilheid en afstandelijkheid, geen behoefte aan relaties
schizotypische persoonlijkheidsstoornis
cluster A
paranoïde gedrag, wanen, vreemde manier van spreken en denken
egosyntoon =
hoe je je voelt en gedraagt op meeste momenten
egodystoon =
Egodystoon is een psychologische term die verwijst naar gedachten, gedragingen, verlangens of gevoelens die als onverenigbaar of in conflict met het eigen zelfbeeld, waarden of normen worden ervaren. Het individu ervaart deze gedachten of gedragingen als vreemd, ongewenst of storend, en dit kan leiden tot spanning, schaamte of ongemak.
als iemand naast borderline ook bv een depressie heeft. wat behandel je eerst
eerst de depressie behandelen
dialectische gedragstherapie (DGT)
nieuwe vaardigheden aanleren, waardoor ze effectiever om kunnen gaan met emoties en levensproblemen
mentalization based treatment (MBT)
mentaliseren = eigen gedrag en gedrag van anderen kunnen begrijpen vanuit achterliggende gevoelens, gedachten en motivaties
schema focused therapy (SFT)
hardnekkige patronen van denken, voelen en doen veranderen
transference focused psychotherapy
‘goed’ en ‘slecht’ dichter bij elkaar brengen en zorgen dat het zwart-wit denken stopt, zodat het makkelijker wordt gedachten en gevoelens te verdragen
medicatie bij persoonlijkheidsstoornissen
hoelang kan je kalmerende middelen geven
NOOIT langer dan een week
benzodiazepines etc zijn erg verslavend. je wilt niet dat ze nog een probleem krijgen
wat is forensische psychiatrie
deelgebied binnen psychiatrie die zich richt op mensen die met de rechtelijk macht te maken hebben en die psychiatrische zorg nodig hebben
doel: verminderen van het risico op nieuwe delicten en hulp bij psychische klachten
plekken in forensische psychiatrie
- polikliniek en in FACT teams
- beschermde woonvorm (beveiligingniveau 0 en 1)
- forensische psychiatrische afdeling (FPA, niveau 2)
- foresische psychiatrische kliniek (FPK, niveau 3)
- TBS: zwaarste vorm (FPC, niveau 4)
- pieter baan centrum
pro justitia onderzoek =
gerechtelijk psychologisch of psychiatrisch onderzoek dat wordt uitgevoerd in het kader van een strafrechtelijke procedure. Het doel van dit onderzoek is om informatie te verstrekken aan de rechter over de psychologische of psychiatrische toestand van een verdachte. Deze informatie kan helpen bij het bepalen van de mate van verantwoordelijkheid, het risico op herhaling, en eventuele behandeladviezen.
wanneer TBS (ter beschikking stellen)
kan worden opgelegd bij een delict waarop 4 jaar gevangenis is gesteld. de patiënt is hierbij gedeeltelijk of geheel ontoerekeningsvatbaar verklaard. de patiënt vormt een gevaar voor anderen en/of voor de algemene veiligheid van personen en goederen.
2 vormen van TBS
met voorwaarden
dwangverpleging
behandeling persoonlijkheidsstoornissen
- psychotherapie individueel en in groepen
- farmacotherapie
- psychotherapie
- vaardigheidstrainingen
- traumabehandeling
psychopathie =
specifieke vorm van antisociale persoonlijkheidsstoornis. ze kennen nauwlijks het verschil tussen goed en kwaad. ze gedragen zich buitengewoon impulsief en hebben grote moeite om hun gedrag te beheersen
begint Autisme vroeger of later te ontwikkelen in het leven dan een persoonlijkheidsstoornis
vroeger
