W7 HC.2 Exogeen en endogeen lipide transport

Question 1

Belangrijkste vettige substanties in het bloed?

Answer 1

• triglyceriden
• cholesterol
  (beide niet in water oplosbaar)

Question 2

Functie cholesterol?

Answer 2

• bouwsteen celmembraan
• onderdeel van gal (voor oplossen van vetten)
• voorloper van steroïdhormonen
• voorloper vitamine D3

Question 3

In welke vorm verlaat cholesterol de lever?

Answer 3

VLDL en HDL

Question 4

Uit welke 2 onderdelen bestaat cholesterol?

Answer 4

acetyl-CoA + acetoacetyl CoA cholesterol

Question 5

Wat is het belangrijkste enzym in de pathway naar cholesterolsynthese? welk medicijn remt dit enzym?

Answer 5

HMG-CoA reductase
statine is een remmer van dit enzym.

Question 6

Hoe werken statines?

Answer 6

• Statine remt cholesterol synthese.
• Lever heeft cholesterol honger en omdat hij het zelf niet kan maken, neemt het cholesterol op uit het bloed.
• Cholesterol in bloed zakt.

Question 7

Bijwerking van statines? En werkingsmechanisme hierachter?

Answer 7

spierpijn. Ubiquinone komt vrij bij de productie van cholesterol, welke belangrijk is bij de motochondriale huishouding. Statines remmen ubiquinonen waardoor spierpijn kan ontstaan.

Question 8

Komt de meeste cholesterol uit de novosynthese of uit voeding?

Answer 8

De novosynthese -> meeste maak je dus zelf aan en neem je niet op uit voedsel (voedsel is slechts goed voor 15% van cholesterol)
-> cholesterol verlagend dieet is dus niet erg effectief en medicatie is dan vereist

Question 9

Functie triglyceriden?

Answer 9

dient als brandstof.

Question 10

Cholesterol is niet water oplosbaar, toch komt het in het bloed terecht. Hoe wordt cholesterol vervoerd door het bloed?

Answer 10

In de vorm van lipoproteinen

Question 11

Is een lipoproteine hydrofiel of hydrofoob?

Answer 11

Hydrofiel aan de buitenkant en hydrofiel aan de binnenkant.

Question 12

Opbouw lipoproteine?

Answer 12

Kern: veresterd cholesterol
Mantel: vrij cholesterol, fosolipieden (en apolipoproteinen, afhankelijk van soort lipoproteine)

Question 13

Op basis waarvan worden lipoproteinen ingedeeld?

Answer 13

• dichtheid
• grootte
  -> hoe groter de deeltjes, des te lager ze zijn in dichtheid
  -> hoe hoger de dichtheid, des te kleiner de deeltjes en hoe meer cholesterol ze bevatten

Question 14

Wat is een chylomicron?

Answer 14

een lipoproteine welke veel triglyceriden bevat en relatief weinig cholesterol

Question 15

Zijn grotere of kleinere lipoproteinen gevaarlijker?

Answer 15

Kleiner, omdat ze makkelijker onder de vaatwand kunnen kruipen en zo hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken

Question 16

Wat zijn apolipoproteinen?

Answer 16

structurele eiwitten op de mantel van de lipoptroteinen.

Question 17

Functie chylomicron?

Answer 17

neemt cholesterol en triglyceriden op uit de darm. (exogene pathway)

Question 18

Wat gebeurt er met de triglyceriden uit het chylomicron, eenmaal aangekomen bij de capillairen?
En wat gebeurt er met het overgebleven deeltje?

Answer 18

Met behulp van lipoproteine lipase worden de triglyceriden uit de chylomicron gehaald en via de capillairen naar de cellen vervoerd.
Het overgebleven deeltje bevat nu relatief meer cholesterol, en wordt uiteindelijk opgevangen door de LRP of LDLR en gaat terug naar de lever.

Question 19

Functie LDL?

Answer 19

LDL haalt triglyceriden uit VLDL (afkomstig uit de lever) wat vervolgens wordt omgezet in LDL. LDL bevat het meeste cholesterol, wat naar de cellen wordt vervoerd en vervolgens gaat LDL weer terug naar de lever.

Question 20

Wat gaat er mis bij atherosclerose?

Answer 20

LDL migreert de vaatwand in.
-> hoe meer LDL deetljes, hoe meer kans op atherosclerose.

Question 21

Wat is een clathrin coated pit?

Answer 21

Een holletje in de levercel, waar de LDL receptor in gaat zitten om vervolgens met de lipoproteine te binden. De LDL receptor wordt hierna gerecycled, het lipoproteine wordt afgebroken het cholesterol wordt hergebruikt.

Question 22

Wat is PCSK9?

Answer 22

een eiwit in het bloed die ervoor zorgt dat de LDL receptor niet gerecycled maar afgebroken wordt, waardoor minder cholesterol weggevangen en afgebroken wordt. Mensen met weinig PCSK9 hebben minder hart- en vaatziekten.

Question 23

Wat is de meest voorkomende oorzaak van hypercholesterolemie? En hoe grijp je in?

Answer 23

Een mutatie in het LDL-receptor gen, waardoor veel cholesterol in het bloed en weinig in de lever -> snel ingrijpen met statines

Question 24

Wat gebeurt er als de lever te weinig cholesterol binnen krijgt?

Answer 24

Lever compenseert en maakt meer cholesterol aan.

Question 25

Symptomen hypercholesterolemie?

Answer 25

• arcus lipoides (witte ring rond iris)
• xanthomen (achillespees) en xanthelasmata (vetophoping rond ogen)

Question 26

Welke rol heeft een HDL deeltje?

Answer 26

Wordt aangemaakt in lever en darm en vult zich met cholesterol mbv LCAT. Vervolgens kan HDL of terug naar de lever, of naar LDL en cholesterol uitwisselen voor triglyceriden. LDL deeltjes vervoeren het cholesterol dan weer naar de lever. Uitwisseling gebeurt mbv CETP.

Question 27

Wat is lipoproteine (a)?

Answer 27

een variant van LDL, maar erg athrogeen en plakt dus nog meer in de vaatwand en kan trombose verzorgen.

Question 28

1. Wat is de functie van de LDL pathway?
2. Wat is de functie van de HDL pathway?

Answer 28

1. LDL brengt cholesterol naar de cellen
2. HDL haalt cholesterol van de cellen