Week 1

Question 1

Prognostische factoren

Answer 1

Factoren die de verloop van de ziekte positief of negatief beïnvloeden

Bv aanwezigheid van co-morbiditeiten

Question 2

Predicatieve factoren

Answer 2

Factoren die de effectiviteit van de behandeling van een ziekte beïnvloeden

Bv biomarkers

Question 3

Kanker

Answer 3

Een ziekte gekenmerkt door abnormale celgroei buiten de gewoonlijke anatomische grenzen en heeft de mogelijkheid om omliggende structuren aan te tasten (metastasen)

Question 4

Hallmarks of Cancer (10)

Answer 4

1. ontwijken tumorrepressorgenen
2. Omzeilen immuunsysteem
3. Oneindige replicatie
4. Inflammatie (stimuleert tumorgroei)
5. Invasie en metastasen
6. Angiogenese
7. genoominstabiliteit
8. Geen mogelijkheid tot apoptose
9. verstoord metabolisme (lactaat)
10. Continue activatie oncogenen (bv GF)

Question 5

Neoplasie

Answer 5

Nieuwvorming van cellen; kunnen zowel benigne als maligne gezwellen zijn.

Question 6

Longcarcinoom

Answer 6

Bronchuscarcinoom ontstaat uit bronchiale epitheel
* roken belangrijke factor

4 soorten carcinomen: plaveiselcel-, adeno-, grootcellig en kleincellig carcinoom
- roken belangrijke factor plaveiselcel- en kleincellig carcinoom

Plaveiselcel- en kleincellige carcinomen:
- Asbest is de meest voorkomende oorzaak! Manifesteert in pleuren/vliezen.

Klinisch: alleen kleincellig en niet-kleincellig carcinoom
- verschil in aanpak en prognose

Symptomen: een verandering hoestpatroon, bloed ophoesten, slijmproductie, pijn, infectie, horlogeglasnagels, hypercalciemie (botmanifestatie; afbraak)

Question 7

Mamma carcinoom

Answer 7

Met het ouder worden neemt de hoeveelheid klierweefsel af en neemt de hoeveelheid vetweefsel toe. 2 vormen:
- Ductaal mammacarcinoom (verdringing Lobi en acini door compact bindweefsel)
- Fibroadenoom (toename bindweefsel, benigne)

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen.

Question 8

Opbouw borstklier

Answer 8

• De borstklier is opgebouwd uit een vertakkend buis (“duct”) systeem.
• De melkproducerende cellen zijn gerangschikt in acini.
• Een lobulus bestaat uit meerdere acini.
• Een lobulus met een afvoerende duct vormt een ductulo-lobulaire unit.

De afvoerende buizen convergeren tot er uiteindelijk 15-25 buizen overblijven => ducti lactiferi.

De lobben van de klier worden van elkaar gescheiden door bindweefsel en vet.

Question 9

Genetische pleiotrofie

Answer 9

Het verschijnsel dat een gen meerdere fenotypische kenmerken tot uiting brengt.

Question 10

Paraneoplastische verschijnselen

Answer 10

Paraneoplastische syndromen zijn verschijnselen die veroorzaakt worden door ‘bioactieve’ stoffen die door een longtumor worden geproduceerd en die elders in het lichaam een effect sorteren.

Question 11

Hyperchromosie

Answer 11

Excessieve pigmentatie van celkernen/ cellen/ weefsels.

Question 12

Hyperchromosie

Answer 12

Excessieve pigmentatie van celkernen/ cellen/ weefsels.

Question 13

Anaplasie

Answer 13

Groei met lage mate van differentiatie.

Question 14

Differentiatie

Answer 14

Mate waarin de tumor de bouw van het oorspronkelijk weefsel behoudt.

Question 15

Aneuploïdie

Answer 15

Aanwezigheid van abnormale aantal chromosomen in een cel

Question 16

Parenchym

Answer 16

Functionele delen van het weefsel in een orgaan.

Question 17

Stroma

Answer 17

Omliggend steunweefsel dat het parenchym in een bepaald orgaan omgeeft.

Question 18

Desmoplasie

Answer 18

Groei van fibreus weefsel/bindweefsel.

Question 19

Dysplasie

Answer 19

Abnormale groei van weefsel, meestal voorafgaand van ontwikkeling tumor; het basaalmembraan blijft intact.

• De cellen hebben in grootte en vorm variërende (vooral te grote kernen);
• De polarisatie van de kernen is rommelig;
• de kern-cytoplasma ratio is toegenomen;
• celdelingen boven de basale laag van het epitheel.

Question 20

Myeloid

Answer 20

Immuuncellen van het aangeboren afweersysteem

E.g. macrofagen

Question 21

Lymfoid

Answer 21

Immuuncellen van het adaptieve immuunsysteem.

E.g. lymfocyten

Question 22

Lymfoid

Answer 22

Immuuncellen van het adaptieve immuunsysteem.

E.g. lymfocyten

Question 23

Adenoom

Answer 23

Goedaardige tumor in klierepitheel

Question 24

Carcinoom

Answer 24

Kwaadaardige tumor met destructieve invasie met neoplasie

4 soorten: adeno-, plaveiselcel-, basaalcelcarcinoom …

Question 25

Seminoom

Answer 25

Kwaadaardige tumor in testis; relatief vaak bij jonge mannen.

Question 26

Seminoom

Answer 26

Kwaadaardige tumor in testis; relatief vaak bij jonge mannen.

Question 27

Multipel myeloom (MM)

Answer 27

Ziekte van Kahler
Kanker in de plasmacellen produceren overmaat aan monoklonale Ig (vooral IgM).

elk immunoglobuline opgebouwd uit 2 zware en twee lichte ketens (lamda en kappa).
- Door MM overproductie hiervan, waardoor losse lichte ketens in bloed en urine voorkomen en verstoord ratio (normaal 1:1).

Abnormale Ig aantonen met serumelektroferese; ontstaan monoklonale eiwitband

• Vrije ketens kunnen neerslaan in nier -> nierinsufficientie
• verdringing normale celaanmaak in beenmerg -> lage weerstand
• osteoclastactivatie -> osteoporose, breuken, laesies
• hoge botafbraak -> hoog serum calcium
• Minder erytrocyten ontwikkeling -> anemie
• Veel eiwitten (Ig) in bloed -> hoge bezinking
• Hypo-/normocellulair beeld
• lokaal homogeen bloedbeeld van plasmacellen en lymfocyten

Question 28

Incidentie

Answer 28

Aantal nieuwe gevallen van een ziekte in een omschreven bevolking per tijdseenheid. De incidentie wordt bij kanker doorgaans uitgedrukt in het aantal nieuwe gevallen per 100.000 of 1.000.000 personen per jaar, of te wel persoonsjaren.

Als het aantal nieuwe gevallen bestudeerd wordt in een omschreven cohort personen, wordt ook wel de cumulatieve incidentie als percentage of promillage berekend.

Question 29

Prevalentie

Answer 29

Het aantal ziektegevallen dat in een omschreven bevolking op een bepaald moment of in een tijdseenheid aanwezig is. Het is een proportie, ofwel een percentage of promillage.

Question 30

Acute Myeloide leukemie (AML)

Answer 30

• hypercellulair bloed en BM
• homogeen bloedbeeld (- differentiatie, - celgroei)
• verdringing bloedcellen (ery’s, Leuko’s etc.) door blasten (<20%)

klachten:
- laag afweersysteem, moe, blauwe plekken

Question 31

Chronische myeloide leukemie (CML)

Answer 31

• hypercellulair beeld BM
• heterogeen beeld (+ differentiatie, - celgroei)
• overproductie (onrijpe) lymfocyten
• verhoogde celturgnover; meer N-afbraak

klachten:
- vergrote milt, hoog urinezuur

Question 32

Acute lymfoide leukemie (ALL)

Answer 32

Een overproductie en stapeling van maligne, onvolgroeide witte bloedcellen of lymfoblasten

Question 33

Chronische lymfoide leukemie (CLL)

Answer 33

Overproductie van lymfatische bloedcellen.

• Hypercellulair bloed en BM
• Homogeen beeld van kleine lymfocyten; verdringing normale lymfocyten
• Aanwezigheid veel kapotte cellen

klachten:
- vergrote lymfeklieren en milt, verlaagde weerstand

Question 34

Tumor lysis syndroom

Answer 34

Overmaat aan celdood leidt tot toxische concentraties van elektrolyten, ionen etc.

Question 35

Wat is de normale verdeling van bloedcellen?

Answer 35

1. neutrofiele granulocyt 40-80%
2. lymfocyt 15-50%
3. monocyt 2-10%
4. eosinofiele granuloct 0-6%
5. basofiele granulocyt 0-2%

Question 36

Myelodyplastisch syndroom

Answer 36

Een groep van beenmergstoornissen waarbij de productie van bloedcellen ernstig is verstoord. Waarschijnlijk door een afwijking in het genetisch materiaal. Hierdoor is de normale ontwikkeling van bloedcellen verstoord, waardoor deze niet goed worden aangemaakt.

De bloedcellen zijn vaak misvormd (dysplastisch) en van slechte kwaliteit. Een MDS kan variëren van relatief mild tot heel ernstig. De ziekte ontstaat vaak zeer langzaam en wordt vaak toevallig ontdekt bij een bloed-onderzoek.

Soms ontstaat door een ophoping van onrijpe cellen verdere ontsporing. MDS verandert dan in een AML.