week 18 Flashcards
nihilistische waan =
Nihilistische wanen (ook wel bekend als waan van ontkenning of waan van niet-bestaan) zijn een type waanstoornis waarbij een persoon onwrikbaar gelooft dat bepaalde dingen niet bestaan, dat ze niet echt zijn, of dat zijzelf, een deel van hun lichaam, of de wereld volledig afwezig of vernietigd is. Dit soort wanen wordt vaak geassocieerd met ernstige psychische aandoeningen, zoals depressieve stoornissen met psychotische kenmerken of schizofrenie.
kan stemmen horen en andere psychotische belevingen voorkomen bij cluster B persoonlijkheidsstoornissen
ja bij ongeveer 1 op de 4
22q11 deletie syndroom kenmerken
amandelvormige ogen, trage implantatie oren, psychiatrische problemen, hartafwijkingen, trage motorische ontwikkeling
maligne neurolepticasyndroom
belangrijke bijwerking van antipsychotica (vooral nieuwere generatie)
gekenmerkt door hyperthermie (>38 C), spierrigiditeit, autonome instabiliteit en verlaagd bewustzijn
belangrijkste complicaties:
1. rhabdomyolyse
2. nierinsufficiëntie als gevolg van rhabdomyolyse
3. diffuse intravasale stolling
snel behandelen want 20% overlijdt hieraan
psychose is een mismatch tussen?
limbische systeem en de frontaalkwab
hoe langer de prodromalefase van een psychose duurt hoe moeilijker/makkelijker iemand om volledig te genezen is
moeilijker
3 symptoomdimensies die bij psychose voorop staan
wanen
hallucinaties
desorganisatie
risicofactoren voor psychose
- erfelijkheid
- intra-uteriene virusinfectie of problematische bevalling
- trauma (1 op de 3)
- teveel stress
- verstedelijkte omgeving
- culturele afstand (opeens in andere cultuur tijdens ontwikkeling)
- eenzaamheid
- endocriene ziekte
- cannabis (effect is afhankelijk van genetische aanleg)
werking oestrogeen op brein
oestrogeen zorgt voor meer dopamine wordt vrijgemaakt. wanneer oestrogeen hoog is, werken dopamine en het beloningsysteem beter.
oestrogeen werkt op de dopamine transporter -> meer actief -> beschermend effect tegen psychose
effect oestrogeen op cyp 3A4
cyp wordt actiever -> metabolisme omhoog -> vrouwen lagere concentratie geneesmiddel (quetiapine)
effect oestrogeen cyp1A2
cyp remt ->metabolisme omlaag -> vrouwen hogere concentratie geneesmiddel (vb. clozapine en olanzapine)
waarom wordt bij mannen een lagere dosis antipsychotica gevonden dan bij vrouwen bij het innemen van dezelfde dosis
nieren meer uitscheiden bij mannen, daarnaast is het verdelingsvolume bij mannen groter
clozapine werkt op welk cyp enzym
werkt op cyp1A2 (dus remming metabolisme en overdosis medicatie)
olanzapine werkt op welk cyp enzym
werkt op cyp1A2 (dus remming metabolisme en overdosis medicatie)
en is een atypische antipsychotica
wat kan de kans op psychose bij vrouwen verlagen ivm oestrogeen
hormonale vervangingstherapie
wel op tijd starten (voor menopauze echt begonnen is)
medicatie die prolactine verhoogt-> verlaagd oestrogeen
wat te doen?
regelmatig prolactine meten en wanneer te hoog ingrijpen
dopamine in nigrostriatale circuit
controleren/coordinatie van bewegingen
dopamine in mesolimbisch systeem
dopamine activeert het beloningsysteemen zorgt voor posistieve psychotische symptomen
mesolimbisch systeem-> begin ventrale tegmentale gebied en loopt richting van de nucleus accumbens en de frontalegebieden
dopamine in mesocorticale systeem
belangrijk voor plannen en besluitvorming
problemen met dopamine hier zorgen voor negatieve symptomen
systeem loopt van ventrale tegmentale gebied naar prefrontale cortex
dystonie =
abnormale houding/spasmen van spieren van hoofd, hals, romp of ledematen. vaak asymmetrisch en focaal
torticollis
dwangstand van het hoofd die kan leiden tot dysartrie en slikproblemen
behandeling: cholinerge medicatie
dyskinesie
onwillekeurige, vloeiende en doelloze beweging dievaak continu aanwezig is
acathisie
subjectieve of objectieve rusteloosheid
katatonie
absoluut disfunctionerend dopaminerg systeem, waarbij je afwisselend een hypo- en hyperactiviteit
