Weeffouten: mens en samenleving

Question 1

Bruto binnenlands product

Answer 1

Het bbp is onder meer de som van de bestedingen aan goederen en diensten door ingezetenen van Nederland (consumptie huishoudens, consumptie overheid, bruto-investeringen bedrijven en huishoudens en bruto-investeringen overheid) en het saldo van uitvoer en invoer van goederen en diensten.

Question 2

Bbp per capita

Answer 2

Het bruto binnenlands product van een land gedeeld door het aantal inwoners van dat land is de gemiddelde jaarverdienste per persoon.

Question 3

Environmental accounting

Answer 3

Methoden om het bbp te berekenen, waarbij wel rekening wordt gehouden met milieuschade en het opmaken van voorraden.

Question 4

Groen bbp

Answer 4

Resultaat van environmental accounting.

Question 5

GPI

Answer 5

Genuine Progress Indicator, die corrigeert voor alle aspecten die niet door het bbp worden gemeten. Milieuschade wordt bijvoorbeeld niet meegenomen in het bbp, de GPI doet dat wel. De milieuschade moet dan wel in geld worden uitgedrukt. Ook positieve bijdragen aan welvaart (zoals vrije tijd) die niet in het bbp worden opgenomen, zijn onderdeel van de GPI.

Question 6

Holistische visie / benadering

Answer 6

De planeet beschouwen als één geheel.

Question 7

Circulaire economie

Answer 7

Belangrijk nieuw paradigma dat een steeds grotere rol speelt. Het groen bbp is een manier om de samenhang tussen mens en natuur tot uitdrukking te brengen. In een circulaire economie zijn consequent kringlopen gesloten.

Question 8

Reële bbp

Answer 8

Het bbp, gecorrigeerd voor inflatie.

Question 9

Bevolkingsexplosie

Answer 9

We spreken van een bevolkingsexplosie als de geboortecijfers de sterftecijfers sterk overtreffen (wereldbevolking in de 20e eeuw is in minder dan 35 jaar verdubbeld).

Question 10

Industrialisatie

Answer 10

Industrialisatie is het proces van veranderingen in het productieproces door mechanisatie en de daaropvolgende veranderingen in de produktieorganisatie, zoals de invoering van het fabriekssysteem. Het betreft dus niet alleen technologische, maar ook sociale veranderingen.

Question 11

Welvaartsexplosie

Answer 11

Sinds het begin van de industrialisatie. Die explosieve stijging was wel extreem ongelijk verdeeld over diverse landen en individuen.

Question 12

Dematerialisatie

Answer 12

Ontkoppeling van economische en materiële groei (= groei in gebruik van grondstoffen, energie en andere resources). Economische groei kan in theorie wel doorgaan, zoals bij computers, die ieder jaar meer kunnen zonder dat ze daarbij meer materiaal of energie nodig hebben. Ondanks dat is dematerialisatie niet altijd makkelijk.

Question 13

Ontkoppeling

Answer 13

Het losmaken van twee aan elkaar verbonden delen.

Question 14

PPP-dollars

Answer 14

Om een eerlijke vergelijking van inkomens tussen landen te kunnen maken heeft United Nations Development Programme (UNDP) voor ieder land het bbp per capita omgerekend van ‘echte’ dollars naar een soort denkbeeldige dollars. ‘PPP’ is een afkorting van Purchasing Power Parity (koopkrachtgelijkheid).

Question 15

Schuldenval

Answer 15

Een situatie waarin een land, onderneming, huishouden of persoon nieuwe schulden moet maken om bestaande schulden af te lossen.

Question 16

G8

Answer 16

De ‘Group of 8’, bestaande uit de zeven machtigste industrielandene van de wereld (VS, Canada, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Italië en Japan) en Rusland. Nu is het de G7 omdat Rusland foetsie is.

Question 17

G20

Answer 17

Grotere groep landen die schulden besluit kwijt te schelden (ipv G8).

Question 18

Absolute armoede

Answer 18

Het onvermogen om een bepaalde minimumlevensstandaard te handhaven; eerste levensbehoeften: voedsel, kleding en onderdak, toegang tot onderwijs en gezondheidszorg en het vermogen om sociale contacten te onderhouden.

Question 19

Multidimensionale Armoede Index (MPI)

Answer 19

De maatstaf voor armoede is meestal gebaseerd op een enkele indicator, inkomen (bijvoorbeeld de armoedegrens: $ 1,25 per dag). Deze benadering van armoede geeft er slechts een gedeeltelijk beeld van, dat bij de MPI naar tien indicatoren van armoede tegelijkertijd gekeken wordt, vandaar het “multidimensionale” karakter.

Question 20

Relatieve armoede

Answer 20

Bij relatieve armoede kijkt men naar de welvaart (of het gebrek daaraan) in vergelijking met andere mensen of groepen in dezelfde leefomgeving of hetzelfde land. De maatstaaf is daarbij in hoeverre iemand financieel in staat is om op een acceptabel niveau aan de maatschappelijke processen deel te nemen. Vanuit die visie kan iemand in een rijk land als arm beschouwd worden en toch een hoger inkomen hebben dan iemand met een gemiddeld inkomen in een arm land.

Question 21

HDI / Human Development Index

Answer 21

De index meet de gemiddelde prestaties van een land, opgedeeld in drie categorieën: volksgezondheid (levensverwachting), kennis (analfabetisme, aantal mensen dat primair, secundair, etc. onderwijs volgt) en levensstandaard (armoede: bbp per hoofd van de bevolking, koopkracht).

Question 22

Tweedegeneratieallochtonen

Answer 22

Mensen die in Nederland geboren zijn, maar waarvan de ouders uit het buitenland komen.

Question 23

Politieke vluchtelingen

Answer 23

Vluchtelingen die vanwege hun politieke overtuiging, godsdienst, ras of bevolkingsgroep in hun eigen land bedreigd worden.

Question 24

Economische vluchtelingen

Answer 24

Vluchtelingen die hun land ontvluchtten omdat ze op zoek zijn naar betere leefomstandigheden. Ze worden vaak niet opgevangen, ook niet als ze het risico lopen om van honger om te komen in het land van herkomst.

Question 25

Armoedeval

Answer 25

Het geheel van terugkoppelingen die de armoede in stand houden en zelfs versterken.

Question 26

Afwenteling

Answer 26

Rijke landen kunnen een aantal van hun problemen niet zelf oplossen en schuiven daarom de gevolgen ervan af op andere landen.

Question 27

Basel Ban

Answer 27

Sinds 1995. De rijke landen, die lid zijn van de OESO (de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) mogen op grond van deze internationale overeenkomst geen gevaarlijk afval exporteren naar landen die geen lid zijn van de OESO. De VS heeft dit verdrag nog niet geratificeerd. Het geldt ook niet voor zeeschepen en vliegtuigen.

Question 28

Ontmenselijking

Answer 28

Ontmenselijking of dehumanisatie is een proces waarbij de menselijkheid van een persoon of groep wordt ontkend.

Question 29

Sociale uitsluiting

Answer 29

Wanneer mensen beschikken over weinig mogelijkheden om volwaardig aan de samenleving deel te nemen.

Question 30

Normatieve Integratie

Answer 30

Het accepteren van algemeen geldende waarden en normen.

Question 31

Segregatie

Answer 31

Aparte groepen in de samenleving (zwarte wijken, zwarte scholen, het leidt tot wederzijds onbegrip en discriminatie).

Question 32

Stigmatisering

Answer 32

Stigmatisering is het proces waarbij bepaalde kenmerken aan een bepaalde persoon of groep worden toegekend.

Question 33

Genocide

Answer 33

Volkerenmoord. In 1994 in Rwanda.

Question 34

Analytische benadering

Answer 34

Het in detail onderzoeken van de delen van systemen. Het is het tegenovergestelde van de holistische benadering.