Tentamen Flashcards
Verschil genetisch en epigenetische veranderingen?
- therapeutisch
Genetische veranderingen (mutaties in het DNA) kunnen niet gecorrigeerd worden.
Ongewenste epigenetische veranderingen kunnen wel worden uitgewist, bijvoorbeeld door de enzymen die de betrokken covalente modificaties aanbrengen farmacologisch te remmen.
prognostische factoren adenomen
invasiediepte
lymfogene uitbreiding
QALY’s uitrekenen
- reken uit QALY zonder interventie
- reken uit QALY met interventie
- reken het verschil uit
Soorten genomische instabiliteit
microsatelliet instabiliteit
chromosomale instabiliteit
Werking oncogeen RAS
- geen binding GAP aan RAS; geen inactivatie RAS meer mogelijk
- remming GTPase activiteit van RAS
probleem: actieve RAS-oncogeen kan niet inactief gemaakt worden
Proefdieronderzoek
Onderzoeksprotocollen moet worden goedgekeurd door een Dierexperimentencommissie.
De onderzoeksopzet moet voldoen aan de 3 V’s van de proefdierethiek. (vervangen, verminderen, verfijnen)
Het onderzoek mag alleen worden uitgevoerd als er geen andere methoden zijn om het beoogde resultaat te bereiken.
NGS
mRNA gebruiken; mutaties in exons van eiwit-coderende genen analyseren
single molecule: de DNA sequentie van een groot aantal individuele DNA moleculen wordt
bepaald
massively parallel: duizenden moleculen worden tegelijk gesequenced
welk DNA reparatie mechanisme wanneer?
NER - verstoring dubbelhelix (bv door adducten), UV Licht
BER - enkelstrengs breuken, uracil inbouw, radicalen, alkyserende stof
NHEJ - dubbelstrengs breuken, ioniserende straling
HR - interstreng crosslinks en dubbelstrengsbreuken, ioniserende straling
MMR - replicatie fouten, mismatch basen, insertie, deletie
Verschil CIN en MIN
Chromosomale instabiliteit: ontstaat als bij anafase de chromosomen asymmetrisch worden verdeeld => aneuploidie
Microsatelitte instabiliteit:
CIN vs MIN:
- Afwijkend vs normaal aantal chromosomen
- Grote vs kleine DNA veranderingen
- Willekeurige positie in DNA vs Microsatelliet DNA
MPN
PV - JAK2 mutatie
ET - MPL en CALR mutatie
MABs vs NIBS
MAB: intraveneus; buitenkant celreceptor
NIB: oraal; binnenkant receptor
beide zowel palliatief als adjuvant
beide kunnen gegeven worden in combinatie met cytoxische therapie
Lange termijn effecten chemo: organen - functieverlies - klachten
Huid - Hyperpigmentatie- Cosmetische klachten
Slokdarm - Fibrose/vaatschade - Passageklachten
Ruggenmerg - Myelopathie - Neurologische uitval
Nieren - Fibrose/vaatschade - Nierfunctie verlies
treden op 6 maanden na chemo behandeling
Algemene, targeted en tailored information
informatie gericht op een grote algemene doelgroep mensen, bv vrouwen
informatie speciaal gericht op een specifieke
doelgroep, bv kanker patiënten met eetproblemen
informatie speciaal aangepast op de patient en aangepast aan zijn/haar situatie
Belangrijkste verklaring verdubbeling aantal kanker patiënten?
demografische veranderingen; overleving beter en mensen worden ouder
Welk carcinoom zonder immuunhistologie niet te diagnosticeren?
grootcellig carcinoom
WNT signaal
CNL
G-CSF receptor mutatie
- G-CSF onafhankelijke activatie JAK kinases
- G-CSF onafhankelijke dimeervorming van CSF3R eiwitten
Docking-eiwit Grb2
Wat kan ontstaan na 3 maanden behandeling longtumor met bestraling?
Pneumonitis
Fasen klinisch onderzoek
Fase 1
Fase 2 - overall response rate
Fase 3 - nieuw tegenover oude behandeling / placebo
Pre- vs contemplatiefase
Attitude en bewustzijn
Niet vergunningsplichting bevolkingsonderzoek
bevolkingsonderzoek die hoge kosten met zich meebrengt
Effective decision
Er is sprake van een ‘effective decision’ wanneer er één optimale behandeling is (1p).
Dit is het geval als er voldoende bewijs is over de verhouding tussen voor- en nadelen van behandelingen (1p)
EN wanneer de nadelen klein zijn ten opzichte van de voordelen (1p).
welk reparatie DNA mechanisme bij welk type DNA schade?
interstrengs kruisverbinding - HR
intrastrengs kruisverbindingen - NER
adduct enkele base - NER
Enkelstrengs breuken - BER mbv PARP1
Telomeren; opbouw
De T-loop
De structuur wordt gestabiliseerd door gespecialiseerde eiwitten: het shelterin complex (Trf1 en Trf2 eiwitten)
CSF-receptor
Gemuteerd bij CNL
- G-CSF onafhankelijke activatie van JAK kinases
- G-CSF onafhankelijke dimeervorming van de CSF3R eiwitten
Inductie vs neoadjudant
Neoadjuvant:
- korte behandelduur
- dosering intensief
- snel te vervolgen door definitieve behandeling
Inductie:
- soms langere behandelduur
- dosering wordt bepaald door kans op respons
- onzeker of een definitieve behandeling mogelijk is
Chemo dosis betekenis
Hoeveel Gy is geabsorbeerd in de weefsels van de patient
ICER berekenen
Verschil in kosten: C* - C**
- ((4000 - 10000) +((3450) - (4450))) *100 = 645.000 (1p)
Verschil in effecten: C* - C**
- 20-10 = 10 overlevenden (1p)
ICER (* ten opzicht van **)
- 645.000/10 = 64.500/overlevende (2p)
Driver mutatie
DNA afwijking die causaal/oorzakelijk bijdraagt (1p) aan het ontstaan of de progressie van de tumor (1p)
bijv. mutatie die leidt tot activatie van een gen dat als functie heeft de celdeling te stimuleren.
Passenger mutatie
tumoren zijn genomisch instabiel met als gevolg dat ze DNA afwijkingen accumuleren (1p). Passengers zijn afwijkingen die geen rol spelen in het tumorigene proces maar het gevolg zijn van genomische instabiliteit. De passenger afwijkingen leveren geen voor- of nadeel voor de cel in het tumorgene proces, zij “liften” mee met de driver mutaties. (1p)
Age related DNA afwijkingen
Tumoren zijn klonaal, ontstaan uit 1 cel. Afzonderlijke normale cellen hebben per cel unieke DNA afwijkingen (zeker in oudere individuen) (1p). In de tumor kunnen dus DNA afwijkingen gevonden worden die al aanwezig waren in de normale cel waaruit de tumor is ontstaan. Dit zijn de age- related DNA afwijkingen. (1p)
Typen hematogene metastering
vena cava type (long) en vena porta type (lever)
Regulatie p53
MDM2 (1p) is een negatieve regulator van p53. MDM2 bindt aan p53 (1p) waardoor p53 wordt geubiquitineerd en vervolgens afgebroken door proteasomen (of proteases)
Verschil HR en NEHJ
- NHEJ direct aan elkaar ligeren /HR uitwisseling DNA strengen tussen DNA moleculen (zuster-chromatide/ homologe chrom.) - NHEJ gebruikt geen template, HR wel
- NHEJ onnauwkeurig / HR nauwkeurig
- NHEJ is door de hele celcyclus functioneel en HR alleen in S/G2
Taxaan
Remming van vorming tubulinedraden; geen vorming spoelfiguur en geen scheiding chromatiden mogelijk
JAK2-V617F mutatie
in JH2 en JH1 domein;
remming op kinaseactiviteit -> JAK2 staat in overactivatie, geen remming hierop
receptor minder afhankelijk EPO, dus ook minder regulatie van de aanmaak rode bloedcellen door EPO
Leg uit hoe PARP remmers synthetische letaliteit kunnen induceren in BRCA2 gemuteerde tumorcellen
-PARP remmers remmen BER van ss breuken (1 pt)
-Leidt (na replicatie) tot ophoping van ds DNA breuken (1 pt)
-Dodelijk voor BRCA2 gemuteerde cellen; geen HR mogelijk (1 pt)
Chronische toxiciteit
Als gevolg van ophoping van schade in het normale weefsel;
van belang is de cumulatieve dosis, want het treedt laat op in behandeltraject
Defenitie volgende termen:
1. tumordeposits
2. skipmetastase
3. schildwachtklier procedure
- uitzaaiingen gevonden van de tumor die ‘los’ in vet te liggen, d.w.z. zonder aanwijzingen voor lymfklierstructuren
- de voor de hand liggende volgende lymfeklier wordt overgeslagen
- het onderzoek waarbij het eerste lymfedrainage station bij carcinomen wordt opgespoord
Catherines vs integrines
While cadherins are responsible for cell–cell interactions, integrins are the main transmembrane receptors in charge of the interaction between cells and their extracellular matrix (ECM).
Synthetische letaliteit
Synthetische letaliteit betekent dat de remmer alleen in combinatie (1p) met de genmutatie leidt tot celdood (1p).
twee factoren nodig om celdood te veroorzaken van de tumorcellen
Welke historische gebeurtenissen hebben bijgedragen aan ‘‘medicalisering’’?
Uitbreiding van zorgdomein
Toegenomen aanzien/invloed van de medische professie in de samenleving
Herdefiniëring van steeds meer vraagstukken/moeilijkheden tot medisch probleem, met als gevolg uitbreiding van de ‘jurisdictie’ van medische professionals.
Ontwikkeling van de gezondheidscultuur: gezondheid is een steeds belangrijkere waarde in de samenleving geworden.
meer politiek-juridische verankering: gezondheidszorg is steeds een recht (sociaal grondrecht) geworden.
