W6 HC.4 Stress en ondervoeding

Question 1

Wat is intermediair metabolisme?

Answer 1

Alle reacties die betrokken zijn bij het opslaan van energie en het gebruik van deze energie bij cellulaire processen. Hierbij spelen hormonen een hele belangrijke rol.

Question 2

Waar gaat glucose heen wanneer het vanuit de darm opgenomen wordt?

Answer 2

• hersenen
• spieren (als glycogeen)
• lever (als glycogeen)
• vetweefsel

Question 3

Waar gaan aminozuren heen wanneer het vanuit de darm opgenomen wordt?

Answer 3

aminozuren kunnen niet worden opgeslagen en worden direct gebruikt bij de eiwitsynthese

Question 4

Waar gaan vetten (met name vrije vetzuren) heen wanneer het vanuit de darm opgenomen wordt?

Answer 4

• spieren (als brandstof)
• opgeslagen in vetweefsel als triglyceriden

Question 5

Wat is anabolisme?

Answer 5

metabolische reactie dat leidt tot opslag van energie -> lean body mass en vetweefsel gaat toenemen

Question 6

Welke anabolische reacties zijn er?

Answer 6

aminozuren -> eiwitten (eiwit synthese)
koolhydraten -> glycogeen (glycogeen synthese)
vetzuren -> triglyceriden (vet synthese)
koolhydraten -> triglyceriden (liponeogenese)

Question 7

Wat is katabolisme?

Answer 7

metabolische reactie, ook wel biochemische reactie dat leidt tot vrijmaken van energie -> lean body mass en vetweefsel nemen af

Question 8

Welke katabolische reacties zijn er?

Answer 8

eiwitten -> aminozuren (proteolyse)
aminozuren -> glucose (gluconeogenese)
glycogeen -> glucose (glycogenolyse)
triglyceriden -> vetzuren (lipolyse)

Question 9

Welk hormoon is de belangrijkste factor in regulatie anabolisme en welke processen stimuleert en remt het?

Answer 9

Insuline
Stimuleert:
- glucose opname in spiercellen en vetweefsel
- glycolyse (voor ATP vorming)
- glycogeen synthese
- eiwitsynthese
- lipogenese (vetopslag)
- opname van ionen (vooral kalium en fosfaat)

Remt:
- proteolyse
- ketogenese
- lipolyse
- glucogenolyse
- gluconeogenese

Question 10

Wat is een belangrijk katabolistisch hormoon?

Answer 10

glucagon -> werkt tegengesteld aan insuline in veel opzichten
Wanneer je een tijd niet gegeten hebt gaat insuline spiegel omlaag en glucagon spiegel omhoog.

Hoog glucagon gehalte stimuleert:
- glycogenolyse
- lipolyse
- proteolyse
- ketogenese

Question 11

Welke hormonen spelen naast glucagon nog meer een rol bij stimulering katabolisme?

Answer 11

• (nor)adrenaline
• cortisol
• groei hormoon
• schildklierhormoon
  -> deze hormonen heten tegen-regulerende hormonen

Question 12

Heb je voor glucose opname in de hersenen insuline nodig? En voor glucose opname in de spieren?

Answer 12

hersenen: geen insuline nodig
spieren: wel insuline nodig

Question 13

Wat zijn catecholaminen?

Answer 13

adrenaline en noradrenaline

Question 14

Wat zijn cortisol en catecholaminen?

Answer 14

• contra-regulerende hormonen
• stress hormonen

Question 15

Wat maken de cortex en medulla van de bijnier?

Answer 15

van buiten naar binnen:
cortex:
- zona glomerulosa -> mineraalcorticoiden bv. aldosteron
- zona fasciculata -> glucocorticoiden bv. cortisol
- zona reticularis -> sekshormonen bv. testosteron (androgenen)
medulla:
- catecholaminen bv. (nor)adrenaline

Question 16

Hoe ontstaat productie van cortisol?

Answer 16

• hypothalamus stimuleert corticotrope releasing hormoon (CRH)
• voorkwab van de hypofyse wordt gestimuleerd en stimuleert adrenocorticotrope hormoon (ACTH)
• via bloed komt ACTH aan bij bijnierschors
• in zona fasciculata wordt cortisol aangemaakt

Question 17

Waarom is cortisol belangrijk?

Answer 17

• glucose regulatie
• bloeddruk regulatie
• vrijmaken van aminozuren agv proteolyse

Question 18

Hoe wordt cortisol afgifte geremd?

Answer 18

• via negatieve feedback richting hypothalamus

Question 19

Wanneer is cortisol gehalte het hoogst?

Answer 19

8u in de ochtend, wanneer je bij iemand wil checken of diegene een cortisol tekort heeft check je dit dus ook door om 8u bloed te prikken. (Een teveel meet je om 12 in de nacht)

Question 20

Waarom is cortisol een glucocorticoïd, en wat houdt dat in?

Answer 20

• Cortisol breekt triglyceriden af in glycerol en breekt in de spieren eiwitten af in aminozuren
• zowel glycerol als aminozuren werken in de lever als bouwsteen voor de gluconeogenese, waardoor de lever glucose gaat produceren
• dus als je meer cortisol hebt, gaat je lever meer glucose produceren

Question 21

Welke stress-prikkels kunnen het sympatische zenuwstelsel activeren? En waar zorgen de dan voor?

Answer 21

• angst
• pijn
• trauma
• hypovolemie
• hypoglycemie
• hypothermie
  -> hierdoor ga je vanuit de bijnier adrenaline afgeven en vanuit de zenuwuiteinden noradrenaline

Question 22

Hoe zorgt het sympatisch zenuwstelsel voor stimulatie (nor)adrenaline en waar zorgt (nor)adrenaline voor?

Answer 22

• zorgt voor stimulering bijnier en bijniermerg, waardoor adrenaline afgegeven wordt
• op andere levels wordt tegelijkertijd noradrenaline afgegeven
• adrenaline en noradrenaline stimuleren glucose afgifte uit de lever door glycogeen af te breken
• adrenaline en noradrenaline maken glycerol en vetzuren vrij
• adrenaline en noradrenaline blokkeren de glucoseopname in de spieren
  -> in de bijnier wordt noradrenaline omgezet in adrenaline

Question 23

Wat is medische stress? En wat kunnen uitlokkende factoren hiervoor zijn?

Answer 23

Elke lichamelijke verandering die de homeostase van het lichaam dreigt te verstoren (bijv. verwondingen, infecties, septische shock, hartinfarct of chirurgische ingreep)